Made In Greece #5: Η ΜΙΣΚO ο Ακάκιος ο Ονούφριος και η ιστορία

Ιστορίες παράξενες, πικάντικες, ιστορίες καινοτομίας και, πάντως, γοητευτικές ιστορίες ελληνικών βιομηχανιών θυμίζει η έκθεση «160 χρόνια Made In Greece. Βιομηχανία, πρωτοπορία, καινοτομία», στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (25 Μαρτίου 2018). Κραταιά, πρωτότυπη βιομηχανική πράξη, μάθημα για το σήμερα, για τα χρόνια που ακόμη αναζητείται η περιβόητη ανάπτυξη
Παύλος Ηλ. Αγιαννίδης

Σε μια χώρα στην οποία κάθε κάτοικός της φέρεται να καταναλώνει 8 κιλά ζυμαρικά ετησίως, λίγοι είναι εκείνοι που θυμούνται ότι πίσω από την ονομασία Misko κρυβόταν κάποτε η Εταιρεία Ελληνικής Βιομηχανίας Ζυμαρικών, το εργοστάσιο («μακαρονοποιΐας») της οποίας, στον Πειραιά, που εγκαινίασαν στις 27 Φεβρουαρίου 1925 ο Σμυρνιός πρόσφυγας Φώτιος Μιχαηλίδης και ο γόνος αθηναϊκής εύπορης οικογένειας Μίνως Κωνσταντίνου. Βαφτίζοντάς την εμπορικά με τα δύο πρώτα γράμματα των επωνύμων τους (Μι και Κω) με ένα ενδιάμεσο Σίγμα. Ακόμη λιγότεροι θυμούνται ότι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έπληξε – κυρίως λόγω αδυναμίας εξεύρεσης πρώτων υλών στην Κατοχή – την ανθούσα μέχρι τότε ελληνική βιομηχανία, η οποία εξαγοράστηκε έναντι 10.000 δραχμών από τον Ηπειρώτη βιομήχανο Ελευθέριο Μαντζίκα και τις οικογένειες Παπαναστασίου (των ζυμαρικών «Ρεκόρ»), Θεοδωράκη (των ζυμαρικών «Θρίαμβος») και Παπαχρυσάνθου (από την Πάτρα).

Στον Μαντζίκα αποδίδεται, στις αρχές της δεκαετίας του ’50, μία από τις πιο επιτυχημένες διαφημίσεις, με την ατάκα «Ακάκιε μην ξεχάσεις τα μακαρόνια να είναι Μίσκο!». Πόσοι ξέρουν ότι ως προς τον μοναχό Ακάκιο, που έγραψε ιστορία, υπάρχει διχογνωμία. Κατά την εκδοχή του βιομήχανου Ελευθέριου Ματζίκα η ιδέα γεννήθηκε βλέποντας έναν μοναχό στα Μετέωρα. Μια άλλη εκδοχή θέλει τον Ακάκιο ως υπαρκτό πρόσωπο, τον μοναχό Ακάκιο Παπάς, από τη Δεσφίνα Φωκίδος, ο οποίος μόναζε στο Άγιο Όρος.

Η βασική διχογνωμία αφορά όμως την πρώτη ιδέα. Η οποία ανάγεται, πίσω, στο 1915. Και σε ένα σκίτσο – διαφημιστικό επίσης – του Κρητικού και Κερκυραίου εκ καταγωγής σκιτσογράφου Ηλία Κουμετάκη, όπως αναφέρεται σε μονογραφία του, αλλά και στην «Ιστορία του Ελληνικού τσιγάρου» (Ε.Λ.Ι.Α, 1998). Μόνον που εκεί ο Ακάκιος ήταν… μοναχός Ονούφριος. Και η φράση που του απέδιδε ο Κουμετάκης ήταν «Και μην ξεχάσεις, Ονούφριε, τα σιγάρα να είναι Γιαννουκάκη!». Και αυτό εν τη ρύμη της… επιχειρηματικής ιστορίας, που κατέληξε σε εξαγορές, και της ελληνικής διαφημιστικής ιστορίας, που περηφανεύεται για έναν (διαφημιστικό) χαρακτήρα που έχει αφήσει εποχή.

Επόμενο: ΕΨΑ και Κλιάφα: η θεσσαλική επανάσταση… πίνεται!