Η Φινλανδία είναι η χώρα των μεγάλων αντιφάσεων. Η μελαγχολία συχνά μπερδεύεται με τη χαρά και η εσωστρέφεια είναι απόλυτα αποδεκτή. Κάτι κάνουν όμως πολύ σωστά οι Φινλανδοί, αλλιώς η χώρα τους δεν θα βρισκόταν στην κορυφή της λίστας με τις πιο ευτυχισμένες στον κόσμο, και μάλιστα για έκτη συνεχή χρονιά.
Η κατάταξη γίνεται με βάση οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες, όπως το ΑΕΠ, η δημόσια υγεία και οι κοινωνικές ελευθερίες, περιλαμβάνει 137 χώρες και είναι υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Ανάμεσα στους παράγοντες που συνυπολογίζονται είναι το προσδόκιμο ζωής, το επίπεδο της διαφθοράς, αλλά και η συχνότητα που γελούν οι πολίτες, σύμφωνα με την Telegraph.
Παρά τις πολλαπλές πρωτιές τους, οι περισσότεροι Φινλανδοί είναι ταυτόχρονα μπερδεμένοι και ευχαριστημένοι με αυτή την τιμή. Σε τελική ανάλυση, είναι οι ίδιοι άνθρωποι που κοπανιούνται ο ένας δίπλα στον άλλον με μουσική χέβι μέταλ, αλλά αντιδρούν σφοδρά στην ιδέα να μοιραστούν μια θέση στο λεωφορείο.
Μελαγχολικοί και θορυβώδεις, αποκαλύπτουν συχνά την απαισιοδοξία τους, καθώς μαστίζονται από δυσπιστία και αμφιβολία για τους εαυτούς τους. Επιφανειακά τουλάχιστον, οι Φινλανδοί απέχουν πολύ από το να είναι χαρούμενοι και ανέμελοι. Πώς γίνεται, λοιπόν, αυτοί οι , συνοφρυωμένοι άνθρωποι να ζουν στην πιο χαρούμενη χώρα του κόσμου;
«Τα δάση μας είναι πάρα πολύ παράξενα» λέει η γυμνάστρια Λάσι Καταγιάρινε, η οποία εργάζεται ως οδηγός σε εκδρομές στο εθνικό πάρκο Νουούκσιο, 35 λεπτά με το αυτοκίνητο από την πρωτεύουσα, Ελσίνκι. «Οποτε έρχομαι εδώ χαμογελάω».
Το 75% της Φινλανδίας –μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης– καλύπτεται από δάση, συμπεριλαμβανομένων των υπό προστασίαν περιοχών, καθώς μετράει 41 εθνικά πάρκα.
Από το χτύπημα των φτερών μιας κουκουβάγιας μέχρι το θρόισμα των φθινοπωρινών φύλλων, κάθε εποχή του χρόνου εκεί διαθέτει και το δικό της χαλαρωτικό «soundtrack», το οποίο συνοδεύεται από τα προφανή οφέλη της εισπνοής καθαρού αέρα, των μειωμένων επιπέδων άγχους και της καλής διάθεσης.
«Το περπάτημα στο δάσος βελτιώνει πολύ τη φυσική σου υγεία και τη στάση του σώματός σου» σημειώνει η Λάσι. «Βαδίζοντας πάνω από κορμούς και άνισες επιφάνειες, κάνουμε μικρότερα βήματα, λυγίζουμε τα γόνατά μας και κατανέμουμε το βάρος μας καλύτερα».
Στο βόρειο τμήμα της Λαπωνίας οι μεγάλες καλοκαιρινές ημέρες μπορεί να διαρκέσουν για ώρες πολλές, παρέχοντας έτσι την ευκαιρία να συμπληρώσει κανείς τη βιταμίνη D που του χρειάζεται ώστε να βελτιώνεται η διάθεσή του. Ακόμα και τον χειμώνα όμως, όταν ο ήλιος μόλις και αιωρείται πάνω από τον ορίζοντα, ο συνδυασμός της αστραφτερής χιονοκάλυψης και του βορείου σέλαος κρατούν μακριά τις σκοτεινές σκέψεις.
Κατά τη διάρκεια του lockdown εξαιτίας του κορωνοϊού, οι Φινλανδοί έκαναν ακόμη μεγαλύτερη χρήση των χώρων πρασίνου τους, εκμεταλλευόμενοι το δικαίωμά τους να περιφέρονται και να κατασκηνώνουν σε χώρους άγριας φύσης, να συναντούν άλκες, λύγκες, λύκους και αλεπούδες ή να αναζητούν φρέσκα τρόφιμα.
Σύμφωνα με τη βοτανολόγο και βιολόγο Αννα Νίμαν, η οποία μπορεί αναγνωρίσει τα 200 βρώσιμα είδη μανιταριών που ευδοκιμούν στη Φινλανδία, το κίνημα της φυσικής τροφής επέτρεψε στους ανθρώπους να αναπτύξουν μια βαθύτερη σύνδεση με τη φύση, επαναφέροντάς τους στις γήινες, δασικές ρίζες τους.
Γεμίζοντας το καλάθι της με κίτρινα πορτσίνι, η Νίμαν υπερασπίζεται την αυτάρκειά της, «την ικανότητα να επιβιώσω, ακόμη και σε περίπτωση που κατέρεε το σύστημα τροφοδοσίας». «Ποτέ δεν πηγαίνω σε σουπερμάρκετ» λέει, τονίζοντας την αξία της αναβίωσης ξεχασμένων δεξιοτήτων: «Δεν πρέπει ποτέ να χάσουμε την καταπληκτική γνώση που μας κληροδότησαν οι γιαγιάδες μας».
Με περίπου 22 εκατ. κορμούς να απλώνουν τα κλαδιά τους προς τον ουρανό, υπάρχουν κατ΄αναλογία 4.500 δέντρα για κάθε έναν από τα 5,5 εκατ. κατοίκους της Φινλανδίας. Σε μια χώρα 1,4 φορές μεγαλύτερη από το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά με το ένα δωδέκατο των κατοίκων, ο διαθέσιμος χώρος για μετακινήσεις είναι υπεραρκετός.
Σε ένα μέρος όπου η κοινωνική αποστασιοποίηση ήταν μια μορφή τέχνης πολύ πριν από την Covid, ο προσωπικός χώρος θεωρείται ιερός. Η απουσία χαοτικού πλήθους και θορυβώδους κίνησης φέρνει αυτομάτως καλή διάθεση στους πολίτες. Αξιοσημείωτη εξαίρεση, η σάουνα: μια πολιτιστική συνήθεια τόσο σημαντική, ώστε να τυγχάνει μεγαλύτερης ευλάβειας από μια εκκλησία. Οι άνθρωποι εκεί συζητούν και μοιράζονται τις ιστορίες τους.
Λίγη ώρα σε μια σάουνα είναι τόσο αναζωογονητική όσο και μια βουτιά σε παγωμένο νερό. Αυτό εξηγεί γιατί υπάρχουν στη χώρα περισσότερες από δύο εκατομμύρια σάουνες, διασπαρμένες σε δημόσια θέρετρα, εξοχικές κατοικίες και ιδιωτικές κατοικίες. Οταν βρίσκονται σε αυτές, οι Φινλανδοί πατούν «off». Ετσι καταφέρνουν να ξεκλειδώνουν την ευτυχία τους, να ισορροπούν ανάμεσα στη δουλειά και τις υποχρεώσεις τους από τη μία, και στον ελεύθερο χρόνο τους.
Μπορεί να τους λείπει το θράσος των θορυβωδών Βραζιλιάνων ή το πάθος των Ιταλών, βρίσκουν ωστόσο τις ισορροπίες τους στη σιωπή και αντλούν ικανοποίηση από μικρά, καθημερινά πράγματα.
«Οποιος είναι ευτυχισμένος πρέπει να το κρύβει» είχε συμβουλεύσει ο φινλανδός ποιητής του 19ου αιώνα Εϊο Λέινο. Μέχρι στιγμής, οι ταπεινοί συμπατριώτες του… αυτό ακριβώς κάνουν.