| REUTERS/Dado Ruvic/Illustration
Θέματα

Ενέργεια: Από τη ρωσική στην αμερικανική εξάρτηση η Ευρώπη;

Η ΕΕ πόνταρε πολλά στο αμερικανικό LNG το 2022, αφού απέφυγε τη φθηνή ρωσική ενέργεια στην οποία βασιζόταν για χρόνια. Ξόδεψε δισεκατομμύρια σε υποδομές LNG και υπέγραψε δεκάδες νέες συμβάσεις. Αυτές οι αποφάσεις τίθενται τώρα υπό αμφισβήτηση: Αντάλλαξε η Ευρώπη την κακή εξάρτησή της από τη Ρωσία με μια κοντόφθαλμη εξάρτηση από την Αμερική;
Protagon Team

Μήπως η Ευρώπη «αντικατέστησε» την ενεργειακη εξάρτηση από τη Ρωσία με αυτή από τις ΗΠΑ;

Το ερώτημα αυτό θέτει σε εκτενές δημοσίευμά του το Politico, με δεδομένο ότι σήμερα οι ΗΠΑ παρέχουν επί του παρόντος στην Ευρώπη σχεδόν το 50% – από περίπου 1/4 πριν από τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας – και το LNG έχει ξεπεράσει το φυσικό αέριο μέσω αγωγών ως τη σημαντικότερη πηγή προμηθειών.

Η ΕΕ αντικατέστησε τη ρωσική ενέργεια με προμήθειες των ΗΠΑ μετά την έναρξη του πολέμου από τη Μόσχα. Ωστόσο το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι εάν η Ευρώπη είναι πολύ εξαρτημένη από την Αμερική, αρχίζει το δημοσίευμα του Politico.

Eνδεικτικά σημειώνεται ότι η Lone Star State είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στις ΗΠΑ, μεγάλο μέρος του οποίου αποστέλλεται στην Ευρώπη.

Παράλληλα, όμως, ανησυχία σε σχέση με την εξάρτηση αυτή της Ευρώπης από το αμερικανικό LNG προκαλεί και το διογκούμενο κίνημα διαμαρτυρίας που πιέζει την Ουάσιγκτον να περιορίσει αυτές τις εξαγωγές για τη διάσωση του κλίματος.

Ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου, ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έδωσε εντολή για μια προσωρινή παύση στην έγκριση νέων έργων LNG, παγώνοντας ουσιαστικά την επέκταση της εξαγωγικής υποδομής της χώρας για τους περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένους ψηφοφόρους.

Ετσι ενώ οι πράσινες ομάδες επαίνεσαν την απόφαση, η ανησυχία των Ευρωπαίων αυξάνεται για τις πιέσεις της προσφοράς και τις αυξήσεις των τιμών.

Η ΕΕ πόνταρε πολλά στο αμερικανικό LNG το 2022, αφού απέφυγε τη φθηνή ρωσική ενέργεια στην οποία βασιζόταν για χρόνια. Ξόδεψε δισεκατομμύρια σε υποδομές LNG και υπέγραψε δεκάδες νέες συμβάσεις. Αυτές οι αποφάσεις τίθενται τώρα υπό αμφισβήτηση: αντάλλαξε η Ευρώπη την κακή εξάρτησή της από τη Ρωσία με μια κοντόφθαλμη εξάρτηση από την Αμερική;

Οι ΗΠΑ παρέχουν επί του παρόντος στην Ευρώπη σχεδόν το 50% – από περίπου ένα τέταρτο πριν από τον πόλεμο – και το LNG έχει ξεπεράσει το φυσικό αέριο μέσω αγωγών ως η σημαντικότερη πηγή προμηθειών.

«Εχοντας βιώσει τους κινδύνους να διακινδυνεύσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού εξαρτώμενη υπερβολικά από μια πηγή, η Ευρώπη πρέπει να μάθει από τα λάθη του παρελθόντος και να αποφύγει να εξαρτάται υπερβολικά από τις ΗΠΑ», προειδοποίησε η Ana Maria Jaller-Makarewicz, αναλύτρια στο Ινστιτούτο για Energy Economics and Financial Analysis, σε μια πρόσφατη έκθεση που διαπίστωσε ότι η ζήτηση LNG στην Ευρώπη εξακολουθεί να αυξάνεται.

Σήμερα είναι το Πορτ Άρθουρ στο Τέξας και όχι η Σιβηρία που θερμαίνει τα σπίτια της Ευρώπης και τις βιομηχανίες βαριάς ενέργειας, τονίζεται χαρακτηριστικά στη σχετική ανάλυση. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η απόφαση του Μπάιντεν να μειώσει δυνητικά την παραγωγή LNG έχει συνταράξει την ευρωπαϊκή βιομηχανία, ακόμα κι αν η παύση —αν παραταθεί μετά τις εκλογές— θα γίνει αισθητή μόνο σε 10 με 15 χρόνια.

Η εμπορική ένωση EuroGas έγραψε στον Λευκό Οίκο ζητώντας ανατροπή, προειδοποιώντας για επιστροφή σε «υψηλές τιμές ρεκόρ που προκαλούνται από τη μείωση της ρωσικής προσφοράς».

Μετά την έναρξη του πολέμου του Πούτιν κατά της Ουκρανίας , οι ευρωπαϊκές εταιρείες επέκτειναν γρήγορα τις λιμενικές τους υποδομές και κατασκεύασαν μονάδες επαναεριοποίησης σχεδιάζοντας μακροπρόθεσμες εισαγωγές από τις Η.Π.Α. Οι εταιρείες υπέγραψαν επίσης πληθώρα βραχυπρόθεσμων συμβάσεων LNG με εταιρείες των ΗΠΑ — παρέχοντας ευελιξία καθώς πολλαπλασιάζονται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά δυσκολεύουν τη διασφάλιση χαμηλών τιμών και τη γνώση από πού θα προέρχεται η ενέργειά σας σε πέντε ή 10 χρόνια.

Στη διάσκεψη πετρελαίου και φυσικού αερίου του Χιούστον τον περασμένο μήνα, οι επικεφαλής εταιρειών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του αντιπροέδρου της ExxonMobil, John Ardill, η εταιρεία του οποίου θέλει να ξεκινήσει γεωτρήσεις για φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο, προειδοποίησαν την Ευρώπη ότι πρέπει να γίνει πιο αυτάρκης.

Αντιμέτωποι με τις εκκλήσεις για τον ενεργειακό τομέα να εξασφαλίσει περισσότερο LNG των ΗΠΑ και να αυξήσει την τοπική παραγωγή φυσικού αερίου, οι ευρωπαίοι ακτιβιστές λένε ότι είναι δύσπιστοι για το εάν οποιαδήποτε από τις δύο επιλογές είναι πραγματικά απαραίτητη.

«Βλέπουμε τις ισχυρές εκκλήσεις της βιομηχανίας, αλλά πιστεύουμε ότι είναι υπερβολικές», δήλωσε η Esther Bollendorff, εμπειρογνώμονας για την πολιτική φυσικού αερίου στο Climate Action Network Europe. Αναφέρει ότι η Ευρώπη είχε υποστεί μια «τεκτονική μετατόπιση» από την εισβολή της Ρωσίας, σημειώνοντας ότι η μέση κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ έχει μειωθεί κατά περίπου ένα πέμπτο. Εν τω μεταξύ, πρόσθεσε, η ΕΕ αυξάνει σταθερά την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και στοχεύει να μειώσει επιπλέον 30% από την κατανάλωση φυσικού αερίου έως το 2030.

«Αλλά από το 2022 έχουμε οκτώ νέα ή διευρυμένα τερματικά LNG που έρχονται στο δίκτυο», είπε. «Υπάρχει υπερβάλλουσα χωρητικότητα και είναι πιθανό να είναι λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία επειδή το ποσοστό χρησιμοποίησης της υπάρχουσας χωρητικότητας σήμερα είναι μικρότερο από 60%».

«Όπως για όλα τα υποθετικά σενάρια, δεν θα κάνουμε εικασίες για πιθανές περικοπές των ΗΠΑ στην παραγωγή ή την προσφορά στην ΕΕ», δήλωσε στο POLITICO ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ. Αξιωματούχοι ΕΕ και ΗΠΑ συναντήθηκαν στην Ουάσιγκτον τον περασμένο μήνα για συνομιλίες στο πλαίσιο του Ενεργειακού Συμβουλίου ΕΕ-ΗΠΑ, αλλά το θέμα των αδειών LNG δεν ήταν στην επίσημη ατζέντα ή σε μια ευρύτερη λίστα θεμάτων. Έπειτα, υπάρχει ο παράγοντας Donald Trump. Εάν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πιέσει για μια τεράστια επέκταση των ορυκτών καυσίμων.

Και ενώ μια αμερικανική έκρηξη παραγωγής LNG πιθανότατα θα μείωνε τις τιμές, ιδιαίτερα για τις βραχυπρόθεσμες συμβάσεις που ευνοεί η ΕΕ, θα εγείρει άβολα ερωτήματα σχετικά με το εάν τα ευρωπαϊκά έθνη επιτρέπουν μια αντιπεριβαλλοντική σταυροφορία. Θα δημιουργούσε επίσης την αίσθηση ότι η ήπειρος είχε αποσπάσει τον έλεγχο των ενεργειακών της αγορών από τον πρόεδρο Πουτιν για να τον δώσει  (πιθανώς) στον πρόεδρο Τραμπ, αναφέρει μεταξύ άλλων το δημοσίευμα.