Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, που πληρώνει το κόστος του εξηλεκτρισμού της γκάμας των οχημάτων της και αντιμετωπίζει την πρόκληση του ανταγωνισμού από την Κίνα, δεν περνάει και τις πιο ένδοξες ημέρες της. Πέρυσι τέτοιον καιρό ένα άρθρο του Economist με τίτλο «Κι αν οι Γερμανοί πάψουν να φτιάχνουν αυτοκίνητα;» είχε ταράξει τα νερά εστιάζοντας στη Volkswagen. Φέτος τον Αύγουστο ήταν η σειρά του Politico να καταγράψει τη διαμάχη ανάμεσα στην ιταλίδα πρωθυπουργό και τη Fiat.
«Η Τζόρτζια Μελόνι βρήκε τον ιδανικό στόχο για τη σταυροφορία οικονομικού πατριωτισμού την οποία διεξάγει» σχολιάζει το Politico και σημειώνει ότι τους τελευταίους μήνες η ιταλική κυβέρνηση έχει εμπλακεί σε σειρά συγκρούσεων με τον όμιλο Stellantis, στον οποίο ανήκει η εμβληματική ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία. Ο λόγος; Το γεγονός ότι ο όμιλος δεν επενδύει αρκετά στην Ιταλία. Ετσι, η Stellantis –στην οποία ανήκουν 12 μάρκες που εκτείνονται από την Alfa Romeo και τη Maserati έως την Peugeot, τη Citroën και την Jeep– βρίσκεται εδώ και καιρό στο στόχαστρο της Μελόνι.
Ο ιστότοπος θυμίζει πως όταν εκείνη ήταν ακόμη βουλευτής στα έδρανα της αντιπολίτευσης επέκρινε τη γαλλο-ιταλική συγχώνευση μεταξύ της Fiat-Chrysler και της PSA, η οποία κατασκευάζει τα Peugeot και Citroën και «γέννησε» τη Stellantis το 2021. Τότε η Μελόνι προειδοποιούσε ότι η συμφωνία ήταν μια επικίνδυνη γαλλική εξαγορά ενός ιταλικού πετραδιού του στέμματος, τροφοδοτώντας τη γαλλο-ιταλική οικονομική αντιπαλότητα.
Τώρα που βρίσκεται στην εξουσία, η (ακρο)δεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας εντείνει τον αγώνα της κατά της Stellantis στο όνομα του οικονομικού πατριωτισμού. Ανάγκασε μάλιστα τον όμιλο να αλλάξει στο παρά ένα το όνομα ενός νέου SUV της Alfa Romeo που κατασκευάζεται στην Πολωνία: μετά την αντίδραση της κυβέρνησης, η ανακοινωμένη Alfa Romeo Milano μετονομάστηκε σε Alfa Romeo Junior.
⇒ Διαβάστε: Πώς η ιταλική κυβέρνηση έκοψε το όνομα της νέας Alfa Romeo»
Πράλληλα, την άνοιξη, η τελωνειακή και οικονομική αστυνομία της Ιταλίας κατέσχεσε 134 Fiat Topolino, ένα νέο ηλεκτρικό αυτοκίνητο πόλης που παρήγαγε η Stellantis στο Μαρόκο, επειδή έφεραν αυτοκόλλητο με ιταλική σημαία το οποίο, σύμφωνα με τις ιταλικές αρχές, θα μπορούσε να παραπλανήσει τους αγοραστές σχετικά με την προέλευση του αυτοκινήτου.
Πάντως το Politico σημειώνει πως, παρά το γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος των αυτοκινήτων της κατασκευάζεται εκτός Ιταλίας, η Stellantis είναι σήμερα η μόνη μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία που έχει απομείνει στη χώρα. Στον όμιλο ανήκουν όλες οι θρυλικές μάρκες αυτοκινήτων της Ιταλίας, εκτός από τη Ferrari, η οποία είναι ανεξάρτητη εταιρεία, και τη Lamborghini, η οποία ανήκει πλέον στη γερμανική Audi. Καθώς αυτή η ένταση μεταξύ της κυβέρνησης και της Stellantis συνεχίζεται, η Μελόνι, πιθανόν για να αυξήσει την πίεση, φλερτάρει τώρα με τις κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες για να ανοίξουν εργοστάσια στη χώρα.
«Πρέπει να έχετε το θάρρος να επικρίνετε τις αποφάσεις που λαμβάνονται από τον ιδιοκτήτη και τη διοίκηση της [Stellantis] όταν έρχονται σε αντίθεση με τα ιταλικά συμφέροντα» δήλωσε ο Μελόνι νωρίτερα φέτος, κατακεραυνώνοντας τη Stellantis επειδή έχει την έδρα της στην Ολλανδία και υποστηρίζοντας ότι η Ιταλία τιμωρείται συστηματικά από τις στρατηγικές επιλογές της εταιρείας επειδή οι γάλλοι μέτοχοι έχουν μεγαλύτερη επιρροή.
Οπως υπενθυμίζει το Politico, αυτή ήταν μία μόνο από τις πολλές κυβερνητικές επιθέσεις σε μια εταιρεία που βρίσκεται στο επίκεντρο της ιταλικής πολιτικής και της δημόσιας συζήτησης για πάνω από έναν αιώνα. Πριν μετατραπεί σε πολυεθνικό όμιλο με εργοστάσια παντού στον κόσμο, η Fiat αντιμετώπισε οικονομικά σκαμπανεβάσματα, λαμβάνοντας τακτικά γενναιόδωρες κρατικές επιδοτήσεις και προκαλώντας επικρίσεις κατά του ιδρυτικού μετόχου της, της οικογένειας Ανιέλι.
«Η Stellantis είναι ιδανικός εχθρός για τη Meloni» σύμφωνα με τον Λορέντζο Καστελάνι, πολιτικό επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης. «Είναι ένας όμιλος που αποφάσισε να απομακρύνει την παραγωγή από τη χώρα, παρά το γεγονός ότι έλαβε μεγάλη οικονομική στήριξη από την Ιταλία» ανέφερε ο ίδιος στο Politico, προσθέτοντας ότι η Μελόνι χάνει, ωστόσο, τη μάχη εναντίον του γίγαντα των αυτοκινήτων, καθώς η Ιταλία δεν έχει κάποιον τρόπο να αναγκάσει τη Stellantis να κάνει περισσότερες επενδύσεις στη χώρα.
Η κυβέρνηση της Μελόνι και η Stellantis δεσμεύτηκαν να παράγουν 1 εκατομμύριο οχήματα ετησίως στη χώρα. Αλλά τόσο η κυβέρνηση όσο και τα συνδικάτα λένε ότι η Stellantis δεν τηρεί αυτή την υπόσχεση. Σύμφωνα με τα συνδικάτα, η παραγωγή στην Ιταλία μειώθηκε πάνω από 25% το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με το 2023. Κατά την ίδια ακριβώς περίοδο, τα καθαρά κέρδη της εταιρείας μειώθηκαν επίσης σχεδόν στο μισό: από 10,9 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, σε 5,6 δισ. ευρώ. Φέτος, αρκετές γραμμές παραγωγής της Stellantis στην Ιταλία, μεταξύ άλλων για την παραγωγή των αυτοκινήτων Fiat 500 και Maserati, έχουν τεθεί σε αναμονή, με τους εργαζόμενους να λαμβάνουν μειωμένο μισθό στο πλαίσιο της λεγόμενης «cassa integrazione», ενός βραχυπρόθεσμου προγράμματος επιδότησης μισθοδοσίας.
Από την άλλη πλευρά, όπως τονίζει το Politico, η επίθεση γοητείας της Ρώμης στις κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες έχει ήδη ενοχλήσει τη Stellantis, με τον διευθύνοντα σύμβουλο Κάρλος Ταβάρες να προειδοποιεί ότι το άνοιγμα της πόρτας στις κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες θα έχει «σημαντικές κοινωνικές συνέπειες». Ωστόσο μια αντιπροσωπεία αξιωματούχων του υπουργείου Βιομηχανίας της Ιταλίας θα μεταβεί στο Πεκίνο το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου για να συζητήσει περαιτέρω τους φακέλους πιθανής συνεργασίας.
Η κυβέρνηση στη Ρώμη θα μπορούσε να εξετάσει και το ενδεχόμενο να παραχωρήσει στις κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες ορισμένες ιστορικές ιταλικές επωνυμίες, συμπεριλαμβανομένων των Autobianchi και Innocenti, που σήμερα ανήκουν στη Stellantis. Αυτό ανέφερε ρεπορτάζ της ιταλικής εφημερίδας Il Sole 24 Ore. Η μεταβίβαση θα ήταν δυνατή χάρη σε ένα πρόσφατα ψηφισμένο διάταγμα που επιτρέπει στις ιταλικές αρχές να αναλάβουν τον έλεγχο εμβληματικών εμπορικών σημάτων που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για περισσότερα από πέντε χρόνια.
Οπως το θέτει πάντως ο Καστελάνι, «η Μελόνι μπορεί να ασκήσει πίεση στη Stellantis, απαγορεύοντας τη χρήση ιταλικών ονομάτων και φλερτάροντας με τους κινέζους επενδυτές για να την κάνει να ζηλέψει. Αλλά αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει λύση». Η Stellantis, παρότι της ζητήθηκε, δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό από την πλευρά του Politico.