Ηταν ξημερώματα της 26ης Δεκεμβρίου 2004 όταν σημειώθηκε ο υποθαλάσσιος σεισμός κατά μήκος του ρήγματος μεταξύ της βιρμανικής και της ινδικής τεκτονικής πλάκας, με επίκεντρο ανοιχτά της δυτικής ακτής της βόρειας Σουμάτρας. Η έντασή του ήταν 9 βαθμοί Μερκάλι (με ανώτατο το 12). Η συνέπεια ήταν μια σειρά από τεράστια κύματα που έφταναν σε ύψος 30 μ., τα οποία χτύπησαν τις ακτές της Ταϊλάνδης, της Σρι Λάνκα και της Ινδονησίας.
Για να αντιληφθεί κανείς τη συσσωρευμένη ενέργεια, αρκεί να σημειωθεί ότι χρειάστηκαν πέντε ώρες για να φτάσει το τσουνάμι στη δυτική Αυστραλία, επτά για να προσεγγίσει την Αραβική Χερσόνησο και σχεδόν 11 για τις ακτές της Νότιας Αφρικής (χωρίς, προφανώς, να προκαλέσει καταστροφές εκεί).
Ο τραγικός απολογισμός, περίπου 230.000 ανθρώπινες ζωές σε 14 χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, η παραθαλάσσια ζώνη των οποίων καταστράφηκε. Ο κινηματογράφος, η τηλεόραση και το ντοκιμαντέρ δεν θα ήταν δυνατό να αδιαφορήσουν μπροστά σε μια τόσο μεγάλη φυσική καταστροφή, που έκρυβε πίσω της χιλιάδες ανθρώπινες ιστορίες.
«The Ιmpossible»: η ταινία της καταστροφής
Σημείο αναφοράς για τις καταστροφικές συνέπειες εκείνου του τσουνάμι, και αυτό επειδή η ταινία του Χουάν Αντόνιο Μπαγιόνα, παραγωγής 2012, βασίζεται στην αληθινή ιστορία μιας οικογένειας που κατάφερε να επιβιώσει από τα τεράστια κύματα.
H Μαρία και ο Χένρι Μπένετ (Ναόμι Γουότς και Γιούαν ΜακΓκρέγκορ), μαζί με τα τρία παιδιά τους (τον μεγαλύτερο γιο υποδύεται ο Τομ Χόλαντ, στο υποκριτικό του ντεμπούτο), ταξιδεύουν στην Ταϊλάνδη για να απολαύσουν τις χριστουγεννιάτικες διακοπές. Το πρωί της 26ης Δεκεμβρίου, καθώς η οικογένεια ξεκουράζεται γύρω από την πισίνα του ξενοδοχείου, ακούγεται μια τρομακτική βοή: μια τεράστια μάζα σκοτεινών νερών έρχεται να σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της.
Είναι η αρχή ενός σοκαριστικού ημιώρου (με αρκετές σκληρές, ρεαλιστικές σκηνές), ενώ στη συνέχεια τη σκυτάλη παίρνει η συγκίνηση του αγώνα της οικογένειας για επιβίωση, καθώς τα μέλη της έχουν χωριστεί στα δύο.
«Η Ζωή Μετά»: η ματιά του Κλιντ Ιστγουντ
Ταινία περισσότερο εμπνευσμένη από τα γεγονότα, παρά πιστή καταγραφή τους. Ο Τζορτζ (Ματ Ντέιμον) είναι ένας αμερικανός υπάλληλος γραφείου που διαισθάνεται ότι έχει μια ιδιαίτερη σύνδεση με τη μετά θάνατον ζωή. Στην άλλη άκρη του κόσμου, η γαλλίδα δημοσιογράφος Μαρί (Σεσίλ ντε Φρανς) είχε φτάσει πολύ κοντά στον θάνατο, κάτι που έχει ταράξει όλη τη ζωή της. Παράλληλα, ο Μάρκους (Τζορτζ και Φράνκι Μακλάρεν), ένας μαθητής σχολείου από το Λονδίνο, χάνει τον πιο κοντινό του άνθρωπο και αναζητά απεγνωσμένα απαντήσεις.
Οι διαδρομές τους θα διασταυρωθούν και θα αλλάξουν για πάντα εξαιτίας αυτού που πίστευαν ότι υπάρχει ή πρέπει να υπάρχει μετά τον θάνατο. Στην πρώτη μεγάλη σκηνή, η Μαρί κάνει βόλτα σε ένα παραθαλάσσιο σοκάκι της Ινδονησίας, όταν παρασύρεται από το τσουνάμι. Τα κύματα την πλακώνουν, χτυπάει το κεφάλι στην προσπάθειά της να επιπλεύσει και να σώσει ένα παιδάκι και σχεδόν πνίγεται, βλέποντας το περίφημο φως που περιγράφουν όλοι όσοι βγαίνουν ζωντανοί από μια near death εμπειρία.
«Rage Αgainst Τime»: λεπτό προς λεπτό
Ακριβώς στα 20 χρόνια από την καταστροφή, το National Geographic προβάλλει το ντοκιμαντέρ τεσσάρων επεισοδίων «Tsunami: Race Against Time» (natgeotv.com), προσφέροντας μια οπτική 360 μοιρών στα γεγονότα, όπως επισημαίνεται. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τις προσωπικές εξιστορήσεις ανθρώπων που επιβίωσαν, επιστημόνων που πάλεψαν ενάντια στον χρόνο για να προειδοποιήσουν τον υπόλοιπο κόσμο, δημοσιογράφων που κάλυψαν την καταστροφή και, φυσικά, διασωστών που διακινδύνευσαν για να σώσουν τη ζωή άλλων.
Πρόκειται για μια εξαντλητική καταγραφή, καθώς αναλύει και το καταστροφικό αποτύπωμα της επόμενης ημέρας στην οικονομική/εμπορική δραστηριότητα, αλλά και στον βιοπορισμό όσων κατάφεραν να επιβιώσουν.
«The Αftermath»: ιστορίες για την τηλεόραση
Οι ανθρώπινες ιστορίες προσφέρονται για τηλεοπτική δραματοποίηση και βρίσκονται στο επίκεντρο της σειράς «Tsunami: Τhe Αftermath» του Μπάρατ Ναλούρι, που γυρίστηκε το 2006 για λογαριασμό της HBO, σε συνεργασία με το BBC και με τη συμμετοχή ουκ ολίγων γνωστών ηθοποιών, όπως οι Τιμ Ροθ και Τσιούετελ Ετζιοφορ.
Ο Ιαν και η Σούζι Κάρτερ, ένα ζευγάρι Αγγλων, αναζητούν την εξάχρονη κόρη τους Μάρθα. Η επίσης Αγγλίδα Κιμ Πιμπόντι και ο γιος της Ανταμ ψάχνουν τον πατέρα του, ενώ ο ταϊλανδός σερβιτόρος Ταν θρηνεί για την απώλεια της οικογένειάς του. Παράλληλα η κάμερα στρέφεται και στις προσπάθειες αξιωματούχων και δημοσιογράφων να καταγράψουν τα αίτια και τις συνέπειες της τραγωδίας.
Η μαρτυρία ενός επιζήσαντος
Η διαδικτυακή ομάδα «That’s Mental!» κατέγραψε τη συναρπαστική προσωπική ιστορία του συγγραφέα Τζόελ Λούμι, ο οποίος ήταν ένας από τους επιζήσαντες του τσουνάμι. Ο ίδιος αφηγείται μπροστά στην κάμερα την Οδύσσειά του, από το Κάο Λανγκ της Ταϊλάνδης στον βυθό της καταστροφής και ξανά πίσω στη ζωή.
Πραγματικές εικόνες από το χτύπημα του τσουνάμι, καθώς και μαρτυρίες αυτοπτών, προσφέρει και το αυτοσχέδιο ντοκιμαντέρ του Κρις Εβανς, που διατίθεται επίσης στο YouTube: