Εστερ Πέρελ: «Μια απιστία δεν φέρνει το τέλος»

«Το Tinder δεν θα έχει διάρκεια», δηλώνει με περιφρόνηση η Εστερ Πέρελ και προσθέτει ότι δεν έχει βρει ακόμη κάποιον που να λέει ότι «τα ραντεβού οποιασδήποτε εφαρμογής γνωριμιών είναι διασκεδαστικά. Κανείς δεν μου έχει πει ότι είναι παιχνιδιάρικα ή σκανδαλιάρικα. Είναι εντελώς βαρετά, χωρίς φαντασία, δεν σε ξελογιάζουν, δεν σε φορτίζουν ούτε σε ενθουσιάζουν. Είναι απλά ρομαντικός καταναλωτισμός».

«Οταν οι άνθρωποι πάνε σε ένα τέτοιο ραντεβού, είναι σαν να κάνουν συνέντευξη εργασίας», συνεχίζει η 60χρονη νεοϋρκέζα ψυχοθεραπεύτρια μιλώντας στην Telegraph, «Δίνω συνεχώς συμβουλές για το πώς θα έπρεπε να είναι το πρώτο ραντεβού. Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει τι πρέπει να πουν την πρώτη φορά».

Η γεννημένη στο Βέλγιο Εστερ Πέρελ είναι ίσως ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για να μας διδάξει την «τέχνη του ραντεβού». Γκουρού της θεραπείας ζεύγους, με βιβλία που έχουν γίνει bestseller, δύο ομιλίες TED (με 29 εκατ. προβολές) και ένα εντυπωσιακά δημοφιλές podcast με τίτλο «Where Should We Begin?», η Πέρελ είναι παγκόσμια γνωστή για την ικανότητά της να λύνει σχεδόν κάθε σεξουαλικό πρόβλημα ή πρόβλημα σχέσης, και να σου πει τι λάθος κάνεις όταν πρόκειται για ραντεβού.

Στιγμιότυπο από ομιλία της Εστερ Πέρελ στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας

Μέρος του προβλήματος, υποστηρίζει, είναι ότι αγνοούμε πια τις αρχαίες τεχνικές της αποπλάνησης και του φλερτ. «Κάθε μέρα, που ανεβαίνω στο γραφείο μου στον 22 όροφο, κοιτάζω γύρω μου και σκέφτομαι, ω Θεέ μου, αυτό το ασανσέρ ήταν κάποτε ένα εξαιρετικό μέρος για να πιάσει κανείς την κουβέντα, να συναντηθεί, να αποπλανήσει, να πει: “Σε ποιο πάτωμα εργάζεστε; Μπορώ να σας φέρω έναν καφέ;“», λέει αναστενάζοντας, «Και  στα αεροπλάνα μιλούσαν κάποτε οι ταξιδιώτες μεταξύ τους. Το να περνάς έξι ώρες μιλώντας με κάποιον που δεν θα ξαναδείς ποτέ ήταν μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις μου. Τώρα, όλοι βάζουν τα ακουστικά τους. Συμβαίνει ένα είδος αποκοινωνικοποίησης, που δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να είναι αυθόρμητοι, να αυτοσχεδιάζουν ή ακόμα και να μιλούν πρόσωπο με πρόσωπο».

Στο πρώτο της βιβλίο, «Mating in Captivity» («Ζευγαρώνοντας στην αιχμαλωσία»), αποτέλεσμα πολλών χρόνων κλινικής εργασίας, η Πέρελ υποστηρίζει ότι συχνά στις μακροχρόνιες σχέσεις η οικειότητα αποτελεί εμπόδιο για τη διατήρηση της επιθυμίας. Και στο επόμενο βιβλίο της, «The State of Affairs» («Η κατάσταση των σχέσεων») υιοθετεί μια εξίσου προκλητική θέση στο θέμα της απιστίας: «Μια απιστία είναι είτε σαν καμπάνα που χτυπάει πένθιμα είτε σαν ένα σύστημα ισχυρού συναγερμού. Μπορεί να λειτουργήσει επανορθωτικά ή κάτι καλό μπορεί να βγει από αυτό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι καλή» έγραφε μια εποχή που το podcast «Where Should We Begin?» δεν είχε ακόμα ξεκινήσει.

Πολύ σύντομα, όμως, θα είναι διαθέσιμος στο Spotify και ο τρίτος κύκλος του.  Η ιδέα του podcast είναι απλή: η Πέρελ κάνει θεραπευτικές συνεδρίες με πραγματικά, επιλεγμένα από την ίδια, ζευγάρια τα οποία με τη δική της επιδέξια καθοδήγηση αποκαλύπτουν βαθιά ιδιωτικές στιγμές τους σε ένα τεράστιο ακροατήριο. Μάλιστα παρακολουθώντας τους αισθάνεται κανείς σαν να κρυφακούει έξω από την πόρτα του γραφείου της θεραπεύτριας.

Αυτό ακριβώς, άλλωστε, πιστεύει η Πέρελ, είναι και η γοητεία του podcast: «Οι άνθρωποι είχαν πάντα μεγάλη περιέργεια για το τι συμβαίνει στο σπίτι των γειτόνων τους, αλλά κάποτε, στο χωριό, μπορούσες να ακούς τα πάντα, κάθε καυγά και κάθε συμφιλίωση», λέει. «Τώρα, με το επίπεδο της απομόνωσης και του χώρου μεταξύ των ανθρώπων, οι καλύτεροι φίλοι σας μπορεί να χωρίσουν και εσείς να μην το έχετε δει να έρχεται». Επιπλέον, λέει, «σε μια εποχή που οι άνθρωποι ποστάρουν συνεχώς υπέροχες στιγμές από τη ζωή τους μπορεί να αναρωτιέστε, “Είμαι φυσιολογικός/ή; Τι λάθος έχω κάνει; Είμαι ο/η μόνος/η που το περνάει αυτό;”»

Το podcast μπορεί να το κατεβάσει κανείς σε όλο τον κόσμο – ακόμη και σε μέρη της Μέσης Ανατολής, όπου δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία των βιβλίων της- πράγμα για το οποίο η αμερικανίδα θεραπεύτρια είναι πολύ υπερήφανη. Η Εστερ Πέρελ μιλάει εννέα γλώσσες και επικοινωνεί με τους πελάτες της σε επτά από αυτές. Μάλιστα ένα εντυπωσιακό ποσοστό των ακροατών της, της τάξης του 40%, είναι άνδρες.

Το σεξ (ή η έλλειψή του) -όπως φαίνεται συχνά στο podcast– είναι το θέμα που φέρνει τόσους πολλούς πελάτες στην πόρτα της. Και συχνά αποδεικνύεται ότι είναι απλά το σύμπτωμα για κάτι που κρύβεται πιο βαθιά: « Αλλά έχουμε φθάσει να βλέπουμε το σεξ ως το βαρόμετρο της υγείας μιας σχέσης», λέει.

Για πρώτη φορά στην ιστορία, το σεξ δεν θεωρείται απλά αναπαραγωγική λειτουργία αλλά ένας καθοριστικός παράγοντας για την οικογενειακή ευτυχία: «Και για πρώτη φορά στην ιστορία του γάμου, η επιβίωση της οικογένειας εξαρτάται από την ευτυχία του ζευγαριού», λέει, «Στις μέρες των παππούδων σας, ενδεχομένως και των γονιών σας, δεν είχε σημασία αν το ζευγάρι τα πήγαινε καλά ή όχι – ήταν κολλημένοι για μια ζωή. Σήμερα, όχι μόνο χωρίζεις επειδή τα πας χάλια, αλλά και επειδή θα μπορούσες να είσαι πιο ευτυχισμένος».

Η Πέρελ δεν παίρνει θέση σχετικά με την ορθότητα ή όχι της νέας τάσης. Αλλά επισημαίνει: «Από τον παραδοσιακό γάμο εξακολουθούμε να θέλουμε ό,τι θέλαμε πάντα, μια οικογένεια, συντροφικότητα, κοινωνική θέση, οικονομική στήριξη, αλλά θέλουμε επίσης αυτό το πρόσωπο να μας δώσει μυστήριο και υπέρβαση… Ετσι, όμως, αλλάζει και το νόημα της θεραπείας των ζευγαριών».

Επιπλέον, υποστηρίζει ότι «Η ιδέα της μονογαμίας, και της σεξουαλικής αποκλειστικότητας, είναι διαφορετική όταν για 15 χρόνια είχες υπάρξει “σεξουαλικός νομάς” (ένας θαυμάσιος, περιπετειώδης όρος, για τους εργένηδες στα 20 και στα 30 τους χρόνια) αντί να έχεις παντρευτεί από τα 18 σου. Πώς περιμένουμε, λοιπόν, από ανθρώπους, που είχαν συνηθίσει να αλλάζουν συνεχώς συντρόφους, να κοιμούνται με το ίδιο άτομο τα επόμενα 60 χρόνια; Θέλουμε σχέση και δέσμευση, αλλά ίσως υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος να σκεφτούμε τη δέσμευση ώστε να συμφωνεί περισσότερο με τις εμπειρίες ζωής που έχουμε τώρα».

Αν και μπορεί να νιώσει συγκίνηση από τα προβλήματα και τις εμπειρίες των πελατών της συνήθως όμως δεν την εκπλήσσουν: «Καταλαβαίνω ότι οι άνθρωποι μπορεί να είναι υπέροχοι και λαμπεροί, αλλά μπορούν εξίσου να είναι ασήμαντοι και κακοί».

Η Εστερ Πέρελ με τον σύζυγό της, ψυχολόγο Τζακ Σάουλ

Αναμφισβήτητα, η άποψή της για την ανθρώπινη φύση πηγάζει από την ανατροφή της στην Αμβέρσα. Οι Πολωνοεβραίοι γονείς της είχαν επιβιώσει από το Ολοκαύτωμα, ήταν και οι δύο οι μοναδικοί επιζώντες από τις οικογένειές τους. Συναντήθηκαν την ημέρα της απελευθέρωσης και συνέχισαν να ζουν σε μια κοινότητα επιζώντων. «Υπήρχαν δύο ομάδες», λέει η Πέρελ, «Εκείνοι που φοβόντουσαν και δεν μπορούσαν να εμπιστευθούν, και εκείνοι που επέστρεψαν στη ζωή, που κατανόησαν τον ερωτισμό ως ζωντάνια, ως αντίδοτο στο θάνατο». Οι γονείς της ανήκαν στη δεύτερη ομάδα: «Τους άρεσε η καλή ζωή, δεν επιβίωσαν για το τίποτα».

Η Εστερ σπούδασε στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και στη συνέχεια πήγε στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, όπου γνώρισε τον σύζυγό της Τζακ Σαούλ, ψυχολόγο και ακαδημαϊκό, επτά χρόνια μεγαλύτερό της. Έγιναν φίλοι και δύο χρόνια αργότερα όταν τελείωσε τις σπουδές της και έπρεπε να φύγει από τις ΗΠΑ,  συνειδητοποίησαν ότι δεν ήθελαν να αποχαιρετιστούν: «Είχα αγόρια που έγιναν φίλοι μου, αλλά ποτέ έναν φίλο που να έγινε σύντροφός μου», αποκαλύπτει. Είναι ακόμα μαζί μετά από 36 χρόνια και έχουν δύο γιους 26 και 23 ετών.

Πώς διατηρούν τη μαγεία της σχέσης τους μετά από τόσα χρόνια; «Ακόμα και όταν είμαι πραγματικά τσαντισμένη, εξακολουθώ να τον βρίσκω συναρπαστικό. Ακόμη και όταν δεν τα πάμε καλά, θέλω να ακούσω τι έχει να πει», λέει, «Εχουμε δώσει πολύ χώρο ο ένας στον άλλο και πάντα το απολαμβάναμε όταν ο άλλος μπορούσε να δαγκώσει ένα μεγαλύτερο κομμάτι ζωής», αποκαλύπτει, «Έχουμε φίλους και των δύο φύλων που τους βλέπουμε μόνοι. Πάντα γνωρίζαμε πότε πρέπει να στραφούμε ο ένας στον άλλο και πότε πρέπει να απευθυνθούμε σε άλλους που είναι μέρος του οικοσυστήματός μας».

Έχει μπει ποτέ ο ένας από τους δύο στον πειρασμό να απατήσει τον άλλο; «Έχουμε περάσει ό,τι περνάει κάθε ζευγάρι», απαντά ευγενικά, «Είχαμε απώλειες, ασθένειες, θανάτους, είχαμε καυγάδες, αλλά ξέρουμε καλά πώς να αναζωογονηθούμε και ξέρουμε να διασκεδάζουμε μαζί».

«Και αλλάζουμε», τονίζει. «Εγινα 60. Η ιδέα πώς ό,τι λειτουργεί στα 30 θα λειτουργεί και στα 60, όχι δεν ισχύει. Οι σχέσεις που ευδοκιμούν είναι σχέσεις που ξέρουν να προσαρμόζονται συνεχώς, να παραμένουν ευέλικτες και να είναι δυναμικές, να είναι ευλύγιστες».

Παραδέχεται όμως επίσης ότι αν μια σχέση δεν πάει άλλο «ένας χωρισμός με καλοσύνη και αποφασιστικότητα δεν είναι αποτυχία. Μερικές φορές η “λύση” είναι να γνωρίζουμε πότε πρέπει να φύγουμε».