Τον Ιούλιο του 2015 το σκάφος της αποστολής New Horizons έγραψε ιστορία όταν περνώντας από τον Πλούτωνα και τους δορυφόρους του, κατέγραψε ένα τεράστιο όγκο κάθε είδους δεδομένων. Ηταν η πρώτη φορά που εξερευνήθηκε και μάλιστα με τόση λεπτομέρεια ο παγωμένος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, ο οποίος, πριν από μερικά χρόνια, έπειτα από μια αμφιλεγόμενη απόφαση της Διεθνούς Αστρονομικής Εταιρείας, «υποβιβάστηκε» και καταγράφεται πλέον ως νάνος πλανήτης.
Η μελέτη των εικόνων και δεδομένων που έστειλε το New Horizons προκάλεσε ευχάριστη έκπληξη στους επιστήμονες που θεωρούσαν τον Πλούτωνα ένα βαρετό και αδιάφορο, εν πολλοίς παγωμένο κόσμο. Όμως αποδείχτηκε ότι ο Πλούτωνας είναι ένας ενεργός γεωατμοσφαιρικά και γεμάτος εκπλήξεις πλανήτης. Ανάμεσα στα άλλα, οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει την ύπαρξη δύο ηφαιστειακών κώνων στην επιφάνειά του, στα νοτιοδυτικά της παγωμένης πεδιάδας Sputnik Planitia που καλύπτει μια αρχαία μεγάλη λεκάνη πρόσκρουσης, έκτασης περίπου 1.000 χιλιομέτρων. Οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι επρόκειτο για δύο ανενεργά κρυοηφαίστεια: είχαν σχηματιστεί στο πολύ μακρινό παρελθόν του νάνου πλανήτη ο οποίος θεωρούνταν ανενεργός γεωλογικά, άρα και τα ηφαίστεια αυτά ήταν στη μεγαλύτερη διάρκεια της ύπαρξής τους ανενεργά.
Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα Guardian, ερευνητές στις ΗΠΑ πραγματοποίησαν μια ολοκληρωμένη μελέτη των εικόνων και των τοπογραφικών δεδομένων της επίμαχης περιοχής. Διαπίστωσαν ότι δεν υπάρχουν μόνο δύο αλλά πολλά κρυοηφαίστεια, ορισμένα από τα οποία έχουν ύψος επτά χλμ. και διάμετρο 150 χλμ. Τη μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες του Ινστιτούτου Southwest Research στο Κολοράντο και το δεύτερο και πιο ενδιαφέρον συμπέρασμά τους είναι ότι αυτά τα κρυοηφαίστεια, που δεν εκτοξεύουν λάβα αλλά πάγο, παραμένουν ενεργά.
Στη Γη δεν υπάρχουν κρυοηφαίστεια αλλά σε παγωμένους δορυφόρους του ηλιακού μας συστήματος έχουν εντοπιστεί πολλά τέτοια που, όταν ενεργοποιούνται, εκτοξεύουν νερό, αμμωνία, μεθάνιο και άλλους πτητικούς παράγοντες σε ρευστή ή παγωμένη μορφή. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα κρυοηφαίστεια του Πλούτωνα τόσο σε δομή όσο και στον τρόπο λειτουργίας τους είναι μοναδικά στο ηλιακό σύστημα. Πιθανολογούν, μάλιστα, ότι μπορεί να εξακολουθούν να ρέουν από ορισμένα εξ αυτών υλικά που προέρχονται από το εσωτερικό τους.