Μία offshore ανάμεσα στις χιλιάδες. Και ένα έμβασμα 845.000 ευρώ το έτος 2010 προς ελληνικό τραπεζικό λογαριασμό του Σπύρου Σημίτη, αδελφού του πρώην Πρωθυπουργού. Και ένας ισχυρισμός, μέσα από μία κατάθεση του ήδη καταδικασθέντος για δωροδοκία πρώην προέδρου της γαλλικής οπλοβιομηχανίας Thales, το 2006. Αυτά φαίνεται ότι είναι τα μόνα στοιχεία με τα οποία επιχειρείται η εμπλοκή του Κώστα Σημίτη στην υπόθεση του C4I.
Μπορούν άραγε μόνο αυτά να αποτελούν στέρεη βάση που να οδηγεί στο άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών του πρώην Πρωθυπουργού στο πλαίσιο ελέγχων νομιμοποίησης παράνομων εσόδων; Γιατί αυτό κάνει η Αρχή που, ως γνωστόν, έδωσε την εντολή στις τράπεζες να τους ανοίξουν.
Από τη μία, στοιχεία στα οποία είχε πρόσβαση το Protagon δείχνουν ότι η offshore που βρέθηκε στο στόχαστρο των εισαγγελικών ερευνών ήταν μία από τις χιλιάδες που δημιούργησε η ελβετική τράπεζα UBS στις Μπαχάμες, στο πλαίσιο προσέλκυσης επενδύσεων πελατών της, ενώ ήδη από το 2017 ο αδελφός του πρώην Πρωθυπουργού, με δήλωσή του, είχε επισημάνει ότι τα χρήματα του εμβάσματος προέρχονταν από αποταμιεύσεις του που επενδύθηκαν σε διεθνείς τράπεζες. Οπως δηλαδή η UBS.
Από την άλλη, στην κατάθεσή του, ο πρώην πρόεδρος της Thales, Μισέλ Ζοσεράν, ανέφερε ότι οι Γάλλοι δεν κέρδισαν το συμβόλαιο για το σύστημα ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 λόγω του ότι οι «Αμερικανοί στόχευσαν» στον υπουργό Δημόσιας Τάξης (Χρυσοχΐδης) και στον Πρωθυπουργό (Σημίτης). Είναι μία επίμαχη φράση η οποία όμως επιδέχεται πάμπολλες ερμηνείες, ιδίως από τη στιγμή που ήταν γνωστό στους παροικούντες των διαπραγματεύσεων αλλά και των οριακών ισορροπιών στην προετοιμασία και διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούσαν ισχυρότατες πολιτικές πιέσεις για να αναλάβει αμερικανική εταιρεία το έργο. Χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο ίδιος ο τότε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Ντικ Τσένι δεν έκρυβε τις στενές σχέσεις του με το αφεντικό της SAIC, της εταιρείας του C4I. Και επίσης χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από την Ουάσιγκτον εκφράζονταν συστηματικά συγκεκριμένοι «φόβοι» για τα επίπεδα ασφαλείας των Αγώνων –που διοργανώνονταν έναν χρόνο μετά τον πόλεμο στο Ιράκ και τρία από την 11η Σεπτεμβρίου– με τον υπόγειο εκβιασμό ότι μπορεί να μην έστελναν τελικά τους αθλητές τους στην Αθήνα.
Μήπως λοιπόν από την Αρχή «διάβασαν» στα στοιχεία αυτά που ήθελαν να διαβάσουν;
Ας πιάσουμε την άκρη του νήματος:
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Wonsan Investments Ltd, με έδρα στις Μπαχάμες, είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον των ελληνικών εισαγγελικών αρχών στα πλαίσια των ερευνών τους για τον Σπύρο Σημίτη από το 2017.
Η Wonsan ιδρύθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1999, εμφανιζόταν ως ενεργή για περισσότερο από 10 χρόνια, ενώ η πράξη λύσης της καταχωρίστηκε στο εταιρικό μητρώο στις Μπαχάμες στις 17 Αυγούστου 2010.
Κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της ήταν σε εξέλιξη οι διαδικασίες ανάθεσης του C4I, του συστήματος ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Λίγο μετά, το 2006, ο Μισέλ Ζοσεράν, πρώην πρόεδρος της γαλλικής οπλοβιομηχανίας Thales που καταδικάστηκε για ενεργό δωροδοκία, κατέθεσε ότι «σύμφωνα με τον Λ.Ρ. χάσαμε αυτή τη συμφωνία γιατί εμείς “ποτίσαμε” χαμηλά, ενώ οι Αμερικανοί στόχευσαν απευθείας στον υπουργό Δημόσια Τάξης και στον Πρωθυπουργό». Και υπήρξε και ένα έμβασμα, το 2010, προς ελληνική τράπεζα. Αυτά φαίνεται ότι θεωρήθηκαν ικανοί λόγοι για την άρση του απορρήτου των λογαριασμών του πρώην πρωθυπουργού, του αδερφού του και της συζύγου του.
Θα μπορούσε αυτό να εμπλέξει τον Κώστα Σημίτη; Οπως φαίνεται από τα μέχρι στιγμής στοιχεία, το έμβασμα στάλθηκε σε προσωπικό λογαριασμό του Σπύρου Σημίτη και όχι στον πρώην Πρωθυπουργό. Μετά την πρόσφατη αποκάλυψη των «Νέων» και του δημοσιογράφου Γιώργου Παπαχρήστου για το άνοιγμα των λογαριασμών όχι μόνο των μελών της οικογενείας Σημίτη, αλλά και του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη (υπουργού Δημόσιας Τάξης την περίοδο των διαπραγματεύσεων για το C4I), του Βαγγέλη Μαλέσιου (υφυπουργού Δημόσιας Τάξης την ίδια περίοδο) και του Λουκά Ρωμανού (αντιπροσώπου της Thales), o Κώστας Σημίτης δήλωσε: «Η προαναγγελθείσα επιχείρηση δίωξής μου δεν με αγγίζει. Η Ιστορία δεν γράφεται από τους περιστασιακούς ένοικους της εκτελεστικής εξουσίας. Είναι προφανές, ότι η έρευνα στους λογαριασμούς μου είναι ευπρόσδεκτη. Δεν έχω τίποτα να κρύψω»
Από τα στοιχεία της διαρροής των Bahamas Leaks, του εταιρικού μητρώου στις Μπαχάμες, προκύπτει ότι μεσάζων για τη δημιουργία της Wonsan που ερευνούσαν οι έλληνες εισαγγελείς ήταν η UBS Trustees (Bahamas) Ltd, μία θυγατρική εταιρεία της ελβετικής τράπεζας UBS στις Μπαχάμες, της οποίας σκοπός ήταν η ίδρυση και διαχείριση υπεράκτιων εταιρειών για λογαριασμό πελατών της τράπεζας. Στα διαθέσιμα στοιχεία για την Wonsan δεν εμφανίζονται ονόματα μετόχων, ενώ στη θέση των διευθυντών της offshore υπάρχουν εταιρείες με έδρα επίσης στις Μπαχάμες (First Directorships Ltd και Second Directorships Ltd), τις οποίες φέρεται ότι είχε τοποθετήσει η ίδια η τράπεζα.
Η UBS Ελβετίας, μέσω της UBS Trustees (Bahamas) Ltd και των offshore που ίδρυε στις Μπαχάμες, λάνσαρε στους πελάτες της λύσεις και προϊόντα για την τοποθέτηση επενδυτικών κεφαλαίων, τα κέρδη των οποίων, λόγω του ότι οι εταιρείες είχαν έδρα στον εν λόγω φορολογικό παράδεισο, δεν φορολογούνταν. Όσο τα χρήματα παρέμεναν στους λογαριασμούς των offshore και δεν αποδίδονταν μερίσματα στους μετόχους, η φορολόγησή τους ήταν 0%. Όταν αποδίδονταν τα μερίσματα και δηλώνονταν από τους δικαιούχους, επιβαλλόταν φόρος επί των μερισμάτων στις χώρες τους.
Την ίδια ημέρα που ιδρύθηκε η Wonsan, στις 14 Ιανουαρίου 1999, η UBS Trustees (Bahamas) Ltd ίδρυσε άλλες 15 offshore για να προσφέρει σε πελάτες της. Καθ΄όλη τη διάρκεια του 1999 η UBS Trustees ίδρυσε 750 offshore, ενώ από το 1990 έως και το 2016 ίδρυσε συνολικά 9.717 offshore με έδρα στις Μπαχάμες. Επρόκειτο για μία βιομηχανία δημιουργίας υπεράκτιων εταιρειών που είχε στηθεί όχι μόνο από την UBS αλλά και από άλλες μεγάλες τράπεζες όπως η Credit Suisse (ίδρυσε 9.500 offshore στο διάστημα 1990-2016 στις Μπαχάμες) και η JP Morgan (1617).
Με εξαίρεση τις ΗΠΑ, με την οποία οι Μπαχάμες είχαν συνάψει συμφωνία ανταλλαγής φορολογικών στοιχείων από το 2002, ο φορολογικός παράδεισος άρχισε να συμμορφώνεται στις πιέσεις του ΟΟΣΑ υπογράφοντας σωρηδόν τέτοιες συμφωνίες από τα τέλη του 2009. Με την Γερμανία, όπου βρίσκεται η μόνιμη κατοικία του Σπύρου Σημίτη, συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών φορολογικού ενδιαφέροντος υπογράφηκε στις 9 Απριλίου 2010.
Βάσει αυτής της συμφωνίας, τα στοιχεία που θα ανταλλάσσονταν αφορούσαν τόσο εταιρείες όσο και φυσικά πρόσωπα συνδεδεμένα με αυτές. Από το 2010 και μετά, οπότε ξεκίνησε η μαζική υπογραφή διμερών συμφωνιών, η βιομηχανία offshore στις Μπαχάμες από μεγάλες τράπεζες συρρικνώθηκε – για παράδειγμα η UBS ίδρυσε λιγότερες από 1000 υπεράκτιες για πελάτες της την εξαετία που ακολούθησε, ενώ από το 1999 έως το 2009 ίδρυε περίπου 800 τον χρόνο.
Με την Ελλάδα ή, συνολικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Μπαχάμες δεν υπέγραψαν συμφωνία. Τον Μάρτιο του 2018 η χώρα της Καραϊβικής εντάχθηκε στην μαύρη λίστα της ΕΕ για τους φορολογικούς παραδείσους, ενώ δύο μήνες μετά βγήκε με απόφαση των υπουργών Οικονομικών των χωρών-μελών. Τον Μάιο του 2018, σε εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, οι Μπαχάμες εντάχθηκαν στη λίστα των χωρών για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών χρηματοοικονομικών λογαριασμών που έχουν την πρόθεση να συμμετάσχουν, αρχής γενομένης την 1.1.2018.
Οι ελληνικές αρχές φέρεται να διαπίστωσαν ότι ενάμιση μήνα μετά την υπογραφή της διμερούς συμφωνίας με τη Γερμανία, στις 21 Μαΐου 2010, απεστάλη έμβασμα ύψους 845.000 ευρώ προς τραπεζικό λογαριασμό του Σπύρου Σημίτη στην Εμπορική Τράπεζα. Από μη δημοσιευμένα στοιχεία της διαρροής των Bahamas Leaks φαίνεται ότι, δεκατρείς ημέρες μετά την αποστολή του εμβάσματος, στις 3 Ιουνίου 2010, καταχωρίστηκε στο εταιρικό μητρώο, στις Μπαχάμες, έγγραφο για την πρόθεση λύσης της Wonsan. Στις 17 Αυγούστου 2010 η εταιρεία είχε καταστεί ανενεργή.
Τον Ιούλιο του 2017, μετά από δημοσίευμα της Real News για «ύποπτο έμβασμα» από offshore στις Μπαχάμες «προς πρόσωπο του στενού περιβάλλοντος Σημίτη», ο Σπύρος Σημίτης απάντησε δηλώνοντας:
«Εργάστηκα ως καθηγητής του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης επί πενήντα περίπου χρόνια. Δίδαξα επίσης κι εργάστηκα στις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία.
»Συνεργάστηκα επανειλημμένα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η σύζυγός μου εργάστηκε ως ψυχαναλύτρια επί σαράντα περίπου χρόνια, με σημαντική επιπλέον εκδοτική δραστηριότητα.
»Κατά την περίοδο 2001 μέχρι και το 2011 είχα στη Γερμανία καθαρά εισοδήματα ύψους 1.448.000 ευρώ – σύμφωνα με τα στοιχεία της Εφορίας – μετά δηλαδή από τις φορολογικές και άλλες κρατήσεις. Τις δύο προηγούμενες δεκαετίες τα εισοδήματά μου ήταν πιο υψηλά, ή τουλάχιστον αντίστοιχα.
»Από την πώληση ακινήτων μου στην Ελλάδα επίσης, έχω εισπράξει περίπου 500.000 ευρώ. Οι αποταμιεύσεις μας αυτές προέρχονται από την εργασία μιας ζωής. Είναι σημαντικές. Τις επενδύσαμε σε διεθνείς τράπεζες κρίνοντας τις αποδόσεις.
»Στην Ελλάδα έκανα ένα έμβασμα στις 21/5/2010 με το ποσό των 845.000 ευρώ για την αγορά ακινήτου. Τις ημέρες εκείνες υπήρξε στην Ελλάδα έκρηξη ανησυχίας, με συνέπεια μεγάλη φυγή κεφαλαίων. Αγορά ακινήτου υπό τις συνθήκες αυτές δεν ήταν πια νοητή. Επανέφερα το ποσό των 800.000 ευρώ στην Τράπεζα του τόπου κατοικίας μου, στη Γερμανία.
»Η φήμη που κυκλοφόρησε – ότι τα χρήματά μου έχουν “παράνομη προέλευση” – είναι ως εκ τούτου αναληθής και άκρως συκοφαντική. Όλα τα χρήματά μας είναι προϊόν της δουλειάς μας. Θα προσφύγω στη Δικαιοσύνη, εναντίον οιουδήποτε επιδιώξει τη συκοφαντική δυσφήμισή μου».
(Πηγές από τη Γερμανία ανέφεραν στο Protagon ότι δύσκολα θα ξέφευγε από το ραντάρ των εκεί φορολογικών αρχών έμβασμα τέτοιου ύψους ακόμα και εάν επρόκειτο για ενδοευρωπαϊκή συναλλαγή – πόσω μάλλον εάν τα χρήματα προέρχονταν από φορολογικό παράδεισο).
Τον Νοέμβριο του 2017 η Real News, σε δημοσίευμά της, ανέφερε ότι η Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς απέστειλε αίτημα δικαστικής συνδρομής στην Ελβετία με την αιτιολογία ότι (ο Σπύρος Σημίτης) θεωρείται ύποπτος για ξέπλυμα μαύρου χρήματος το οποίο προέρχεται από δωροδοκίες. Ο λόγος που εστάλη το αίτημα στην Ελβετία ήταν επειδή η εμπλεκόμενη offshore φέρεται να τηρούσε λογαριασμούς στην UBS.
«Οι ισχυρισμοί που προβλήθηκαν και πάλι σε ορισμένα δημοσιεύματα, για διακίνηση χρήματος παράνομης προέλευσης που σχετίζονται με εμένα, είναι όπως ήδη είχα δηλώσει στις 3/7/2017 απαράδεκτοι, συκοφαντικοί και εξυπηρετούν προφανείς πολιτικές σκοπιμότητες. Οι οποιεσδήποτε ενδεχόμενες έρευνες θα το αποδείξουν», ανέφερε τότε ο Σπύρος Σημίτης.