Στη γοητεία που εξακολουθεί να ασκεί η Ρωσία στη Γαλλία, και εν μέρει εξηγεί τη δυσκολία που αντιμετωπίζει το Παρίσι να έρθει σε πλήρη ρήξη με τη Μόσχα, εστιάζει την προσοχή του ο Economist.
Καταρχάς το βρετανικό έντυπο υπενθυμίζει ότι το ειδύλλιο των Γάλλων με τη Ρωσία κρατάει αιώνες. Ο Βολταίρος, για παράδειγμα, είχε γοητευτεί απίστευτα με την αναδυόμενη ρωσική αυτοκρατορία, τόσο πολύ, που τις δεκαετίες του 1760 και του 1770 αντάλλαξε 197 επιστολές με τη Μεγάλη Αικατερίνη, γραμμένες όλες στα γαλλικά, μία γλώσσα που εκτιμούσε ιδιαίτερα η ρωσική αριστοκρατία. Ο κατεξοχήν εκπρόσωπος του Διαφωτισμού στη Γαλλία εκθείαζε την τσαρίνα ως μια «πεφωτισμένη αρχόντισσα», γράφοντάς της, μάλιστα, πως «εάν ήμουν νεότερος, θα γινόμουν Ρώσος». Το 1773 η Αικατερίνη υποδέχτηκε στην αυλή της στην Αγία Πετρούπολη και τον Ντενί Ντιντερό και κάπως έτσι «η Ρωσία εδραιώθηκε στη γαλλική φαντασία ως παρόμοιας ιδεολογίας καταφύγιο των τεχνών και των γραμμάτων, του θριάμβου του πολιτισμού επί του χάους», γράφει το βρετανικό έντυπο.
Επιστρέφοντας στο παρόν, σημειώνει πως εάν ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας αποκάλυψε τη μεγάλη εξάρτηση της γερμανικής βιομηχανίας από τη Μόσχα, όσον αφορά τη Γαλλία αποκάλυψε ένα άλλο είδος εξάρτησης, τη «μοιραία σαγήνη» που εξακολουθεί να της ασκεί η Ρωσία. «Στην άκρα Αριστερά πρόκειται για ένα κατάλοιπο της επανάστασης των μπολσεβίκων, του αντιαμερικανισμού και του κομμουνισμού. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν στραμμένο προς τη Μόσχα και διέγραψε το σφυροδρέπανο από την κάρτα μέλους του μόλις το 2013. Στην άκρα Δεξιά πηγάζει από θαυμασμό για τον πατριωτικό εθνικισμό και την αυταρχική ηγεσία. Οι εκστρατείες της Μαρίν Λεπέν χρηματοδοτήθηκαν εν μέρει από μια ρωσική τράπεζα», θυμίζει ο Economist.
Αλλά η επικίνδυνη γοητεία που ασκεί η Ρωσία στη Γαλλία δεν περιορίζεται στα άκρα. Στα νιάτα του ο Ζακ Σιράκ, ο οποίος ως πρόεδρος επιδίωκε την πολυπολικότητα ως αντίβαρο στην αμερικανική ηγεμονία, μετέφρασε στα γαλλικά τον «Ευγένιο Ονέγκιν» του Πούσκιν. Και έχοντας λάβει την ανώτατη τιμητική διάκριση της Ρωσίας, ο Σιράκ έχρισε τον Βλαντίμιρ Πούτιν μέλος της Λεγεώνας της Τιμής.
Συχνές επαφές με τον ρώσο πρόεδρο είχε και ο Φρανσουά Φιγιόν. Ο Economist δεν παραλείπει να αναφέρει πως την επομένη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία ο γάλλος κεντροδεξιός πρώην πρωθυπουργός (επί της προεδρίας του Νικολά Σαρκοζί) έσπευσε να εγκαταλείψει τις θέσεις που κατείχε σε διοικητικά συμβούλια δύο ρωσικών εταιρειών, τις οποίες, όμως, είχε αποδεχθεί μετά τη ρωσική εισβολή στην Κριμαία και της προσάρτησή της στη Ρωσία.
Ολοι όσοι αδυνατούσαν να αντισταθούν στην ελκτική δύναμη της Ρωσίας, υποστήριζαν πως ο ρωσικός προσανατολισμός της Γαλλίας «δεν ήταν ούτε επικίνδυνος ούτε ανήθικος, αλλά καρπός μιας ιδιαίτερης πολιτιστικής αντίληψης», σύμφωνα πάντα με το λονδρέζικο περιοδικό. Οπότε δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση ότι τον πρόλογο των απομνημονευμάτων του Αλεξάντρ Ορλόφ, πρεσβευτή της Ρωσίας στo Παρίσι από το 2008 έως το 2017, τον έγραψε η Ελέν Καρέρ ντ’ Ανκός. Η ισόβια γραμματέας της περίφημης Γαλλικής Ακαδημίας είχε υποστηρίξει πως το συγγραφικό πόνημα του ρώσου διπλωμάτη θα βοηθούσε το γαλλικό αναγνωστικό κοινό να κατανοήσει τη «σύγχυση» που προκάλεσε στον ρωσικό λαό η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης.
Φυσικά η σαγήνη της Ρωσίας πάνω στη Γαλλία δεν είναι ούτε καθολική ούτε ακαταμάχητη. Ο σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, για παράδειγμα, ακύρωσε ένα γαλλικό συμβόλαιο για την παράδοση δύο πολεμικών πλοίων κλάσης Mistral στη Ρωσία, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, ενώ ο επιφανής φιλόσοφος Μπερνάρ-Ανρί Λεβί, προτρέπει εδώ και χρόνια την πατρίδα του να προβάλλει πιο σθεναρή αντίσταση στη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία.
Ο Economist αναφέρει επίσης πως και το μεταπολεμικό αφήγημα της Γαλλίας περί στρατηγικής τήρησης ίσων αποστάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ δεν ανταποκρίνεται απόλυτα στην πραγματικότητα. «Ο γεωπολιτικός θαυμασμός για τη Ρωσία εν μέρει ανακατασκευάζεται εκ των υστέρων», ανέφερε σχετικά ο Μπενζαμέν Αντάντ, βουλευτής του κόμματος του Εμανουέλ Μακρόν, υπενθυμίζοντας πως στις όποιες κρίσεις ο Σαρλ ντε Γκολ συμπαρατάχθηκε με τους εταίρους του στην Ατλαντική Συμμαχία.
Οσον αφορά την άποψη των απλών Γάλλων, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως θετική γνώμη για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει το 60% των πολιτών ενώ για τον Βλαντίμιρ Πούτιν ούτε καν ένας στους δέκα. Οσον αφορά τον Εμανουέλ Μακρόν, «περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον ευρωπαίο ηγέτη, ο κεντρώος γάλλος πρόεδρος πίστευε ότι θα μπορούσε να αποτρέψει τον Πούτιν από το να κηρύξει πόλεμο, παρόλο που συγκέντρωνε τα τανκς του στα σύνορα με την Ουκρανία και οι πράκτορες των ΗΠΑ προειδοποιούσαν ότι η εισβολή ήταν επικείμενη. Σχεδόν μόνο ο Εμανουέλ Μακρόν σκέφτηκε πως μια μέρα η Ρωσία θα μπορούσε να εισαχθεί σε μια “νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας”, ούτως ώστε να μην πέσει στην αγκαλιά της Κίνας. Η εισβολή, οι σφαγές, οι βομβαρδισμοί αμάχων και παιδιών, όλες οι ανείπωτες φρικαλεότητες του πολέμου του Πούτιν επέβαλαν, με την πάροδο του χρόνου, μια μορφή πένθους στον γάλλο ηγέτη. Η επίθεση γοητείας που εξαπέλυσε απέτυχε, βάναυσα», γράφει ο Economist.
Στην παρούσα φάση ο γάλλος ηγέτης συνεχίζει να ακούει τόσο τις φωνές που συστήνουν προσοχή και αυτοσυγκράτηση, όσο και εκείνες που τον προτρέπουν να καταστεί πιο αποφασιστικός υπέρ της Ουκρανίας και να πάψει να τρέφει αυταπάτες περί μιας νέας, μελλοντικής Ρωσίας. Μόλις πριν από δύο μήνες μιλούσε για «εγγυήσεις ασφαλείας» για τη Μόσχα. Με τον Πούτιν έχει να μιλήσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο, αλλά δηλώνει πως οι δίαυλοι παραμένουν ανοικτοί. Ο Εμανουέλ Μακρόν θέλει να στηρίξει την Ουκρανία στον πόλεμο αλλά και να ενεργεί μεσολαβητικά όταν το ζήτημα είναι η ειρήνη.
Ωστόσο τις τελευταίες εβδομάδες ακούγεται πιο αποφασισμένος, σχεδόν κατασταλαγμένος, δηλώνοντας πως η Γαλλία θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία «μέχρι τη νίκη», προμηθεύοντάς την με ολοένα πιο βαρύ οπλισμό. «Νομίζω ότι έχει αλλάξει, και αυτή τη φορά πραγματικά», είπε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μιλώντας στη Le Figaro την 8η Φεβρουαρίου, την ημέρα που πέταξε από το Λονδίνο στο Παρίσι για να δειπνήσει με τον πρόεδρο της Γαλλίας.
Μιλώντας, όμως, την Παρασκευή σε γαλλικά Μέσα, ο Εμανουέλ Μακρόν σημείωσε ότι επιθυμεί την ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία αλλά όχι τη συντριβή της, ενώ κατά την ομιλία του στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, παρότι παραδέχτηκε πως η ώρα το διαλόγου δεν έχει έρθει ακόμα, επανέλαβε πως ο τελικός στόχος θα πρέπει να είναι οι ειρηνευτικές συνομιλίες. «Θα είναι ένας άχρηστος διάλογος. Στην πραγματικότητα ο Μακρόν χάνει τον χρόνο του. Εχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη ρωσική στάση», δήλωσε από την πλευρά του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Corriere della Sera.