Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την Πέμπτη, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, ένα νέο φάρμακο για την σχιζοφρένεια, το πρώτο που δρα με διαφορετικό τρόπο από όλες τις μέχρι σήμερα διαθέσιμες θεραπείες.
Το νέο αντιψυχωσικό φάρμακο, σε κάψουλες και με την εμπορική ονομασία Cobenfy στις ΗΠΑ, στοχεύει στους υποδοχείς της ακετυλοχολίνης και όχι σε αυτούς της ντοπαμίνης στους οποίους στοχεύουν τα άλλα φάρμακα.
Η ακετυλοχολίνη (acetylcholine) είναι ένας από τους κεντρικούς νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου, που παίζει ρόλο σε πολλές σημαντικές λειτουργίες. Ηταν, δε, ο πρώτος νευροδιαβιβαστής που ανακαλύφθηκε, το 1914, από τους Οτο Λέβι και Χένρι Ντέιλ, οι οποίοι κέρδισαν και βραβείο Νομπέλ για την έρευνά τους.
Ο διεγερτικός αυτός νευροδιαβιβαστής, επιτελεί σημαντικές λειτουργίες, που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική υγεία.
Ολες οι προηγούμενες θεραπείες για την σχιζοφρένεια στοχεύουν στους υποδοχής της ντοπαμίνης που είναι ένας από τους πιο γνωστούς νευροδιαβιβαστές και έχει ρόλο στις λειτουργίες του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ευχαρίστηση.
Οι θεραπείες αυτές αντιμετωπίζουν μια σειρά από εκδηλώσεις της σχιζοφρένειας, όπως οι ακουστικές και οπτικές παραισθήσεις και τα παρανοϊκά συμπτώματα, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις ασθενών συνοδεύονται από παρενέργειες που γίνονται αιτία διακοπής της θεραπείας. Η αύξηση του σωματικού βάρους, ο μυϊκός τρόμος, η υπνηλία και το αίσθημα ματαιότητας είναι οι κυριότερες από τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
«Αυτό το φάρμακο αποτελεί την πρώτη νέα προσέγγιση και προσφέρει μια νέα εναλλακτική λύση στη θεραπεία της σχιζοφρένειας εδώ και δεκαετίες», δήλωσε η δρ Τίφανι Φαρσιόνι, διευθύντρια του τμήματος Ψυχιατρικής και Νευροεπιστημών στο Κέντρο Αξιολόγησης και Έρευνας Φαρμάκων του FDA.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό, η αποτελεσματικότητα του Cobenfy για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας σε ενήλικες αξιολογήθηκε σε δύο τυχαιοποιημένες μελέτες, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο, διάρκειας πέντε εβδομάδων.
Και στις δύο, οι ασθενείς που έλαβαν το νέο φάρμακο παρουσίασαν σημαντική μείωση των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας. Δεν παρατηρήθηκαν παρενέργειες όπως αυτές που προκαλούν τα «κλασικά» αντιψυχωσικά φάρμακα.
Εξάλλου, το νέο φάρμακο θα είναι το μόνο αυτής της θεραπευτικής κατηγορίας που δεν θα φέρει στη συσκευασία του την ειδική σήμανση του FDA, που προειδοποιεί για σοβαρές παρενέργειες (τη σήμανση, που απεικονίζεται με ένα μαύρο κουτί, φέρουν όλα τα άλλα φάρμακα κατά της σχιζοφρένειας).
Η Wall Street Journal γράφει ότι το νέο φάρμακο ήταν το βασικό «κίνητρο» για την εξαγορά της Karuna Therapeutics, που το ανέπτυξε, από την Bristol Myers Squibb (BMS), μια συμφωνία ύψους 14 δισ. δολαρίων.
Το Cobenfy θα μπορούσε να αποτελέσει μεγάλη εμπορική επιτυχία για την Bristol, με ορισμένους αναλυτές να προβλέπουν περισσότερα από έξι δισεκατομμύρια δολάρια σε μέγιστες ετήσιες πωλήσεις.
Σύμφωνα με την εταιρεία, το φάρμακο χορηγείται δύο φορές ημερησίως. Η αγωγή 30 ημερών θα κοστίζει 1.850 δολάρια στις ΗΠΑ (κόστος παρόμοιο με άλλες θεραπείες για τη σχιζοφρένεια).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υπολογίζει ότι ένας στους 300 ενήλικες θα εκδηλώσει σχιζοφρένεια κάποια στιγμή στη ζωή του. Η σχιζοφρένεια δεν θεωρείται συχνή ψυχική νόσος αλλά θεωρείται μια από τις 15 κυριότερες αιτίες αναπηρίας παγκοσμίως, καθώς επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής του ασθενούς.
Οι σχιζοφρενικοί ασθενείς έχουν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Και βέβαια, ακόμη και στον 21ο αιώνα, οι ασθενείς με σχιζοφρένεια βιώνουν συχνά παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους τόσο μέσα σε ιδρύματα ψυχικής υγείας όσο και στην κοινότητα. Το στίγμα παραμένει επίσης έντονο και ευρέως διαδεδομένο.