Πριν από μισόν αιώνα η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας βρισκόταν σε μεγάλη αναταραχή. Ο πρόεδρος Μάο είχε απευθύνει έκκληση στους φοιτητές Ερυθροφρουρούς να συντρίψουν κάθε «αντιδραστικό και αντεπαναστατικό στοιχείο» στους κόλπους του Κόμματος και της κοινωνίας, που σύμφωνα με τα λεγόμενά του εμπόδιζαν το επιχειρούμενο «Μεγάλο Αλμα Προς τα Εμπρός» και την ολοκλήρωση των σοσιαλιστικών αλλαγών.
Πίσω όμως από την πρόφαση του ξεριζώματος κάθε «οπορτουνιστικού» ή «μικροαστικού» στοιχείου και κάθε «παραδοσιακής» ή «οπισθοδρομικής» σκέψης κρυβόταν μια ανελέητη πάλη για την εξουσία που διεξαγόταν υπόγεια ανάμεσα στις διάφορες φράξιες και ομάδες.
Επί μία δεκαετία υπολήψεις σπιλώθηκαν συστηματικά, αμέτρητοι άνθρωποι διαπομπεύθηκαν δημόσια και εκδιώχθηκαν από τις δουλειές τους. Εκατοντάδες χιλιάδες κακοποιήθηκαν βάναυσα ή λιντσαρίστηκαν από τις μαινόμενες μάζες. Εκατομμύρια στάλθηκαν για αναμόρφωση σε στρατόπεδα στην ύπαιθρο χώρα. Πολιτιστικοί θησαυροί καταστράφηκαν, «αντιδραστικά» βιβλία ρίχτηκαν στην πυρά. Η κατάσταση άρχισε να βγαίνει εκτός ελέγχου. Για να συγκρατήσει και να ελέγξει τις καταστροφικές δυνάμεις που τόσο ελαφρόμυαλα είχε ελευθερώσει, ο «Μεγάλος Τιμονιέρης» έστειλε 30.000 βιομηχανικούς εργάτες να συνετίσουν τους φοιτητές.
Με μόνο όπλο τους το «Κόκκινο Βιβλιαράκι» του Μάο και τα γυμνά τους μπράτσα οι εργάτες εισέβαλαν στο Πανεπιστήμιο Σινχουά του Πεκίνου και επιτέθηκαν στους φοιτητές. Εκείνοι αντιστάθηκαν λυσσαλέα τρυπώντας τους με αυτοσχέδια ακόντια και ραντίζοντάς τους με θειικό οξύ. Πέντε από τους εργάτες σκοτώθηκαν και περίπου 700 τραυματίστηκαν. Αλλά τελικά επικράτησαν και κατάφεραν να διαλύσουν τους φοιτητές. Τότε ο Πρόεδρος Μάο για να τους ανταμείψει τους χάρισε 40 μάνγκο που είχε δεχθεί την προηγουμένη ως δώρο από τον υπουργό εξωτερικών του Πακιστάν.
Και έτσι ξεκίνησε η αλλόκοτη σταδιοδρομία του φρούτου αυτού στη χειμαζόμενη χώρα. «Εκείνη την εποχή κανείς στη Βόρεια Κίνα δεν είχε ιδέα για τα μάνγκο» επισημαίνει στον Μπέντζαμιν Ραμ και το BBC η ιστορικός Φρίντα Μερκ. «Ετσι οι εργάτες έμειναν όλη τη νύχτα ξάγρυπνοι κοιτώντας, μυρίζοντας και αγγίζοντάς τα, διερωτώμενοι τι έπρεπε άραγε να κάνουν. Τελικά οι πιο μυαλωμένοι ανάμεσά τους αποφάνθηκαν πως το αινιγματικό αυτό δώρο δεν συμβόλιζε παρά την ηγετική θέση της εργατικής τάξης στο επαναστατικό προτσές και το τέλος της Πολιτιστικής Επανάστασης».
Σύμφωνα με τον εργάτη Ζιάνγκ Κούι, όταν ένα από τα μάνγκο αυτά έφτασε στο εργοστάσιό του δημιούργησε μεγάλη αμηχανία. «Ενας εκπρόσωπος του στρατού έφερε το μάνγκο κουβαλώντας το στα υψωμένα χέρια του. Μετά την αρχική παγωμάρα, αρχίσαμε να συζητάμε τις εκδοχές να το μοιράσουμε μεταξύ μας και να το φάμε ή με κάποιον τρόπο να το διατηρήσουμε. Τελικά αποφασίσαμε δύο πράγματα: πρώτον να κάνουμε κέρινα ομοιώματά του, τα οποία μοιράσαμε στους εργάτες και δεύτερον να το βάλουμε στη φορμαλδεΰδη και να το κρατήσουμε ως κειμήλιο».
Ο Γουάνγκ Ξιαοπίνγκ που δούλευε στην Αλυσίδα Παραγωγής Γεωργικών Μηχανημάτων Νο 1 στο Πεκίνο έλαβε ως διάκριση ένα κέρινο ομοίωμα του φρούτου. Ενώ ένα από τα αληθινά μάνγκο έπαιρνε το δρόμο για το αεροδρόμιο, από όπου θα έφτανε σε ένα εργοστάσιο στη Σαγκάη για να μεταδώσει και στους ντόπιους εργάτες την ιερή ανατριχίλα του επαναστατικού φετίχ. «Ενας εργάτης το κρατούσε ευλαβικά στα χέρια του και συνοδευόμενος από τυμπανιστές και μια λαοθάλασσα που παραληρούσε στα πεζοδρόμια έφτασε τελικά μετά από ώρες στο αεροδρόμιο» καταλήγει ο Ξιαοπίνγκ.
Οπως σημειώνει ο λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ Ανταμ Γιούετ Τσάου «το μάνγκο δεν ήταν απλώς ένα δώρο από τον Πρόεδρο Μάο, ήταν ο ίδιος ο Πρόεδρος Μάο». Αυτό άλλωστε υπονοεί και το παρακάτω ποίημα που γράφτηκε στο κλίμα της μαζικής και σχεδόν μεταφυσικής υστερίας που κατέκλυσε τα πάντα εκείνη την εποχή και φάνηκε εξαιρετικά χρήσιμη στον Μεγάλο Τιμονιέρη για να ποδηγετήσει τις μάζες και να εδραιώσει ακόμη περισσότερο τη λατρεία τους για το πρόσωπό του: Ατενίζοντας το χρυσαφένιο μάνγκο/ είναι σαν να βλέπω τον Μεγάλο μας Τιμονιέρη Πρόεδρο Μάο!/ Στέκοντας μπρος στο χρυσαφένιο μάνγκο / είναι σαν να στέκω πλάι στον Πρόεδρο Μάο!/ Αγγίζω πάλι και πάλι το χρυσαφένιο μάνγκο:/ πόσο ζεστό είναι το μάνγκο αυτό!/ Μυρίζω πάλι και πάλι το χρυσαφένιο μάνγκο:/ πόσο ευωδιαστό είναι το μάνγκο αυτό!
Τόση ήταν η εμβληματική δύναμη του φρούτου, που ο προπαγανδιστικός μηχανισμός της εποχής το εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο κατασκευάζοντας μια μεγάλη γκάμα προϊόντων, από οικιακά σκεύη που θύμιζαν μάνγκο μέχρι σαπούνια και τσιγάρα με το άρωμά του. Και βέβαια όσοι εξέφραζαν σκεπτικισμό για το μάνγκο τιμωρούνταν παραδειγματικά. Οπως ένας οδοντίατρος σε ένα χωριό ο οποίος είχε την ατυχή έμπνευση να συγκρίνει το μάνγκο με γλυκοπατάτα! Ο αφελής εκείνος υπέστη δημόσια διαπόμπευση και εκτελέστηκε για παραδειγματισμό.
Ομως οι καιροί αλλάζουν. Οταν το 1974 η σύζυγος του δικτάτορα των Φιλιππίνων Ιμέλντα Μάρκος επισκέφτηκε το Πεκίνο, δώρισε στη σύζυγο του Μάο, Τζιάνγκ Τσινγκ, ένα κιβώτιο από το εθνικό φρούτο της χώρας της. Η «κυρία Μάο» προσπάθησε να εκμεταλλευθεί το μάνγκο όπως και ο σύζυγός της πριν από χρόνια, όμως οι εργάτες στους οποίους δώρισε το περιεχόμενο του κιβωτίου δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενθουσιασμό και απλώς τα… καταβρόχθισαν.
Τον επόμενο χρόνο και καθώς ο βαριά άρρωστος Μάο έπνεε τα λοίσθια, η Τζιάνγκ Τσινγκ ενθάρρυνε την παραγωγή μιας ταινίας με τίτλο «Το τραγούδι του μάνγκο» στοχεύοντας να ενισχύσει τη δημόσια εικόνα της. Φαίνεται όμως πως το μάνγκο της έφερε γρουσουζιά, γιατί μόλις μία εβδομάδα μετά την κυκλοφορία του φιλμ η Τζιάνγκ συνελήφθη με την κατηγορία της προδοσίας και το έργο αποσύρθηκε από τις αίθουσες.