Στο νησί του Λέοναρντ Κοέν και της Μαριάν λάμπει, εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο, ένας νέος ήλιος, ο οποίος μάλιστα δεν πρόκειται να δύσει ποτέ. Πρόκειται για ένα περιστρεφόμενο μηχανικό γλυπτό από ατσάλι και μπρούντζο, πλάτους άνω των εννέα μέτρων και βάρους 2,5 τόνων, που απεικονίζει το πρόσωπο του Απόλλωνα. Καλωσορίζει όποιον έρχεται στην Υδρα, το κατεξοχήν νησί της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα, και αποχαιρετά όποιον φεύγει.
Ο «Apollo Wind Spinner» («Απολλώνειος Ανεμοστροφέας»), όπως ονομάζεται το εντυπωσιακό δημιούργημα του περίφημου Τζεφ Κουνς, εγκαταστάθηκε πέρυσι τον Ιούνιο στην οροφή των Παλαιών Σφαγείων της Υδρας και πρόκειται να παραμείνει μόνιμα εκεί, έπειτα από σχετική απόφαση που έλαβε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Ο Ηλιος-Απόλλωνας του Τζεφ Κουνς παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης σύγχρονης τέχνης του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, που διοργανώνεται στην Υδρα από το 2009 και πέρυσι ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στον ολύμπιο θεό και στον αμερικανό καλλιτέχνη (η φετινή έκθεση με τίτλο «Dream Machines» διερευνά τον αντίκτυπο της τεχνολογίας στην ανθρώπινη φαντασία και θα διαρκέσει έως τις 30 Οκτωβρίου).
Το γλυπτό του Κουνς, που δεσπόζει πλέον στην Υδρα, επιβεβαιώνει την πολύ στενή αλλά σχεδόν άγνωστη σχέση του διάσημου αμερικανού καλλιτέχνη με την Ελλάδα. «Τι τιμή που ο ήλιος μου γίνεται σύμβολο της Υδρας […] Η Ελλάδα είναι τα πάντα: τελικά, κανένα έργο γλυπτικής δεν μπορεί να αγνοήσει την ελληνική παράδοση», ανέφερε σχετικά ο ίδιος ο Κουνς συνομιλώντας με τον Ντάριο Παπαλάρντο της La Repubblica για τη μυθολογία και τη Μεσόγειο, για τον Πλάτωνα και το καλοκαίρι στην Ελλάδα (ο καλλιτέχνης δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τον Δάκη Ιωάννου, ιδρυτή του ΔΕΣΤΕ, ο οποίος αγόρασε το έργο, και τον δήμαρχο της Υδρας, Γιώργο Κουκουδάκη, ο οποίος προέβη στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να δοθεί το πράσινο φως για την παραμονή του στο νησί).
Πρώτη φορά στην Ελλάδα ο Κουνς ήρθε το καλοκαίρι του 1986, έπειτα από πρόσκληση του Δάκη Ιωάννου. «Συνήθως δεν έχω φιλίες με συλλέκτες, αλλά με αυτόν είναι διαφορετικά. Γνωριστήκαμε το 1985, όταν είδε ένα έργο μου σε μια γκαλερί στο Ιστ Βίλατζ της Νέας Υόρκης. Με συνεπήραν εντελώς ο ίδιος, η οικογένειά του, οι φίλοι του – προέκυψε μια στενή σχέση. Από τότε επιστρέφω στην Ελλάδα κάθε χρόνο, τουλάχιστον μία φορά. Εχει καταστεί μια σταθερά, ένα από τα θεμέλια της ζωής μου» εξήγησε ο Κουνς αναφερόμενος στη χώρα μας.
Ερωτώμενος τι αντιπροσωπεύει για αυτόν η Ελλάδα, αναφέρθηκε στη δημοκρατία και έκανε λόγο για απόγειο του Δυτικού πολιτισμού. Σημείωσε, όμως, πως μόνον όταν την επισκέφθηκε προσωπικά αντιλήφθηκε πραγματικά «τη σχέση μεταξύ του σώματός μας και του περιβάλλοντος χώρου, της φύσης, του φωτός, του ήλιου, του χρώματος. Οι Ελληνες κρατούν το μυστικό του τι πραγματικά είναι ο άνθρωπος. Ξέρουν πώς να ζουν τη στιγμή. Μάλλον σχετίζεται με τη φιλοσοφία που φέρουν στο DNA τους» είπε.
Μιλώντας για φιλοσοφία σημείωσε πως «ο λόγος που τα έργα μου είναι φτιαγμένα με αντανακλαστικές επιφάνειες σχετίζεται με τον στοχασμό, με τον διαλογισμό. Εχω πάθος με την αγάπη για τη γνώση και την ενατένιση του έξω κόσμου, με το να χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα και όλες τις αισθήσεις μας για να σκεφτόμαστε αφηρημένα και να διευρύνουμε τη συνείδησή μας. Οι έλληνες φιλόσοφοι μας κάλεσαν να γνωρίζουμε τον εαυτό μας και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας. Μόλις μπορέσεις να αποδεχτείς τον εαυτό σου, τότε θα μπορέσεις να εισέλθεις στον κόσμο, να τον συλλογιστείς και να καταλάβεις από τι είμαστε πραγματικά φτιαγμένοι» είπε.
Σημείωσε επίσης ότι βάση της καλλιτεχνικής πορείας του αποτελεί κυρίως η φιλοσοφία του Πλάτωνα. «Βγαίνω από το σπήλαιο σημαίνει απαλλάσσομαι από τη δική μου κρίση και από την κρίση των άλλων και αρχίζω να αποδέχομαι τον εαυτό μου, να συναντώ το φως της Μεσογείου, που είναι το ίδιο το φως της γνώσης. Σημαίνει διώχνω το άγχος και φτάνω σε μια υψηλότερη επίγνωση. Εγώ βγήκα από τη σπηλιά χάρη στην τέχνη» εξήγησε ο Κουνς, υπογραμμίζοντας: «Οταν μιλάω για φιλοσοφία, δεν το κάνω αφηρημένα: είναι κάτι που επηρεάζει τα αντικείμενα που παράγω».
Μιλώντας για τη μυθολογία, υποστήριξε πως «ό,τι βιώνουμε καθημερινά σχετίζεται με αυτήν. Συνεχίζουμε την ίδια τάση εν αγνοία μας, δημιουργώντας εικόνες και λέξεις, ούτως ώστε να μη χαθούν οι ιστορίες, για να ανανεωθούν και να μεταδοθούν στο μέλλον. Αναπτύσσουμε μύθους συνεχώς. Εστιάζω στους μύθους γιατί με ενδιαφέρει η επικοινωνία μέσω των εικόνων: είναι στενά συνδεδεμένη με τη δουλειά μου. Τα “Balloon Dogs” λειτουργούν έτσι, όπως και η “Δεξαμενή Ισορροπίας”. Η σύνδεση της εικόνας με μια αφήγηση είναι παραγωγή μυθολογίας» εξήγησε.
Σημειώνοντας ο ιταλός δημοσιογράφος ότι για πολλοστή φορά ο Τζεφ Κουνς επέλεξε να περάσει μέρος του καλοκαιριού του στην Ελλάδα, εκείνος επιβεβαίωσε ότι, όντως, η στενή αλληλεπίδραση της πολυμελούς οικογένειάς του με την Ελλάδα, την Υδρα και τα περίχωρα της Αθήνας συνεχίζεται και φέτος. «Η ιδέα μου για διακοπές είναι να περνώ χρόνο με την οικογένειά μου. Εχω συνολικά οκτώ παιδιά, έξι σχετικά μικρά, που ζουν ακόμα στο σπίτι και έχουν ηλικία από δέκα έως 21 ετών. Μου αρέσει να οργανώνω δραστηριότητες που πυροδοτούν την περιέργειά τους για τη ζωή. Επιπλέον, μου αρέσει να κολυμπάω» είπε.
Ολοκληρώνοντας τη συνομιλία του με τον Ντάριο Παπαλάρντο, ο Τζεφ Κουνς δεν παρέλειψε να αποκαλύψει ποιος ολύμπιος θεός θα ήθελε να ήταν για μία ημέρα. «Ισως φαντάζεστε ήδη την απάντηση. Θα ήθελα να είμαι ο Απόλλων, φυσικά. Λόγω της δυαδικότητας του: είναι ο θεός των τεχνών αλλά είναι και ο Ηλιος, ο θεός του φωτός. Ενσαρκώνει την ομορφιά και τη δύναμη. Επιπλέον, ο Απόλλων παίζει κιθάρα, ένα έγχορδο όργανο που συνδέεται με τους παλμούς. Οι παλμοί είναι πολύ σημαντικοί για τις αισθήσεις μας. Πολλά πράγματα που πιστεύουμε και αντιλαμβανόμαστε, συλλέγονται μέσω παλμών που διαδίδονται από ηχητικά κύματα. Ο Απόλλων αντιπροσωπεύει τα διάφορα μήκη κύματος που χτίζουν τη γνώση μας» σημείωσε.
