«Το κάνουμε όχι για να επιρρίψουμε ευθύνη, αλλά για να διασφαλίσουμε πως ό,τι συνέβη, δεν θα επαναληφθεί ποτέ», επισήμανε μεταξύ άλλων ο Τζο Μπάιντεν στην ανακοίνωσή του με την οποία αναγνώρισε ως γενοκτονία τη σφαγή έως και 1,5 εκατ. Αρμενίων από τους Οθωμανούς κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αναμφίβολα πρόκειται για μία ιστορική απόφαση καθώς ο αμερικανός πρόεδρος όχι μόνον δικαίωσε ένα ολόκληρο λαό και τους νεκρούς μίας τραγωδίας που εκτυλίχθηκε πριν από περισσότερο από έναν αιώνα αλλά όρθωσε και το ανάστημα, το δικό του και των ΗΠΑ, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο απέναντι στον αμετροεπή Ερντογάν και τον νέο-οθωμανισμό του.
Μπορεί ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου να υποστήριξε από την πλευρά του πως «οι λέξεις δεν μπορούν να αλλάξουν ή να ξαναγράψουν την ιστορία» αλλά, από το βράδυ του Σαββάτου, αποτελεί ιστορικό γεγονός πως ο Τζο Μπάιντεν κατέστη ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που αναγνώρισε τη σφαγή των Αρμενίων ως αυτό που ήταν, ως μία γενοκτονία, σύμφωνα με την πλειονότητα των ιστορικών που έχουν αποφανθεί επί του ζητήματος.
Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης επισήμαναν πως ο αμερικανός ηγέτης επεδίωξε να μετριάσει τον αντίκτυπο των δηλώσεών του στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, υπογραμμίζοντας πως η γενοκτονία δεν αφορά τη σύγχρονη Τουρκία αλλά το οθωμανικό της παρελθόν. «Η δήλωση καθιστά ξεκάθαρο ότι στόχος δεν ήταν η επίρριψη ενοχής. Αναφέρεται στις θηριωδίες της οθωμανικής περιόδου. Και νομίζω πως αυτό έγινε με πολύ σωστό τρόπο ούτως ώστε να εστιάσουμε στην κληρονομιά αυτών των θηριωδιών, κοιτάζοντας επίσης μπροστά, με την ελπίδα ότι θα είμαστε σε θέση να αποτρέψουμε την επανάληψή τους στο μέλλον», εξήγησε ένας από αυτούς.
Επιστροφή στον τόπο του εγκλήματος
Ωστόσο, η Τουρκία όχι μόνον εξακολουθεί να αρνείται τη γενοκτονία των Αρμενίων αλλά επιδιώκει και την επανέναρξή της. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει ο Ρέιμοντ Ιμπραήμ, συνεργάτης συντηρητικών δεξαμενών σκέψης των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον αιγυπτιακής καταγωγής αμερικανό αναλυτή, με ειδίκευση στον ισλαμικό εξτρεμισμό, απόδειξη αποτελεί η αποφασιστικής σημασίας συνδρομή που παρείχε η Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο κατά της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
«Γιατί επέστρεψε στον Νότιο Καύκασο 100 χρόνια μετά (τη διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας); Για να συνεχίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων», υποστήριξε τον περασμένο Οκτώβριο ο Νικόλ Πασινιάν, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας ο οποίος παραιτήθηκε (όπως είχε δεσμευτεί) την Κυριακή 24 Απριλίου, ενόψει των πρόωρων βουλευτικών που προκήρυξε για τις 20 Ιουνίου, μετά την πολιτική αναταραχή και τις επικρίσεις που δέχτηκε για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε τον πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν.
Μισθοφόροι φονιάδες
Κατά τη διάρκεια της σύρραξης, που διήρκεσε 44 ημέρες, η Τουρκία κατηγορήθηκε από την Αρμενία αλλά και από τη Ρωσία και τη Γαλλία ότι απέστειλε στην εμπόλεμη ζώνη σκληροπυρηνικές ομάδες τζιχαντιστών από τη Συρία, ούτως ώστε να συνδράμουν τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν.
Οι εν λόγω αδίστακτοι μισθοφόροι φέρεται ότι διέπραξαν πολλές κτηνωδίες κατά αμάχων Αρμενίων. Μαχητής από τη Συρία που συνελήφθη από τις αρμενικές δυνάμεις ομολόγησε πως του είχαν τάξει μηνιαίο μισθό 2.000 δολαρίων για να πολεμήσει κατά των kafir, των απίστων, στο Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ) και επιπλέον εκατό δολάρια για κάθε αποκεφαλισμό.
Κατά τη διάρκεια της σύρραξης αρμενικές εκκλησίες βεβηλώθηκαν και εξακολουθούν να βεβηλώνονται ακόμα, παρά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που υπεγράφη τον περασμένο Νοέμβριο. Σε βίντεο που ανέδειξε ο αρμένιος ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα Αρμάν Τατογιάν εμφανίζονται άνδρες των ενόπλων δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν – στις στολές των οποίων διακρίνεται και η σημαία της Τουρκίας – να εισέρχονται με βέβηλες διαθέσεις σε αρμενική εκκλησία στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
«Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και οι κρατικές αρχές εφαρμόζουν επί χρόνια μία πολιτική μίσους, εχθρότητας, εθνοκάθαρσης και γενοκτονίας κατά της Αρμενίας και του λαού της. Οι τουρκικές αρχές εφάρμοσαν και ενθάρρυναν ανοιχτά παρόμοιες πολιτικές», υποστήριξε στην ανάρτησή του.
Προς επίρρωση του ισχυρισμού του σημείωσε επίσης πως στις αρχές του προηγούμενου μήνα ο Ιλχάμ Αλίεφ, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, κατά τη διάρκεια κομματικού συνεδρίου δήλωσε περήφανα πως «η νεότερη γενιά μεγάλωσε, τρέφοντας μίσος για τον εχθρό», δηλαδή για τους Αρμένιους.
«Η νεότερη γενιά μεγάλωσε, τρέφοντας μίσος για τον εχθρό»
Τον περασμένο Δεκέμβριο, κατά τη επίσκεψή του στο Μπακού, όπου μετέβη για να παραστεί στη στρατιωτική παρέλαση που διοργανώθηκε για την επικράτηση του Αζερμπαϊτζάν στη σύρραξη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επισήμανε πως ο αγώνας κατά του Γερεβάν δεν ολοκληρώθηκε και πρέπει να συνεχιστεί σε πολλά άλλα μέτωπα.
«Το μίσος και η εχθρότητα που υποστηρίζονται από το κράτος κατά της Αρμενίας και του λαού της, όχι μόνον δεν περιορίστηκαν αλλά έλαβαν νέες διαστάσεις λόγω της μη απόδοσης ευθυνών», επισήμανε πριν από σχεδόν έναν μήνα ο αρμένιος ακτιβιστής. Δεν είχε, όμως, υπολογίσει τις προθέσεις του νέου αμερικανού πρόεδρου, η ιστορική απόφαση του οποίου αποδεικνύει πόσο σημαντική θεωρεί την αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.