Μία και μοναδική συνέντευξη σε έλληνα δημοσιογράφο είχε δώσει ο Μπενίτο Μουσολίνι πριν από την έναρξη του πολέμου και αυτή έμελλε να γίνει δημοσιογραφική επιτυχία ευρωπαϊκού επιπέδου.
Η τιμή ανήκει σε έναν από τους σημαντικούς της ελληνικής δημοσιογραφίας, τον Αλέκο Λιδωρίκη, που συνάντησε τον αρχηγό της φασιστικής Ιταλίας στο γραφείο του, το Παλάτσο Βενέτσια της Ρώμης, στις 24 Ιανουαρίου 1936.
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε μερικές ημέρες αργότερα (2-4 Φεβρουαρίου) σε τρεις συνέχειες στη νέα τότε ριζοσπαστική εφημερίδα «Ελεύθερη Γνώμη», όπου ο Λιδωρίκης ήταν αρχισυντάκτης. Αυτό το Σάββατο σε δραματοποιημένη μορφή θα μεταδοθεί από το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ.
Οπως είναι φυσικό σε τέτοιες περιπτώσεις, η σκηνοθεσία και η εντύπωση που θέλει να κάνει στον επισκέπτη του ο δικτάτορας έχουν μεγάλη -ψυχολογική και όχι μόνο- σημασία. Ο Ντούτσε δεν ξέφυγε από τον κανόνα καθώς απαντούσε όρθιος στο τεράστιο και γυμνό γραφείο του ενώ κράτησε όρθιο και τον Λιδωρίκη για 40 λεπτά!
Η επικαιρότητα και θέματα κοινού ενδιαφέροντος κυριάρχησαν στη συνέντευξη, όπως αναφέρει η Athens Voice που δημοσίευσε το παρασκήνιο αυτής της ιστορικής δημοσιογραφικής επιτυχίας. Πρώτα ο πόλεμος στην Αιθιοπία (Αβησσυνία) στον οποίο η Ιταλία είχε εμπλακεί από τον Οκτώβριο του 1935, μια μάλλον ξεχασμένη σήμερα σύρραξη που κράτησε ως το 1940.
Ο Μουσολίνι απάντησε ακόμη και για μεσογειακή σύρραξη, τον σοσιαλισμό, τη μοναρχία και τη δικτατορία, για τις κυρώσεις, για την Ελλάδα, η οποία ας θυμηθούμε ότι απείχε (χωρίς να το ξέρει) μερικούς μήνες από τη δική της φασιστική δικτατορία.
Αμέσως μετά τη δημοσίευσή της η συνέντευξη μεταφράστηκε και από τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία και δημοσιεύτηκε σε ευρωπαϊκές χώρες όπως την Αγγλία, τη Γαλλία και την Γερμανία.
Μέσα στο «φλογερό και ύπουλο καμίνι» της Ιταλίας
Ο Λιδωρίκης μετά από τρεις ώρες (!) πτήση από το Φάληρο στο Μπρίντιζι και το άλλο πρωινό μία νέα πτήση ως τη Ρώμη, έφτασε στις 16 Ιανουαρίου την «φωλιά του Φασισμού, κέντρο του Καθολικισμού και της σκληρής δικτατορίας των μελανών χιτώνων».
Η πόλη του φαίνεται ότι «γέρνει μελαγχολική τη νύχτα κάτω από την κλαγγή των όπλων του θρασύτερου ιμπεριαλισμού, απ’ τον τριγμό των μυτερών δοντιών του τρομερού φασιστικού θηρίου, θηρίου πολυπλόκαμου, μεγάλου και απειλητικού, τρομακτικού σε οργάνωση μοναδικού σε προπαγάνδα, σε αγώνα αυτοσυντηρήσεως».
Το αίτημα για μια συνέντευξη από τον Μουσολίνι φαινόταν πάντως εξαιρετικά δύσκολο εν μέσω πολέμου και ο Λιδωρίκης διηγείται πώς του έλεγαν: «Να δεις τον Μουσολίνι; Πολλά ζητάς! Τέτοια στιγμή; Με πόλεμο και με κυρώσεις, Δεν δέχεται κανένα…».
Ο ίδιος συνεχίζει: «Μου ψαλίδισαν λίγο τα φτερά. Αλλά και δεν με έπεισαν. Ήξερα ότι ήταν κάτι δύσκολο πολύ, ότι και ώρες και ημέρες θα έπρεπε να καταναλωθούν σε διαρκείς προσπάθειες, σε συνεχή τρεξίματα και σε μεσολαβήσεις ισχυρών. Μα έπρεπε να γίνει. Έπρεπε! Λέξη δημοσιογραφική. Ωραία. Ηχηρή. Έπρεπε. Τίποτ’ άλλο».
Από την ελληνική πρεσβεία που είπαν «δύσκολο να επέμβομε» και από το ιταλικό Yπουργείο Τύπου-Προπαγάνδας, «θα προσπαθήσομε, θα δούμε», όσο ο Λιδωρίκης στη ρώμη έβλεπε από κοντά την ατμόσφαιρα που είχε δώσει η φασιστική κυβέρνηση που μετρούσε 14 χρόνια ζωής στη χώρα.
«Θα μπούμε συντροφιά μέσα στο φλογερό και ύπουλο καμίνι που παρουσιάζει η Ιταλία σήμερα», έγραφε στους αναγνώστες τους. «Θα δώσουμε ένα πορτρέτο του λέοντος που βρυχάται, του λέοντος που παίζει το πιο κοπιαστικό και πιο βαρύ παιχνίδι για να σταθεί στο θρόνο του, στο θρόνο των Καισάρων που φιλοδόξησε να αναστηλώσει τραγικά, πατώντας κουρελιάζοντας μια λέξη: Ελευθερία».
Εντέλει η ειδοποίηση της έγκρισης ήλθε από τον Γκαλεάτσο Τσιάνο, υπουργό Τύπου και Προπαγάνδας στις 22 Ιανουαρίου. «Αξιότιμε κύριε, Μετά χαράς σας ανακοινώ ότι ο Ντούτσε θα σας δεχθεί την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου και ώρα 18ην».
Εκεί πλέον γράφτηκε δημοσιογραφική ιστορία…
Info
Η δραματοποιημένη (εδώ και χρόνια) συνέντευξη θα μεταδοθεί το Σάββατο 29 Οκτωβρίου στις 19:30 από το Γ’ Πρόγραμμα της ΕΡΑ με αφορμή την επέτειο του «ΟΧΙ». Ακούγονται οι ηθοποιοί: Ανδρέας Μπάρκουλης, Ντίνος Λύτρας, Δημήτρης Παπαγιάννης. Η μουσική επιμέλεια είναι του Πλάτωνα Ανδριτσάκη, η ραδιοσκηνοθεσία Αλέξης Μίγκας και η επιμέλεια της εκπομπής της Μάρας Καλούδη.