«Μην του μιλάς αυτουνού, ακούει πανκ», ήταν η πιο συχνή ατάκα που άκουγες σε σχολεία στις αρχές της δεκαετίας του ’80 – κάναμε ψιλοαργά τη μουσική ανακάλυψη. Βλέπεις, αυτό το είδος της μουσικής ήτο μιαρό και βρώμικο, τη στιγμή που η «clean» ντίσκο θα βασίλευε για κάμποσα χρονάκια ακόμα – και στη χώρα μας.
Βέβαια, εκείνος που εκστόμιζε την παραπάνω πρόταση, αφενός θα έπρεπε να ανοίξει κάνα βιβλίο για να ξεστραβωθεί και να κόψει τα «αυτουνού». Αφετέρου, δεν γνώριζε τίποτε για το πανκ και έμενε μόνο στις κοινωνικές μπροσούρες που έκριναν μόνο από την εμφάνιση και καθόλου από το περιεχόμενο. Ακουγόταν και ένα «αυτοί οι αλήτες είναι αναρχικοί και θέλουν να καταστρέψουν την κοινωνία μας» και έτσι επέστρεφαν στην ακρόαση των ελαφρολαϊκών ασμάτων από κασέτα ή στην καθάρια περίπτωση της ξένης ποπ μουσικής.
Ετσι, το ότι το πανκ ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τη δεκαετία του ’60, αρχικά από τη Νέα Υόρκη, και έγινε γνωστό στα μέσα της δεκαετίας του ’70, δεν το έμαθαν ποτέ. Οτι οι ρίζες του βρίσκονται στο garage rock, αλλά και σε συγκροτήματα όπως οι MC5, Stooges, Ramones, Πάτι Σμιθ και New York Dolls και πως, μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’70, εισήχθη στην Αγγλία και έγινε δημοφιλές από συγκροτήματα όπως οι Sex Pistols, οι Clash, οι Crass κ.α., ήταν άγνωστες λέξεις.
Ελάχιστοι, ξεπερνώντας τα στεγανά κοινωνικά κλισέ, μπόρεσαν να αντιληφθούν αυτή τη μουσική που ήταν ένα απαύγασμα του λευκού, απορριπτόμενου νεολαίου και ότι ενσάρκωνε ένα κίνημα πολιτικής και κοινωνικής καταγγελίας.
Ο ήχος αυτός προσωποποίησε την αμφισβήτηση και αποτέλεσε μια κλωτσιά -στα οπίσθια του κατεστημένου- από τη νέα γενιά της εργατικής τάξης απέναντι στην καθεστηκυία μορφή εξουσίας που είχε επιβάλλει η βασιλεία στην Αγγλία. Ναι, το πανκ ήταν ένα κοινωνικό μουσικό κίνημα που έδωσε σπουδαία μάχη εκείνη την ανήσυχη δεκαετία του ’70 χτυπώντας ανελέητα με κιθαριστικά ριφ και ρίμες το σύστημα, τις απρόσωπες μπίζνες και, εννοείται, τα γεννήματα της ίδιας της κοινωνίας: τους εφησυχασμένους αστούς που ήταν εργοστάσιο-σπίτι, όλους εκείνους που είχαν αράξει στους καναπέδες ζώντας τη μακαριότητα που επέβαλε το Μπάκιγχαμ. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η πανκ μουσική επανέφερε το ροκ στον «σωστό δρόμο», κάποιοι άλλοι ότι «έζησε και πέθανε ηρωικά», ενώ θα υπάρχουν πάντα εκείνοι που θα έχουν τάση για εμετό με τα σκισμένα τζιν, τις αρβύλες, τα «πανκιά», τις παραμάνες στα ρούχα και τους κοκορόφτερους με τις μοϊκάνες στα μαλλιά. Αλλά αυτή θα είναι για πάντα μια ατέρμονη συζήτηση.
Οι Sex Pistols ήταν ένα από τα συγκροτήματα που υπηρέτησαν αυτό το μουσικό είδος στην Αγγλία και, βασικά, είναι εκείνοι που το έκαναν γνωστό σε μεγαλύτερο κοινό, με την υποστήριξη του μάνατζέρ τους -και σχεδιαστή μόδας- Μάλκολμ Μακλάρεν. Το γκρουπ σχηματίστηκε το 1975 και ουσιαστικά διαλύθηκε το 1978 με την αποχώρηση του τραγουδιστή Τζόνι Ρότεν. Ο Σιντ Βίσιους, ο μπασίστας τους, πέθανε από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Ετσι, θα μπορούσε να κλείνει το κεφάλαιο «Sex Pistols».
Ομως, είχε προηγηθεί εκείνος ο Νοέμβριος του 1976, 26 έγραφε το ημερολόγιο, όταν το τραγούδι τους «Anarchy In The UK» κυκλοφόρησε από την EMI. Εντάξει, δεν ήταν τραγούδι, ήταν ένα μουσικό μανιφέστο. «Αναρχία στο Ηνωμένο Βασίλειο». Σκεφτείτε την εποχή που κυκλοφόρησε, αλλά και την αντίστιξη με το περιβάλλον, τις άμαξες με τα άλογα, τους ιπποκόμους, τις βαθιές υποκλίσεις προς την Αυτού Μεγαλειότητα. Το τραγούδι έφτασε μόλις στο νούμερο 38 του βρετανικού chart, αλλά στιγμάτισε μια για πάντα την ιστορία της μουσικής, ενώ οι Sex Pistols ανακηρύχτηκαν ηγετικές μορφές που δεν άφησαν τίποτα όρθιο στο διάβα τους. Το περιοδικό Rolling Stone, στη λίστα του με τα 500 Σπουδαιότερα Τραγούδια όλων των εποχών, το κατέταξε στην 56η θέση. Αργότερα, αυτό το άσμα πανκ ασμάτων συμπεριλήφθηκε στο ντεμπούτο (αλλά και μοναδικό studio) δίσκο του συγκροτήματος, «Never Mind the Bollocks, Here’s the Sex Pistols», το 1977.
Σήμερα, σαράντα χρόνια μετά, ο γιος τού μάνατζερ των θρυλικών, πια, Pistols, του Μάλκομ Μακλάρεν, ανακοίνωσε ότι θα βάλει φωτιά και θα κάψει αναμνηστικά κι ενθύμια αξίας εκατομμυρίων δολαρίων, ως ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της ιδιοποίησης της μουσικής πανκ από τη mainstream μουσική. Ναι, καλά διαβάσατε. Ο Τζο Κόρε, λοιπόν, δήλωσε ότι θα κάψει δίσκους των Sex Pistols, ρούχα και άλλα αναμνηστικά, ακριβώς στην 40ή επέτειο της κυκλοφορίας του πρώτου σινγκλ του συγκροτήματος.
«Αναρωτιόμουν πολύ καιρό τι να κάνω με όλα αυτά και νομίζω ότι αυτή είναι η κατάλληλη ευκαιρία για να πω ‘ξέρετε, η μουσική πανκ πέθανε. Σταματήστε να εξαπατάτε τη νεότερη γενιά ότι με κάποιο τρόπο (αυτή η μουσική) μπορεί να προσφέρει πολλά με τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν’», εξήγησε ο ίδιος κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Tύπου που παραχώρησε τις προηγούμενες ημέρες. «Η πανκ μουσική έχει πεθάνει κι είναι καιρός να σκεφτούμε κάτι άλλο», συμπλήρωσε. «Ολη αυτή η συλλογή», η οποία περιλαμβάνει σπάνιες ηχογραφήσεις, αφίσες και ρούχα που έραψε η μητέρα του, η σχεδιάστρια Βίβιαν Γουέστγουντ, «εκτιμάται ότι είναι αξίας 5 έως 10 εκατομμυρίων λιρών», είπε ο Κόρε, ο οποίος είναι συνιδρυτής του οίκου εσωρούχων Agent Provocateur. Ο Κόρε έκανε γνωστό ότι η μητέρα του, η μεγάλη κυρία της βρετανικής μόδας, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη σκηνή πανκ του ‘70, θα παραστεί στο κάψιμο κι ότι ο εκλιπών πατέρας του, ο Μάλκομ -πέθανε το 2010- θα το είχε εγκρίνει.
Για να το λέει ο γιος του, κάτι θα ξέρει, όσο κι αν μας φαίνεται τρελή αυτή η κίνηση, ανήμερα των γενεθλίων του «Anarchy In The UK». Φυσικά, στη συγκεκριμένη περίπτωση, κανείς μας δεν θα φανταζόταν μια τούρτα με σαράντα κεράκια, γιρλάντες και κορδέλες να κρέμονται από τα φώτα κάποιου καθιστικού, ως ντεκόρ κάποιου ξεπεσμένου πανκ πάρτι γενεθλίων, εν μέσω Brexit. Τόσα χρόνια μετά, μια ζωή ολόκληρη, η πανκ μουσική τού σήμερα δεν έχει την αίγλη της πρώτης εποχής, αλλά πάντα θα κουβαλάει μαζί της τα όνειρα για μια άλλη κοινωνία και την ανάμνηση του ωραίου μουσικού χάους ως η πιο δυναμική αντίδραση του ροκ, η οποία μετουσιώθηκε με την επανάσταση της παραμάνας.
Και μπορεί να είναι ατάκα από ελληνική ταινία, αλλά πάντα, όσα χρόνια κι αν περάσουν, η αλήθεια (θα) βρίσκεται στους Sex Pistols. Γκέγκε;
Διαβάστε περισσότερα
www.punk.gr
www.wikipedia.org
www.sexpistols.org