Πόσο πια μπορεί να πουληθεί ένα εισιτήριο για μια περιζήτητη συναυλία, αγαπημένου σταρ; Κρατιέστε; 350.000 δολάρια! Ναι, 350.000. Το συγκεκριμένο ρεκόρ τιμής επέτυχε η «μαύρη αγορά» εισιτηρίων σε μία συναυλία των ρόκερ από το Μπρούκλιν LCD Soundsystem, στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης, τον Φεβρουάριο του 2011.
Δεν φαίνεται να έχει καταρριφθεί μέχρι σήμερα. Μπορεί τότε οι LCD Soundsystem, που το έμαθαν από φαν τους, να αντέδρασαν δια του φρόντμαν τους Τζέιμς Μέρφι, με τρεις λέξεις: «Fuck you, Scalpers». Και μπορεί στους διαδικτυακούς «μαυραγορίτες» να έμεινε και η ρετσινιά και το όνομα: Scalpers. Ξέρετε, εκείνοι που σου παίρνουν το σκαλπ, την κορυφή του κρανίου, σαν κάποιες φυλές Ινδιάνων. Όμως, η «μαύρη αγορά» γιγαντώθηκε έκτοτε, οργανώθηκε πιο πολύ διαδικτυακά και συνεχίζει να «σφάζει».
Στα μέρη μας δεν είχαμε καταλάβει πότε έβαλαν «χέρι». Όμως, η συναυλία του Αντρέα Μποτσέλι κάτω από την Ακρόπολη, την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου, που ξεπούλησε τα – επίσημα τουλάχιστον – εισιτήρια και έγινε περιζήτητη για τους Έλληνες θαυμαστές του (και όχι μόνον), ήρθε να μας δείξει ότι και στα μέρη μας, μέσω του διεθνούς Διαδικτύου, η «μαύρη αγορά» όχι μόνον ζει και βασιλεύει, αλλά βγάζει και δόντια. Κοφτερά. Και προτού προλάβουμε να το συνειδητοποιήσουμε, μας έδειξε ότι και στην περίπτωση των πολύφερνων Florence and the Machine, με την αγαπημένη των Βρετανών Φλόρενς Γουέλτς, ακόμη και με τέσσερις πλέον συναυλίες ανοιχτές, που έγιναν γοργά sold out δεν χαρίζει κάστανα. Και «βαράει στο κεφάλι», κατά την προσφιλή ελληνική ρήση.
Να εξηγηθούμε. Οι διοργανωτές των συναυλιών (στην περίπτωση Μποτσέλι, μάλιστα, είναι και φιλανθρωπική η συναυλία, υπέρ των σκοπών του Κοινωφελούς Ιδρύματος International Foundation for Greece – IFG) δεν παίρνουν πάντοτε είδηση τι «παίζει» στη μαύρη αγορά. Ή, αν «παίζει» καν μαύρη αγορά. Ύστερα από ακραία φαινόμενα σαν εκείνα των LCD Soundsystem, έβαλαν όρια στην πώληση εισιτηρίων για να αποφύγουν τη μαζική αγορά και στη συνέχεια «μαύρη» πώληση από τους – μαζικούς – αγοραστές. Στην περίπτωση του Μποτσέλι και της Φλόρενς το όριο ήταν, έτσι κι αλλιώς, 6 εισιτήρια ανά άτομο. Στην ουρά αυτό. Ή έως 8 εισιτήρια για αγορά διαδικτυακή, από την ίδια ΙΡ (διαδικτυακή διεύθυνση). Βέβαια, με την εκτόξευση των τιμών και με τα 8 ή τα 6 ο «μαυραγορίτης» μπορεί να κάνει μια μικρή περιουσία ή να βγάλει τις διακοπές του, και δη πλουσιοπάροχα.
Η συγκεκριμένη αγορά διέπεται από την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 30ης Ιουλίου 2013, του Βελγίου. Πρόσφατα, στη Βρετανία, 80 διοργανωτές συναυλιακών εκδηλώσεων απευθύνθηκαν με ανοιχτή επιστολή τους προς την κυβέρνηση «να πράξει τα δέοντα για την παράνομη αγορά μεταπώλησης εισιτηρίων».
Όμως, η συγκεκριμένη αγορά δεν κάνει… διακοπές. Βγάζει εκατομμύρια από κάθε συναυλία. Προαγοράζοντας, με σύστημα, εκατοντάδες ει δυνατόν εισιτήρια. Τζογάροντας ότι η συναυλία θα γίνει πάραυτα sold out και η ζήτηση θα είναι μεγάλη, διαμορφώνοντας και ανάλογα τις τιμές. Όπως μου εξήγησε Βρετανός μάνατζερ, οι ιστότοποι αυτοί κάποτε λειτουργούσαν με ανθρώπους που πληρώνονταν για να στηθούν στην ουρά και να αγοράσουν 6-8 εισιτήρια ο καθένας. Δέκα άνθρωποι. Εβδομήντα εισιτήρια. Εκατό; 700 εισιτήρια. Κάπως έτσι. Πλέον τα πράγματα άλλαξαν. Οι ιστότοποι της «μαύρης αγοράς» είτε στήνουν ανθρώπους στα κομπιούτερ τους, με 100-200 στερλίνες αμοιβή στον καθένα, με το δάχτυλο στο Enter για αγορά, μόλις ανοίξει η πώληση εισιτηρίων. Είτε αγοράζουν ΙΡs. Πολλές. Και τις λειτουργούν με «υπαλλήλους» τους.
Γνωστός Αθηναίος επιχειρηματίας δήλωνε τις προάλλες από σελίδα του στα σόσιαλ μίντια, απερίφραστα, ότι δεν πρόλαβε να αγοράσει VIP Platinum (με εξτρά παροχές και γνωριμία με τον τενόρο) θέσεις για την συναυλία Μποτσέλι και του ζητήθηκαν 20.000 ευρώ για δύο εισιτήρια από την «μαύρη αγορά», όπου κατέφυγε. Για τα VIP ανεπισήμως, βέβαια, καθώς σπάνια βγαίνουν στον «αέρα» στους ανάλογους ιστοτόπους. Τελικά, κατάφερε να αγοράσει δύο (επίσημη τιμή: 500 ευρώ το ένα) και τα ανήρτησε μάλιστα στο προσωπικό του προφίλ στα σόσιαλ μίντια. Σημειώνοντας ότι φίλος του κατάφερε να αγοράσει εισιτήρια στο κάτω διάζωμα του Ηρωδείου (των 150 ευρώ) από την «μαύρη αγορά» προς 2.000 ευρώ το ένα. Σύνολο 4.000. Ανήρτησε μάλιστα κι εκείνος την «απόδειξη» αγοράς από τον «αρμόδιο» ιστότοπο.
Το Σάββατο, στον ιστότοπο StubΗub πωλούνταν εισιτήρια για τη συναυλία Μποτσέλι προς 1.727,19 ευρώ (στον ισραηλινό ιστότοπο της εταιρείας), με αντίστοιχη τιμή 148,74 ευρώ για την συναυλία Μποτσέλι στο Μπέρμιγχαμ, το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2019. Στην ελληνική εκδοχή του σάιτ, το Σάββατο τα αντίστοιχα εισιτήρια κόστιζαν 1.620 ευρώ. Ενώ υπήρχαν εισιτήρια για το άνω διάζωμα προς 1.680 και 5.300 ευρώ (χωρίς σειρά) και για το κάτω προς 2.300 ευρώ. Στο Viagogo υπήρχαν τιμές 1.402 ευρώ ανά εισιτήριο, στο κάτω διάζωμα. Και προς 1.076 για το άνω διάζωμα. Αργότερα, δύο εισιτήρια για το άνω διάζωμα πουλήθηκαν προς 5.000 ευρώ!
Για τη συναυλία των Florence and the Machine στο Ηρώδειο, την Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου, την πρώτη που έγινε πάραυτα sold out (και άνοιξαν άλλη συναυλία στο Ηρώδειο, την Κυριακή, και άλλες δύο στο Κλειστό Ολυμπιακό Στάδιο Γαλατσίου, που επίσης ξεπούλησαν γρήγορα), η τιμή είχε ήδη σκαρφαλώσει το Σάββατο στα 500 και 518 ευρώ. Την Τρίτη στο Viagogo είχαν μείνει συνολικά 48 εισιτήρια σε τιμές από 196 έως 473 ευρώ (επίσημα: 55 ευρώ άνω διάζωμα και έως 120 στο κάτω) και δύο μονά εισιτήρια στο κάτω διάζωμα προς 613 ευρώ, με επίσημη τιμή στα 170 ευρώ. Και όσο θα περνούν οι μέρες, ως τις συναυλίες, η τιμή θα ανεβαίνει. Ακόμη και για το Στάδιο του Γαλατσίου, όπου οι συναυλίες έγιναν sold out αργότερα.
Για να έχουμε και μία ιδέα για το διεθνές ταμπλό της μαύρης αγοράς: Για συναυλία της Μαντόνα (Μπρούκλιν 17 Σεπτεμβρίου 2019), που δεν θεωρείται πλέον ότι δίνει σημάδια της συναυλιακής ακμής προηγούμενων ετών, τα εισιτήρια φτάνουν στα 3.145 και 5.840 ευρώ. Για δε τους Metallica, την Κυριακή 8 Σεπτεμβρτίου 2019, στο Σαν Φραντσίσκο τα εισιτήρια στην Viagogo πωλούνταν το Σάββατο προς 4.493 ευρώ.
Το Μάιο του 2017 βγήκαν διαδικτυακά, επισήμως, 20.000 εισιτήρια για δύο συναυλίες του πολύφερνου Βρετανού ποπ σταρ Εντ Σίραν το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς στην Σιγκαπούρη, σε τιμές έως 248 δολάρια. Εξαντλήθηκαν εν ριπή οφθαλμού. Λίγες ώρες μετά, διαδικτυακά «μαγαζάκια» όπως το Ticketbis ξεπουλούσαν εκατοντάδες εισιτήρια στην… προνομιακή τιμή των 13.516 δολαρίων. Κάτι αντίστοιχο έγινε, μήνες αργότερα, με την Viagogo και την StubHub σε αμερικανικές συναυλίες των One Direction: από 68 και 168 δολάρια έως και στα 6.199 δολάρια, εφτά μήνες πριν από τις προγραμματισμένες συναυλίες.
Δεν ήταν παράξενο ότι φαν των Coldplay όρμηξαν ομαδικά εναντίον «πωλητών» της μαύρης αγοράς, που άρχισαν να πουλάνε εισιτήρια έξω από τον χώρο της συναυλίας τους σε τιμές 30πλάσιες, μόλις εξαντλήθηκε και το τελευταίο εισιτήριο στο ταμείο. Ήτοι, 8.888 δολάρια. Εκεί, βέβαια, είχαν τον «μαυραγορίτη» μπροστά τους.
Ο Εντ Σίραν, ύστερα από επανειλημμένες περιπτώσεις αστρονομικών τιμών στη «μαύρη αγορά» για τις συναυλίες του, αποφάσισε να δράσει ακόμη και κατά των διαδικτυακών. Οι οργανωτές των συναυλιών του άρχισαν να ακυρώνουν συλλήβδην όσα εισιτήρια πουλήθηκαν σε τιμές πάνω από το κανονικό σε «αρμόδιους» ιστοτόπους και να ζητά την απαγόρευση εισόδου όσων εισιτηρίων είχαν κωδικό από τα εν λόγω σάιτ. Όχι ότι έλυσε το πρόβλημα. Απλώς ήταν εκείνος που κάτι έπραξε για την «μαύρη αγορά». Για του κόσμου τα μάτια; Ίσως.
Η «μαύρη αγορά» συναυλιακών και μόνον εισιτηρίων, που πουλούσε μόνον στο StubHub, κατ’ εκτίμηση το 2016, 1,3 εισιτήρια το δευτερόλεπτο, φαίνεται ότι την ίδια χρονιά το συνολικό ποσό πωλήσεων έφτασε στα 4,3 δισ. δολάρια και τα έσοδα στα 900 εκατ. δολάρια. Και μπορεί οι υπεύθυνοι του ιστότοπου να δήλωναν τότε, στο αμερικανικό «Vulture», ότι ελέγχουν διεξοδικά «εκείνους που τους μεταπωλούν τα εισιτήρια και τα βγάζουν με την σειρά τους προς πώληση στο σάιτ», όμως και μόνον αυτό είναι ένδειξη του τεράστιου όγκου και του ακόμη πιο ογκώδους κέρδους στα σάιτ της εν λόγω μαύρης αγοράς.
Είναι γνωστό ότι στη διεθνή μαύρη αγορά ξεπουλιούνται τα εισιτήρια μεγάλων αθλητικών συναντήσεων. Δεν ήταν έκπληξη η τιμή των 4.920 ευρώ, φερ’ ειπείν, στον Τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ στο Κίεβο, το 2018 (με επίσημη τιμή από 70 έως 440 ευρώ για τα συνολικά 40.700 εισιτήρια που εκδόθηκαν). Και 7.200 ευρώ για μία είσοδο VIP.
Δεν είναι, όμως, μόνον οι σταρ που βλέπουν τις τιμές των εισιτηρίων τους να εκτοξεύονται στη μαύρη αγορά. Ακόμη και στην εξάμηνη γερμανική σειρά συναυλιών «Concerts for Hamburg», της ορχήστρας Elbphilharmonie, το 2016 αρκετά από τα 500.000 εισιτήρια, που εκδόθηκαν, σε επίσημες τιμές από 8-24 ευρώ, έφτασαν να πουλιούνται διαδικτυακά 1.144 ευρώ έκαστο. Στα 4.000 ευρώ έφτασαν τα εισιτήρια για τις συναυλίες των BTS ή αλλιώς του επταμελούς εφηβικού συγκροτήματος Bangtan Boys από τη Νότια Κορέα πέρυσι. Ή το 60πλάσιο της επίσημης τιμής για την αρένα. Θα μου πείτε είναι σταρ στην πατρίδα τους. Δεν έμεινε όμως εκεί η μαύρη αγορά. Τρισήμισι ώρες πριν από μία συναυλία τους, η τιμή εκτινάχθηκε στα 12.500 ευρώ. Για επικείμενη συναυλία τους, στη Σεούλ, στις 26 Οκτωβρίου 2019 η τιμή είναι ήδη 4.349,71 ευρώ.
Αντίστοιχο «παιχνίδι» μαύρης αγοράς παίχτηκε και το Μάιο του 2019 με τα πάρτι των σταρ στο Φεστιβάλ των Καννών: μία είσοδος το «Πάρτι στην βίλα του Λεονάρντο Ντι Κάπριο, παρουσία του Κουέντιν Ταραντίνο» σκαρφάλωσε στα 13.500 δολάρια, για το «Πάρτι του Vanity Fair» στα 11.000 και το «Πάρτι για τον Rocketman Έλτον Τζον» στα 6.000.
Εν τέλει, για να καταλαβαινόμαστε: η μαύρη αγορά εισιτηρίων μόνον για τις συναυλίες και μόνον για τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμήθηκε τελευταία φορά το 2015 ότι κέρδισε πάνω από 5 δισ. δολάρια. Τα συνολικά κέρδη σε όλο τον κόσμο εκτιμάται πως είναι υπερτριπλάσια σήμερα. Και ότι αυτή η αγορά «μπορεί, με τέτοιο κύκλο εργασιών, να αντεπεξέλθει σε οποιαδήποτε νομική διαμάχη και να νικήσει σε οποιαδήποτε μεμονωμένη – κυβερνητική ή μη – επίθεση που θα δεχτεί». Άρα, θα συνεχίσει, όπως φαίνεται, να δρα ανενόχλητη. Και στην Ελλάδα, σε μεγάλες ή περιζήτητες συναυλίες. Όπως έλεγε και ο Σπύρος Καλογήρου – «Μαύρος» στον Νίκο Κούρκουλο, στην ταινία «Λόλα» του Ντίνου Δημόπουλου (1964): «Πολλά τα λεφτά, Άρη!»