Η εταιρεία παιχνιδιών Mattel (κατασκευάστρια της κούκλας Barbie) και νευροεπιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ συνεργάστηκαν σε μια νέα επιστημονική μελέτη, η οποία για πρώτη φορά χρησιμοποιεί τη νευροαπεικόνιση ως βάση για την εξερεύνηση των επιδράσεων του παιχνιδιού με κούκλες.
Τα στοιχεία της μελέτης δείχνουν ότι το παιχνίδι με κούκλες ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου οι οποίες σχετίζονται με την επεξεργασία των κοινωνικών πληροφοριών και την ενσυναίσθηση, εύρημα που υποδηλώνει ότι το παιχνίδι με κούκλες οδηγεί τα παιδιά να εξασκούν, να χρησιμοποιούν και να εκτελούν αυτές τις δεξιότητες ακόμα και όταν παίζουν μόνα τους.
Η νευροεπιστήμονας δρ Σάρα Γκέρσον και οι συνεργάτες της στο Κέντρο Επιστήμης της Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ παρακολούθησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα 33 παιδιών ηλικίας 4-8 ετών την ώρα που έπαιζαν με μια σειρά από κούκλες Barbie.
Η μελέτη είχε διάρκεια 18 μηνών και διαπιστώθηκε ότι τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια, η περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται pSTS και σχετίζεται με την επεξεργασία κοινωνικών πληροφοριών, όπως είναι η ενσυναίσθηση, ενεργοποιήθηκε είτε τα παιδιά έπαιζαν με παρέα είτε έπαιζαν μόνα τους.
Στον αντίποδα, διαπιστώθηκε ότι στα παιδιά που έπαιζαν με tablet ενεργοποιήθηκε το pSTS όταν έπαιζαν με παρέα, αλλά όχι όταν έπαιζαν μόνα τους.
Η δρ Γκέρσον εξηγεί ότι «πρόκειται για ένα εντελώς νέο εύρημα. Χρησιμοποιούμε αυτήν την περιοχή του εγκεφάλου όταν σκεφτόμαστε άλλους ανθρώπους, ειδικά όταν σκεφτόμαστε για τις σκέψεις ή τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου. Το παιχνίδι με κούκλες ενθαρρύνει τα παιδιά να δημιουργήσουν τους δικούς τους φανταστικούς μικρόκοσμους, σε αντίθεση, λόγου χάρη, με τα παιχνίδια που απαιτούν την επίλυση προβλημάτων ή τις κατασκευές παιχνιδιών. Ενθαρρύνει τα παιδιά να σκέφτονται για άλλους ανθρώπους και πώς μπορούν να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το γεγονός ότι είδαμε την pSTS να είναι ενεργή στην επιστημονική μελέτη, μας δείχνει ότι το παιχνίδι με τις κούκλες τα βοηθάει να εξασκήσουν μερικές από τις κοινωνικές δεξιότητες που θα χρειαστούν στη μετέπειτα ζωή. Επειδή αυτή η περιοχή του εγκεφάλου έχει αποδειχθεί ότι παίζει παρόμοιο ρόλο στην υποστήριξη της ενσυναίσθησης και της επεξεργασίας κοινωνικών πληροφοριών σε έξι ηπείρους, τα ευρήματα αυτά είναι πιθανό να ισχύουν ανεξαρτήτως χώρας».
Η ενσυναίσθηση αποτελεί δείκτη της μελλοντικής επιτυχίας των παιδιών και σύμφωνα με την παγκοσμίως αναγνωρισμένη εκπαιδευτική ψυχολόγο δρα Μισέλ Μπορμπά, επιτρέπει στα παιδιά να κατανοούν απόψεις άλλων ανθρώπων, βοηθώντας τα να είναι καλύτεροι συνεργάτες, ηγέτες και γονείς, να αναπτύσσουν επιτυχημένες σχέσεις και δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων και να αποκτούν σθένος και αντοχή που βοηθά την ικανότητά τους να ανακάμπτουν από τις αντιξοότητες.
«Εχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά που έχουν αναπτύξει την ενσυναίσθηση και άλλες κοινωνικές δεξιότητες νωρίς στη ζωή τους παίρνουν καλύτερους βαθμούς, δεν εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και κάνουν πιο υγιείς επιλογές συνολικά. Επιπλέον, είναι πιο πιθανό τα συμπονετικά παιδιά να υπερασπιστούν ένα παιδί που δέχεται εκφοβισμό και να προσπαθήσουν να εμπλακούν και να διευθετήσουν τη σύγκρουση. Είναι αξιοσημείωτο και χρήσιμο για τους γονείς να κατανοήσουν ότι τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν αυτές τις δεξιότητες μέσω του παιχνιδιού με κούκλες, όπως η Barbie», αναφέρει η Μπορμπά.
Η έρευνα σε γονείς από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και Ελληνες
Για να κατανοήσει τα ευρήματα της μελέτης, η Mattel απευθύνθηκε στην OnePoll, μια εταιρεία δημοσκοπήσεων με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η έρευνα, που διενεργήθηκε τον Ιούλιο του 2020, απευθύνθηκε σε 15.000 γονείς με παιδιά ηλικίας 3 έως 10 ετών από 22 χώρες (Ελλάδα, Αυστραλία, Βέλγιο, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Μεξικό, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρωσία, Νότια Αφρική, Ισπανία, Τσεχική Δημοκρατία, Τουρκία, Ουκρανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ).
Τα αποτελέσματα της έρευνας
1. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι 3 πιο σημαντικές δεξιότητες παγκοσμίως που θέλουν οι γονείς να αναπτύξει το παιδί τους καθώς μεγαλώνει είναι (κατά σειρά προτίμησης):
-η οικοδόμηση της αυτοεκτίμησης
-η κατανόηση της συμπεριφοράς τους και των συνεπειών που επιφέρει
-η ανάπτυξη δεξιοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης
2. Αν και το 91% των γονέων κατατάσσουν την ενσυναίσθηση ως βασική κοινωνική δεξιότητα που θα ήθελαν να αναπτύξει το παιδί τους, μόνο το 26% γνωρίζει ότι το παιχνίδι με κούκλες μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξή της.
3. Η έρευνα έλαβε χώρα τον περασμένο Ιούλιο, όταν όλος ο πλανήτης είχε λάβει μέτρα κατά του συνωστισμού και όπως είναι λογικό, η κοινωνική αλληλεπίδραση των παιδιών ήταν μειωμένη. Ετσι, δεν αποτελεί έκπληξη ότι το 71% των γονέων συμφώνησε ότι είναι πια σημαντικότερο για αυτούς να επικεντρωθούν στις δεξιότητες κοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού τους, όπως είναι η ενσυναίσθηση, λόγω της κατάστασης αυτής.
4. Σχεδόν οι μισοί (40%) από τους γονείς που συμμετείχαν δεν πιστεύουν ότι είναι δυνατό για το παιδί τους να αναπτύξει την ενσυναίσθηση και κοινωνικές δεξιότητες μέσω του ατομικού παιχνιδιού, ενώ μόνο το ένα τέταρτο (26%) πιστεύει ότι το παιχνίδι με κούκλες θα βοηθήσει το παιδί τους να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες και την ενσυναίσθηση.
5. Το 93% των γονέων συμφώνησαν ότι οι δεξιότητες κοινωνικής ανάπτυξης έχουν μεγάλη σημασία για τα παιδιά τους, όπως ενδεικτικά η κατανόηση και η διαχείριση των συναισθημάτων, η στοχοθεσία, η επίτευξη και η διατήρηση θετικών στόχων και η ενσυναίσθηση.
6. Παράλληλα, διαπιστώνεται επίσης ότι τα τρία τέταρτα (74%) των γονέων είναι πιο πιθανό να ενθάρρυναν το παιδί τους να παίξει με ένα παιχνίδι, εάν γνώριζαν πως έχει αποδειχθεί ότι θα μπορούσε να βοηθήσει το παιδί τους να αναπτύξει κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες, όπως η ενσυναίσθηση.