Η θρυλική συναυλία στο «Odeon» έκλεισε με το «God Save the Queen». Το μόνο τραγούδι στην ιστορία τους που ηχογράφησαν χωρίς να το έχουν γράψει οι ίδιοι | queenonline
Θέματα

Χριστούγεννα με τον Φρέντι Μέρκιουρι

«Ladies and gentlemen this is Queen», το θέατρο έχει βυθιστεί στο σκοτάδι, το κοινό παραληρεί: Ετσι άρχισε η θρυλική συναυλία του συγκροτήματος στο Λονδίνο, την παραμονή Χριστουγέννων του 1975
Ματούλα Κουστένη

Πριν από 40 χρόνια κάποιοι… χιλιάδες τυχεροί έκαναν ρεβεγιόν Χριστουγέννων με τον Φρέντι Μέρκιουρι. Εκείνος φορούσε μια ολόλευκη, κολλητή ολόσωμη φόρμα, το κοινό είχε γεμίσει κάθε σπιθαμή του θεάτρου «Odeon» στο Χάμερσμιθ και οι κάμερες σαν μέλισσες γύρω του κατέγραφαν μια από τις πιο ιστορικές βραδιές στο ημερολόγιο της ροκ ιστορίας.

Η συναυλία εκείνης της βραδιάς με τίτλο «A Night at the Odeon» κυκλοφόρησε μόλις σε διάφορες εκδόσεις (σε cd, dvd, Blu-ray, διπλό βινίλιο και box) υπενθυμίζοντάς μας αφενός γιατί αυτός ο δίσκος των Βρετανών είναι εκείνος που τους καθιέρωσε στην ροκ συνείδηση κι αφετέρου γιατί μετά τον θάνατο τού Φρέντι Μέρκιουρι, κανένας δεν μπόρεσε να «αναστήσει» (για αντικατάσταση ούτε λόγος) αυτή την μεγάλη προσωπικότητα της μουσικής. Το καταλαβαίνει κανείς από την μαγεία  που δημιουργεί στη σκηνή, από την αγωνία που «φωνάζουν» τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών στα βίντεο που αποκαλύπτουν στιγμές από το sound-check και το backstage, από την ειλικρίνεια των μελών του γκρουπ (Μπράιαν Μέι και Ρότζερ Τέιλορ) που 40 χρόνια μετά και με ό,τι τους έχει προσθέσει ή αφαιρέσει ο χρόνος, στήθηκαν μπροστά στην κάμερα και παραδέχτηκαν: «Δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για τέτοια θρυλική στιγμή».

Το live στο «Odeon», που τότε κινηματογραφήθηκε για λογαριασμό του BBC, δεν είναι καμία τυχαία συναυλία. Ούτε για εκείνους που την παρακολούθησαν τότε ζωντανά, ούτε και για μας που με την πολυτέλεια ενός «play» και ενός «forward» σιγά-σιγά οδηγούμαστε στην αποστήθιση. To 1975, oι Queen είχαν μόλις συμπληρώσει μια πενταετία από την δημιουργία τους, είχαν μόλις κυκλοφορήσει τον τέταρτο δίσκο τους «A night at the opera» κι απολάμβαναν τις εκτός Βρετανίας κριτικές που κατέφθαναν ως ριπές στο Λονδίνο.

Επρόκειτο για την ακριβότερη παραγωγή εκείνης της εποχής. Μέχρι σήμερα είναι καρφωμένο στις πρώτες θέσεις της λίστας του Rolling Stones  με τα 100 σημαντικότερα άλμπουμ όλων των εποχών και πάντοτε υπάρχει στη μακρά λίστα των «1001 Δίσκων που πρέπει να ακούσει κανείς πριν πεθάνει». Είναι σαφές πως το κομμάτι που σήκωσε το ιστορικό βάρος αυτού του άλμπουμ είναι το «Bohemian Rhapsody», το τραγούδι που οι αμετανόητοι θαυμαστές του Μέρκιουρι ψηφίζουν με μανία σε κάθε είδους ψηφοφορία ως το κορυφαίο κομμάτι όλων των εποχών. O Φρέντι το έγραψε κάνοντας σαφή επίδειξη δύναμης κι οι υπόλοιποι μέχρι να του βρουν τίτλο το φώναζαν κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης: «Το ‘αυτό’, το τέτοιο, το τάδε του Φρέντ».

Η επική αυτή «Ραψωδία» που τότε παρέμεινε στην πρώτη θέση των Βρετανικών τσαρτς επί εννέα εβδομάδες, είναι ακόμα εφιάλτης των αντιπάλων καλλιτεχνών. Μαζί με το «Do They Know It’s Christmas?» από το Band Aid και το αφιερωμένο στην Νταϊάνα «Candle in the Wind» του Ελτον Τζον δεν ξεκολλάνε από την πεντάδα με τις υψηλότερες πωλήσεις σινγκλ στην Μεγάλη Βρετανία. Περισσότεροι από 12 εκατομμύρια άνθρωποι σε διάφορες απίθανες γωνιές του κόσμου έχουν σήμερα σπίτι τους αντίτυπο αυτού του  σπουδαίου δίσκου ο οποίος –παρεμπιπτόντως- βαφτίστηκε έτσι προς τιμήν της ομώνυμης ανατρεπτικής και σουρεαλιστικής κωμωδίας «Μια νύχτα στην όπερα» («Α Night at the opera») των αδερφών Μαρξ, την οποία σε μια νύχτα εξαντλητικών ηχογραφήσεων έβαλαν να δουν τα μέλη των Queen στο στούντιο.

Η βραδιά στο Odeon ήταν ο τελευταίος σταθμός μιας πολύ σπουδαίας περιοδείας σε Ευρώπη, Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία και Αυστραλία κατά την διάρκεια της οποίας οι Queen ερμήνευαν για πρώτη  φορά στο κοινό το «Bohemian rapsody». Επίσης ας μην παραμερίζουμε το γεγονός ότι επρόκειτο για μια από τις πρώτες μεγαλειώδεις συναυλίες ενός συγκροτήματος που έκτοτε δημιούργησε μια μακρά παράδοση ιστορικών live που σήμερα έχουν μουσειακή αξία και μελετώνται ως φαινόμενα (θυμηθείτε πως συγκλονίστηκαν οι Λονδρέζοι  κατά την διάρκεια της συμμετοχής του στο Live Aid του 1985, το live  τους στο Στάδιο Γουέμπλεϊ του 1986, κλπ).

Από τα πρώτα πλάνα της συναυλίας καταλαβαίνεις πως οι Queen είχαν ήδη αρχίσει να προβάρουν ρούχα που ξέφευγαν από τις παραδοσιακές ροκ στολές, είχαν δηλώσει ξεκάθαρα την αδυναμία τους στο λευκό κι είχαν διαχωρίσει τα χρώματα που θα έβαφαν τα νύχια τους (μαύρα ο Μέρκιουρι, λευκά ο  Μπράιαν Μέι). Αλλωστε, είχαν ήδη δημιουργήσει σούσουρο με τα προσεγμένα φώτα και τα εφέ, είχαν ξεπεράσει τις παλινωδίες με τους διάφορους μάνατζερ και είχαν καταλήξει στον Τζον Ρέιντ (που εκπροσωπούσε και τον Ελτον Τζον). Και κυρίως είχαν προαποφασίσει πως το άλμπουμ που θα ετοιμάσουν θα περιέχει ένα ευρύ φάσμα μουσικής (από progressive rock μέχρι μπαλάντες και κομμάτια προορισμένα για μεγάλα στάδια), ώστε να μπορούν όλοι να τους υποκλιθούν χωρίς δισταγμό.

Δεν άργησε να συμβεί κι αυτό. «Η μουσική τους, η παρουσίαση, η παραγωγή, τα πάντα γύρω τους “φωνάζουν” ότι μπροστά μας έχουμε την σημαντικότερη μπάντα που έχουμε ακούσει», έγραψε το βρετανικό ροκ περιοδικό Sounds. «Αντί απλά να ακολουθούν τα ήδη σημαδεμένα μονοπάτια για να φτάσουν στη δόξα, δημιουργούν τα δικά τους», πρόσθεσε η Sun.

Οι πρώτες νότες από το «Νοw I’m here» ακούγονται με το που πατάς το play. Μια φωνή προειδοποιεί: «Ladies and gentlemen this is Queen», το θέατρο έχει βυθιστεί στο σκοτάδι, το κοινό παραληρεί. Κι εν μέσω φωτιών και σειρήνων ο Μέρκιουρι ορμά στη σκηνή, ντυμένος στα λευκά σατέν. Οι άκρες των μανικιών του και το γιλέκο σχηματίζουν φτερά αγγέλου, αλλά όπως πάντα το σκίσιμο στο στήθος είναι βαθύ για να μπορεί ο διάβολος να δραπετεύει από το κορμί του. Τραγουδά  «Here I stand/ Look around/ But you won’t see me/ Now I’m here, Just a new man/ Yes you made me live again», ξεδιπλώνοντας την θεατρική του υπερβολή και  τον μοναδικό τρόπο που είχε να ερμηνεύει και να αυτοθαυμάζεται συγχρόνως. Κάπως έτσι ξεκινά η ανεπανάληπτη συναυλία.

Στο τέλος του δεύτερου κομματιού «Orge battle» o Μέρκιουρι με ένα ποτήρι σαμπάνια θα «τσουγκρίσει» με το κοινό γελώντας με ηδυπάθεια και φωνάζοντας  «Cheers! Αγάπες τώρα θα πούμε το “Whitequeen”». Στην άκρη της σκηνής έχει στηθεί ειδικά για την περίσταση ένα ολόλευκο Bechstein (πιάνο) με ουρά. Σε αυτό θα κάτσει ο Φρέντι, για να παίξει το «Βοhemian Rapsody» (δύο φορές μέσα στη βραδιά), αλλά και το «Killer queen». Μέχρι να έρθει το τέλος, θα έχει μεταμορφωθεί φορώντας μια μαύρη ολόσωμη φόρμα (δημιουργία κι αυτή όπως και η λευκή της Wendy deSmet), θα έχει απογειώσει το «Liar» ερμηνεύοντας μια «χριστουγεννιάτικη εκδοχή του» (όπως είπε), θα δείξει τα δόντια του στην Σίρλεϊ Μπάσεϊ ερμηνεύοντας το «Big Spender» με κιμονό (ενώ από τον ουρανό πέφτουν μπουρμπουλήθρες), θα αναμετρηθεί ξυπόλυτος με τον Ελβις Πρίσλεϊ τραγουδώντας «Jailhouse Rock» και «Be bop a lula» –έχοντας μείνει μόνο με το σορτσάκι.

Οπως και ο δίσκος, έτσι και η συναυλία στο «Odeon» έκλεισε με το «God Save the Queen». Το μόνο τραγούδι στην ιστορία τους που ηχογράφησαν χωρίς να το έχουν γράψει οι ίδιοι. Το κοινό αποχωρούσε κι οι ίδιοι σε ένα πέλαγος αυτοπεποίθησης συνειδητοποιούσαν πως τίποτα δεν μπορεί να τους σώσει από την λαίλαπα της φήμης τους. Ή όπως είπε τότε και το BBC: «Τα Χριστούγεννα του 1975 έμειναν για πάντα στη μνήμη ως τα Χριστούγεννα των Queen».