Σε φάση κλινικής δοκιμής εισέρχεται το πρώτο παγκοσμίως mRNA εμβόλιο κατά του νοροϊού ο οποίος αποτελεί την πιο κοινή αιτία οξείας ιογενούς γαστρεντερίτιδας στους ενήλικες και είναι εξαιρετικά μεταδοτικός. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει (ούτε συμβατικό) εμβόλιο για τον νοροϊό.
Το εμβόλιο θα δοκιμαστεί σε 25.000 ενήλικες (20.000 άνω των 60 ετών και 5.000 από 18 έως 59 ετών) σε διάφορες χώρες -ανάμεσά τους το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ιαπωνία- σε όλο τον κόσμο, για τα επόμενα δύο χρόνια.
Ηδη οι πρώτες δόσεις του mRNA-1403, όπως ονομάζεται, έχουν αρχίσει να χοηργούνται στο πλαίσιο της μελέτης φάσης 3 η οποία είναι τυχαιοποιημένη, τυφλή και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο.
Οπως ανακοίνωσε η εταιρεία Moderna που ανέπτυξε το εμβόλιο, θα αξιολογηθεί η ικανότητά να προστατεύει από μέτρια έως σοβαρή οξεία γαστρεντερίτιδα από νοροϊό, με έμφαση στις μεγαλύτερες ηλικίες που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής νόσου. Πρόκειται για ένα τριδύναμο εμβόλιο που έχει σχεδιαστεί με την τεχνολογία του αγγελιοφόρου RNA -mRNA- για να προκαλεί ανοσολογική απόκριση έναντι πολλαπλών γονοτύπων νοροϊού κωδικοποιώντας σωματίδια που μοιάζουν με ιό.
Ο νοροϊός δεν είναι ένας αλλά μια ομάδα ιών που προκαλούν έμετο και διάρροια. Η προσβολή από νοροϊό είναι πολύ συχνή, ιδιαίτερα τους πιο κρύους μήνες του χρόνου. Η «οικογένεια» του νοροϊού περιλαμβάνει τουλάχιστον δεκα ομάδες, με συνολικά 48 υπότυπους. Ετσι, ένας άνθρωπος μπορεί να πάθει οξεία γαστρεντερίτιδα από νοροϊό πολλές φορές, αφού η προηγούμενη προσβολή από έναν τύπο δεν προστατεύει έναντι των υπολοίπων.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου Νόσων (CDC), κάθε χρόνο αναφέρονται παγκοσμίως περίπου 685 εκατ. κρούσματα, εκ των οποίων τα 200 εκατ. αφορούν παιδιά. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι δεν καταγράφονται όλες οι περιπτώσεις αφού πολύ συχνά δεν γίνονται εξετάσεις για να εντοπιστεί ο «ένοχος» για την γαστρεντερίτιδα ιός.
Συμπτώματα και επιπλοκές
Τα συμπτώματα της οξείας γαστρεντερίτιδας από νοροϊό εκδηλώνονται συνήθως 12 με 48 ώρες από την έκθεση στον ιό και εκτός του εμέτου και της διάρροιας μπορεί να περιλβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο και μυαλγία.
Η κύρια επιπλοκή της οξείας γαστρεντερίτιδας είναι η αφυδάτωση (εξαιτίας της μεγάλης απώλειας υγρών). Σημεία της αφυδάτωσης είναι η μειωμένη ή και καθόλου ούρηση, η ξηροστομία, ασυνήθιστη υπνηλία, σύγχυση. Η αφυδάτωση απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση, καθώς μπορεί να απείλησει ακόμη και τη ζωή του ασθενούς. Τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι στην επιπλοκή της αφυδάτωσης, καθώς ο οργανισμός τους χάνει πιο εύκολα υγρά.
Ο νοροϊός μεταδίδεται βέβαια μέσω της γαστρεντερικής οδού (από μολυσμένα τρόφιμα και νερό) αλλά και μέσω της στενής επαφής με τους ασθενείς ενώ παραμένει και στις επιφάνειες, που μπορεί να αποτελέσουν μια ακόμη εστία μετάδοσης.
Πρόληψη και θεραπεία
Η οξεία γαστρεντερίτιδα συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες. Οπως για τους περισσότερους κοινούς ιούς, δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τον νοροϊό. Είναι απαραίτητη η λήψη υγρών σε μικρές ποσότητες και ανά συχνά διαστήματα ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση.
Η πρόληψη περιλαμβάνει τα μέτρα που αφορούν όλους τους ιούς: σχολαστικό πλύσιμο χεριών, καθαριότητα κατά την προετοιμασία γευμάτων, καλό μαγείρεμα του φαγητού και απομόνωση όσο διαρκούν τα συμπτώματα και για 2-3 ημέρες αφότου αυτά υποχωρήσουν.