Δραματικά είναι τα συμπεράσματα μιας νέας μελέτης που δημοσιεύει το BMJ Oncology, η οποία διαπιστώνει ότι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες τα περιστατικά καρκίνου σε ηλικίες κάτω των 50 ετών εκτοξεύθηκαν κατά σχεδόν 80%! Οπως γράφει ο Guardian, πρόκειται για τη μεγαλύτερη μελέτη του είδους, καθώς συμπεριέλαβε παγκόσμια δεδομένα για 29 τύπους καρκίνου.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι παγκόσμιες περιπτώσεις πρώιμου καρκίνου αυξήθηκαν από 1,82 εκατομμύρια το 1990 σε 3,26 εκατομμύρια το 2019, ενώ οι θάνατοι από καρκίνο στις ηλικίες 40, 30 ή νεότερων αυξήθηκαν κατά 27%.
Περισσότερα από ένα εκατομμύριο άτομα κάτω των 50 ετών πεθαίνουν σήμερα από καρκίνο, γράφει ο Guardian, ενώ η μελέτη εκτιμά ότι οι θάνατοι σε αυτές τις ηλικίες θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο (κατά 21%) μέχρι το 2030. Γιατί όμως ο καρκίνος δείχνει να «θερίζει» τους νέους όσο περνούν τα χρόνια;
Οι ειδικοί βρίσκονται ακόμη στην αρχή της κατανόησης των αιτίων που οδηγούν στη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων. Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι η κακή διατροφή, η χρήση αλκοόλ και καπνού, η σωματική αδράνεια και η παχυσαρκία συγκαταλέγονται στους παράγοντες που συμβάλλουν στην πρώιμη εμφάνιση καρκίνου.
Εχουν υπάρξει και προηγούμενες μελέτες που κατέληξαν σε παρόμοια συμπεράσματα. Μόλις πέρυσι, μελέτη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ περιέλαβε στοιχεία από 44 χώρες και διαπίστωσε ότι κάθε γενιά είναι πιο ευάλωτη στον καρκίνο από την προηγούμενη.
Οπως γράφει ο Guadian, η νέα μελέτη, από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Zhejiang της Κίνας, είναι η πρώτη του είδους της που εξέτασε το ζήτημα σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς και τους παράγοντες κινδύνου για τους νεότερους ενήλικες. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 204 χώρες λαμβάνοντας υπόψη την επίπτωση καθεμίας από τις 29 μορφές καρκίνου, τη θνησιμότητα και τους παράγοντες κινδύνου στις ηλικίες 14-49 ετών, στο διάστημα μεταξύ 1990 και 2019.
Οι διακυμάνσεις μεταξύ των καρκίνων
Το 2019, οι νέες διαγνώσεις καρκίνου σε άτομα κάτω των 50 ετών αυξήθηκαν κατά 79,1% σε σχέση με το 1990. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, o καρκίνος του μαστού ήταν ο συχνότερος, τόσο σε νέα περιστατικά (13,7 για κάθε 100.000 του παγκόσμιου πληθυσμού) όσο και σε σχετιζόμενους θανάτους (3,5 για κάθε 100.000 του παγκόσμιου πληθυσμού).
Οι περιπτώσεις πρώιμης έναρξης καρκίνου της τραχείας και του προστάτη αυξήθηκαν ταχύτερα μεταξύ 1990-2019, με εκτιμώμενες ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές 2,28% και 2,23% αντίστοιχα. Αντίθετα, οι περιπτώσεις πρώιμου καρκίνου του ήπατος μειώθηκαν κατά 2,88% ετησίως.
Συνολικά, 1,06 εκατομμύρια άτομα κάτω των 50 ετών πέθαναν από καρκίνο το 2019, αριθμός μεγαλύτερος κατά 27% σε σχέση με το 1990. Μετά τον καρκίνο του μαστού, ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων συνδέθηκε με καρκίνους της τραχείας, του πνεύμονα, του στομάχου και του εντέρου.
Κοινωνικοοικονομικά στοιχεία
Τα υψηλότερα ποσοστά πρώιμων καρκίνων το 2019 παρατηρήθηκαν στη Βόρεια Αμερική, στην Ωκεανία και στη Δυτική Ευρώπη. Χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος επηρεάστηκαν επίσης, ενώ τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των κάτω των 50 παρατηρήθηκαν στην Ωκεανία, στην Ανατολική Ευρώπη και στην Κεντρική Ασία.
Σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος ο πρώιμος καρκίνος είχε πολύ μεγαλύτερη επίδραση στις γυναίκες παρά στους άνδρες, όπως αναφέρει ο Guardian.
Με βάση τις τάσεις που παρατηρήθηκαν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο παγκόσμιος αριθμός νέων περιπτώσεων πρώιμης έναρξης καρκίνου και σχετιζόμενων θανάτων θα αυξηθεί κατά 31% και 21% αντίστοιχα έως το 2030, με τα άτομα ηλικίας γύρω στα 40 να κινδυνεύουν περισσότερο. .
Ζητούνται εξηγήσεις
Από τα μέσα του 20ού αιώνα, ο τρόπος ζωής και διατροφής έχει αλλάξει πολλαπλώς, ενώ πολλές αλλαγές έχουν συμβεί και στο περιβάλλον, όπως και στο μικροβίωμά μας. Αυτές οι αλλαγές, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί να κάνουν τους ανθρώπους πιο ευάλωτους στον καρκίνο, και σε πιο πρώιμη ηλικία.
Οι γενετικοί παράγοντες είναι πιθανό να παίζουν κάποιον ρόλο, ανέφεραν οι ερευνητές της νέας μελέτης. Επισήμαναν, ωστόσο, ότι η διατροφή με πολύ κόκκινο κρέας και αλάτι και λίγα γαλακτοκομικά, καθώς και η χρήση αλκοόλ και καπνού, είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για τους πιο συνηθισμένους τύπους καρκίνου σε ηλικίες κάτω των 50 ετών. Η καθιστική ζωή, το υπερβολικό βάρος και το υψηλό σάκχαρο στο αίμα είναι επίσης επιβαρυντικοί παράγοντες για τους κάτω των 50.
Αλλες μελέτες συνδέουν τον πρώιμο καρκίνο με την τεκνοποίηση σε μεγαλύτερη ηλικία, τη μείωση των ποσοστών θηλασμού, την έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, ακόμη και με την ποσότητα και ποιότητα του ύπνου.
Οσο η έρευνα ώστε να δοθεί απάντηση στο «γιατί;» συνεχίζεται, οι επιστήμονες τονίζουν πως, παρά την ανησυχητική αύξηση, ο καρκίνος συνεχίζει κατά πλειονότητα να αποτελεί νόσο της τρίτης ηλικίας: Σύμφωνα με το Cancer Research UK, περίπου το 90% όλων των καρκίνων αφορούν ηλικίες άνω των 50 ετών. Οι μισές περιπτώσεις καρκίνου, δε, αναφέρονται σε άτομα άνω των 75 ετών – αν και αυτές οι ηλικίες αποτελούν μικρό ποσοστό του συνολικού πληθυσμού.