Εχει περάσει ο ιδανικός χρόνος από τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ. Αρκετά χρόνια, ώστε να μην συζητιούνται πλέον σε αηδιαστικό βαθμό –όπως τότε- οι μεγάλες προσωπικότητες του κινηματογράφου και τα μικρά ή μεγάλα μυστικά τους. Αλλά όχι τόσα ώστε να έχουμε ξεχάσει τον Κάρι Γκραντ, την Αβα Γκαρντνερ, τη Λάνα Τέρνερ. Οχι, ακόμα θέλουμε να μάθουμε αν ο γάμος του ήρωα των πολεμικών ταινιών, Βαν Τζόνσον έγινε παρά τις ενστάσεις της MGM, ή αν, αντιθέτως, παρακινήθηκε από την MGM για να θαφτεί η πραγματική γκέι φυσιογνωμία του αμερικανού ηθοποιού. Ποιος δεν θέλει να πέσει λίγο παραπάνω φως στην ταραγμένη ζωή της Φράνσις Φάρμερ; Αθεη, κομμουνίστρια, δραστήρια, σχεδόν ωμή προσωπικότητα που διαγνώστηκε με σχιζοφρένεια και κλείστηκε σε ίδρυμα ψυχικής υγείας παρά τη θέλησή της, δίνοντας έμπνευση στον Κερτ Κομπέιν και τις γκραντζιές των Nirvana το 1980 (Frances Farmer Will Have Her Revenge On Seattle»). Ειδικά η περίπτωση του δολοφόνου Τσαρλς Μάνσον, οι ακόλουθοί του και οι ταραχώδεις εποχές στο Χόλιγουντ, το 1969, έχει πάντα ενδιαφέρον.
Κι όμως, πόσο συνδεδεμένη με την επικαιρότητα του 2016 μπορεί να είναι μία εκπομπή ηχογραφημένων 60λεπτων εκπομπών (podcasts) που βουτάει –και μένει- στις δεκαετίες των 1940’s, 1950’s και 1960’s; Η αμερικανίδα δημοσιογράφος Καρίνα Λόνγκουορθ κάπως τα καταφέρνει. Σε πείθει ότι, πράγματι, «Πρέπει να το θυμάσαι αυτό», όπως είναι και ο τίτλος της εκπομπής (You Must Remember this»). Με τη βοήθεια της κατάλληλης μουσικής –μπόλικη τζαζ, προφανώς- και το (αναχρονιστικό) ύφος μίας «κοσμοπολίτικης» στήλης του 1940, σε μεταφέρει πίσω στον χρόνο. Ξεχνάς ότι η Μέριλιν Μονρόε έχει φύγει εδώ και 50 χρόνια και ότι οι ταινίες της παίζονται μόνο σε κάποιους θερινούς. Και αναρωτιέσαι ξανά για τον μύθο («casting couch») που θέλει πολλές γυναίκες να σκαρφάλωσαν στην κορυφή αφού πρώτα σκαρφάλωσαν στους καναπέδες των «σωστών» ανδρών.
Τι λέει η ειδικός γι΄αυτό; «Εχω διαβάσει για περισσότερες περιπτώσεις γυναικών που έμπλεξαν με έναν ισχυρό άνδρα αλλά αυτό δεν τις έκανε σταρ». Δεν μπορεί να πει κατά πόσο το σεξ είναι μία επιτυχής στρατηγική, αλλά το ότι οι άνθρωποι το αντιμετωπίζουν ακόμα έτσι λέει πολλά. Και πάντως, «η Μονρόε μπορεί να έμπλεξε με αρκετούς άνδρες, να ανέβηκε στην κορυφή σιγά – σιγά αλλά δεν μπορείς να απαρνηθείς αυτό που έβγαζε όταν βρισκόταν μπροστά σε μία κάμερα».
Μιλάει και για τους ισχυρούς άνδρες. Για το καλλιτεχνικό παρελθόν ενός ισχυρού άνδρα, πρώην προέδρου των ΗΠΑ. Η κριτικός κινηματογράφου περιγράφει πώς ο Ρόναλντ Ρίγκαν εκμεταλλεύτηκε το «κυνήγι μαγισσών» (κομμουνιστών) που πυροδότησε ο αμερικανός γερουσιαστής Τζόζεφ Μακάρθι, προκειμένου να προωθήσει τη δική του καριέρα – η οποία, πάντως, δεν ξεπέρασε την κατηγορία των B-Movies.
Σου αποκαλύπτει ότι η «βαμπίρ», σύμβολο του σεξ του βωβού κινηματογράφου, Θέντα Μπάρα είχε ένα πέπλο αραβικού μυστηρίου γύρω από το όνομά της, το οποίο είχαν προσεκτικά απλώσει οι ατζέντηδές της. Ηταν κόρη ενός άραβα σεΐχη; Είχε γεννηθεί στη Σαχάρα, υπό τη σκιά της Σφίγγας; Σινσινάτι, Οχάιο, γέννημα θρέμμα, όπως σημειώνει η κυρία Λόνγκουορθ. Μάλιστα, το πραγματικό της όνομα ήταν Θεοδοσία Βερ Γκούντμαν, αλλά το στούντιο Fox Pictures επέμεινε να το αλλάξει σε Θέντα Μπάρα, υποτίθεται επειδή ο αναγραμματισμός του ονόματος σημαίνει αραβικός θάνατος (Theda Bara, Arab Death).
Κι αν το πρόσωπο της Θέντα Μπάρα δεν είναι τόσο οικείο σε όλους, ειδικά τους νεότερους, σίγουρα είναι γνωστό το όνομα Χάουαρντ Χιουζ. Ολόκληρος Λεονάρντο Ντι Κάπριο τον μετέφερε στη μεγάλη οθόνη το πολύ πιο κοντινό 2005 («Ιπτάμενος κροίσος»). Αλλά για τον αεροπόρο – επιχειρηματία – παραγωγό ταινιών έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά. Το επίκεντρο στη συγκεκριμένη εκπομπή βρίσκεται στο άλλο θέμα που επίσης έχει συζητηθεί πολύ, τις ερωμένες του. «Είναι μία αφορμή για να πεις την ιστορία πολλών εκθαμβωτικών γυναικών. Ο Χιουζ έρχεται στο προσκήνιο του Χόλιγουντ το 1925 και εξαφανίζεται τη δεκαετία του 1950. Μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις για να πεις την ιστορία του Χόλιγουντ εκείνη την περίοδο», εξηγεί στη Guardian η δημοσιογράφος.
Αυτός ήταν ο άνθρωπος που έκανε διεθνώς γνωστή την Τζιν Χάρλοου, δίνοντάς της τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην πιο ακριβή παραγωγή της χρονιάς, τη δεύτερη έκδοση της ταινίας «Αγγελοι της κολάσεως» (1929) και το brand της «ξανθιάς σεξοβόμβας» που αργότερα υιοθέτησε η Μονρόε. Αλλά η πιο ιδιαίτερη ερωτική σχέση του πιλότου ήταν με τη Τζέιν Ράσελ. Αρχισε το 1940 όταν ο ίδιος τράβηξε τυχαία ανάμεσα σε άλλες μία φωτογραφία της 19χρονης και διήρκεσε τα περισσότερα χρόνια της καριέρας της ηθοποιού. Την έκανε κορυφαία πιν απ γκερλ των 1940’s, πριν καν κυκλοφορήσουν οι πρώτες ταινίες της. Κάπου εκεί έρχεται στη συζήτηση το τετρασέλιδο γράμμα που έστειλε ο ίδιος στον σκηνοθέτη Τζόζεφ φον Στέρνμπεργκ σχετικά με το στήθος της Ράσελ. Ο επιχειρηματίας αξιοποίησε τις γνώσεις του στην αεροναυπηγική για να σχεδιάσει ένα σουτιέν για τη Ράσελ που θα παρέχει «καλύτερη στήριξη». Υστερα εξιχνιάζεται η κουρασμένη σχέση του με τη 15χρονη Φέιθ Ντομέργκ, την οποία απάτησε με την άλλη θρυλική ομορφιά, Αβα Γκάρντνερ.
Για κάποιους, περισσότερο ενδιαφέρον μπορεί να έχει μία κρυφή λεπτομέρεια του ανθρώπου που βρίσκεται πίσω από τις, πλέον, καλτ ταινίες τρόμου («Περπάτησα με ένα ζόμπι», 1943). Πριν αρχίσει να ασχολείται με τον κινηματογράφο ο ρωσοαμερικανός Βαλ Λιούτον εργαζόταν ως δημοσιογράφος στο ελεύθερο ρεπορτάζ. Απολύθηκε καθώς είχε «καλύψει» ένα θέμα για κότες που ξεψυχούσαν λόγω του καύσωνα στη Νέα Υόρκη το οποίο απεδείχθη να είναι εξ ολοκλήρου προϊόν της φαντασίας του.
Πώς έφτασε στο τέλος της η εποχή του «κυνηγιού των μαγισσών» (κομμουνιστών) στον κόσμο του κινηματογράφου και πότε σταμάτησε να έχει εφαρμογή η περίφημη μαύρη λίστα (blacklist); Αν ρωτήσετε τον 99χρονο Κερκ Ντάγκλας θα πει ότι η αρχή του τέλους έγινε όταν προσέλαβε τον Ντάλτον Τράμπο για τη συγγραφή του «Σπάρτακου» (1960). Ο Οτο Πρέμινγκερ, θα εντόπιζε το σημείο καμπής στην ίδια χρονιά, αλλά λίγο αργότερα. Οταν δηλαδή προσέλαβε τον ίδιο σεναριογράφο για το «Εξοδος» (1960). Στην πραγματικότητα, όπως συμπεραίνει η ίδια η δημοσιογράφος στην εκπομπή, ήταν μία διαδικασία που πήρε μία δεκαετία. Δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί χωρίς κάποιες σπουδαίες πραγματικότητες που αντιλήφθηκαν ότι ο καλύτερος τρόπος για να εξαφανιστεί αυτή η λίστα ήταν να πείσουν το κοινό ότι είχε τελειώσει. Ενας από αυτούς ήταν ο λατρεμένος Τσάρλι Τσάπλιν, ο οποίος εξορίστηκε από τις ΗΠΑ το 1952 για την «επίδειξη συμπάθειας στον κομμουνιστικό αγώνα».
Νωρίτερα από την περίοδο της αντικομμουνιστικής φρενίτιδας, παρατηρήθηκε μία άλλη τάση στο Χόλιγουντ. Οι ίδιοι οι αστέρες στήριζαν τη συμμετοχή των Αμερικανών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Μπέτι Ντέιβις και ο Τζον Γκάρφιλτ ίδρυσαν την Καντίνα του Χόλιγουντ, όπου οι ένστολοι σερβίρονταν άκρως αμερικανική παραδοσιακή πίτα από τις πιο διάσημες ηθοποιούς. Καμιά φορά είχαν την τύχη να χορέψουν μαζί με τις σταρ. Ενώ για τον ιδιαίτερο αυτό σκοπό είχε «στρατολογηθεί» και η Λένα Χορν, ως αφροαμερικανίδα πιναπ γκερλ, δηλαδή «αρμόδια» να χορεύει με μαύρους ένστολους!
Το «μαύρο» Χόλιγουντ θα μπορούσε να είναι μία ολόκληρη σειρά στην εκπομπή της Λόνγκουορθ, όπως τονίζει η ίδια στη Guardian. Ηδη έχει εξερευνήσει τον τρόπο που τα μεγάλα στούντιο προσπαθούσαν να επικαλύψουν τις εθνικότητες των μεγάλων σταρ. H Ρίτα Χέιγουορθ, για παράδειγμα αναγκάστηκε να βάψει και να αλλάξει το χτένισμα των μαλλιών της για να «θάψει» τις ισπανικές ρίζες της.
Στις εκπομπές επανέρχεται συχνά το ζήτημα της αντίληψης των γυναικών ως εμπορεύματα. «Δεν είναι και πολύ διαφορετικά τα πράγματα σήμερα», τονίζει η ίδια. «Απλώς σήμερα είναι λιγότερο εμφανές». Μάλλον γι’ αυτό «πρέπει να θυμάσαι» τις ξεχασμένες ιστορίες της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ.