Λογικά, αποτελεί ένα από τα συγκροτήματα που έχουν κυνηγηθεί περισσότερο στον κόσμο από τις κρατικές διωκτικές αρχές. Σε κάθε περίπτωση, στην Τουρκία, είναι σίγουρα το πιο επικηρυγμένο, εκείνο που έχει διωχθεί περισσότερο από όλα. Το Grup Yorum (Γκρουπ Γιορούμ) στο βιογραφικό του έχει τετρακόσιες -τουλάχιστον- δικαστικές διώξεις και συλλήψεις, όλα αυτά σε μια καριέρα που έχει διαρκέσει παραπάνω από τριάντα χρόνια ενεργούς παρουσίας στο πεντάγραμμο και σε συναυλίες. Είναι εκείνοι οι οποίοι αποτελούν τη ζωντανή -αλλά σκλαβωμένη- απόδειξη της αέναης μάχης των δημοκρατικών και πολιτισμένων ανθρώπων για ελευθερία και δικαιοσύνη.
Η πιο πρόσφατη περιπέτειά τους ξεκίνησε στις 23 Νοεμβρίου 2016. Ηταν τότε που έγινε η δεύτερη, στη σειρά, αστυνομική επιδρομή στο πολιτιστικό κέντρο Ιντίλ, στην Κωνσταντινούπολη, σε μια μουσική σκηνή όπου εμφανιζόταν το Grup Yorum. Τη συγκεκριμένη φορά οι (αφηνιασμένοι) τούρκοι αστυνομικοί δεν έσπασαν τα υπόλοιπα μουσικά όργανά τους – όπως τους είχαν κάνει σε μια άλλη επιδρομή τους, όταν τους κατέσχεσαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, περιοδικά και χειρόγραφα. Τότε, στόχος τους ήταν να φύγουν με σιδηροδέσμιους ανθρώπους. Ετσι, έγιναν εκείνη την ημέρα οκτώ προσαγωγές, οι οποίες αργότερα, με βαθιά δημοκρατικές διαδικασίες, μετατράπηκαν σε συλλήψεις.
Βίντεο μετά την έφοδο της Αστυνομίας όπου τους έσπασε τα μουσικά όργανά τους…
Απλά, καθημερινά πράγματα στη γείτονα Τουρκία, ειδικά από τη στιγμή που έγινε το αποτυχημένο και αμφιλεγόμενο πραξικόπημα. Τα κατηγορητήρια προκύπτουν από ένα φωτοτυπικό μηχάνημα, αφού είναι περίπου τα ίδια: οι συλληφθέντες από τις τουρκικές αρχές θεωρούνται συνεργάτες και υποστηρικτές τρομοκρατικής οργάνωσης, όπως ονομάζουν την αριστερή οργάνωση Επαναστατικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Κόμμα-Μέτωπο, γνωστή με το ακρωνύμιο DHKP-C. Πιο σωστά, πρόκειται για μια ριζοσπαστική μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση, κληρονόμο διαδοχικών επαναστατικών οργανώσεων που, με διάφορες ονομασίες, έχει αναλάβει -από το 1976- την ευθύνη για δεκάδες επιθέσεις και φόνους τούρκων αξιωματούχων. Στο κατηγορητήριο οι τουρκικές αρχές συμπληρώνουν κάθε φορά και κάτι διαφορετικό –λογικά, είναι λάτρεις της ανανέωσης: προσβολή της Αστυνομίας, αντίσταση κατά της Αρχής, σύσταση τρομοκρατικής ομάδας κ.λπ.
Ολα άρχισαν το 1985 από τέσσερις νεαρούς στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά, όπου το συγκρότημα άρχισε να γίνεται γνωστό παίζοντας μουσική και τραγουδώντας σε λαϊκές κι εργατικές κινητοποιήσεις, καταλήψεις εργοστασίων, στις φτωχογειτονιές της Κωνσταντινούπολης, αλλά και σε απομακρυσμένα σημεία της ανατολικής Τουρκίας και του Κουρδιστάν. Κάνοντας τραγούδια στα Τουρκικά, στα Κουρδικά αλλά και σε άλλες μειονοτικές γλώσσες, μπόρεσαν να επικοινωνήσουν με πολύ κόσμο, να διαδώσουν τις ιδέες τους. Είναι ένα συγκρότημα με βαθιά πολιτική συνείδηση, η οποία αντικατοπτρίζεται τόσο στους στίχους τους, όσο και στις μουσικές τους συνθέσεις, επιλέγοντας παραδοσιακούς αλλά και ροκ ήχους σε πιο έντονους, αλλά και σε πιο μελαγχολικούς ρυθμούς. Κατά βάση, λοιπόν, τα τραγούδια τους είναι πολιτικά, ενώ η μουσική τους είναι ένα μείγμα τουρκικής και κουρδικής folk μουσικής.
Το 1987 κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ τους και από τότε μέχρι σήμερα το Grup Yorum έχει κυκλοφορήσει είκοσι δύο συλλογές πολιτικών και παραδοσιακών, κυρίως, τραγουδιών, ενώ οι ίδιοι είναι μουσικάρες, παίζοντας πολλά μουσικά όργανα. Ταυτόχρονα, έχουν δώσει συναυλίες σε Γερμανία, Αυστρία, Αυστραλία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Δανία, Βρετανία, Συρία, αλλά και στην Ελλάδα.
Οταν η κοινωνία στην Τουρκία έβραζε και έβγαινε στους δρόμους για λαϊκούς και εργατικούς αγώνες, οι Yorum ήταν πάντα εκεί, δίνοντας συναυλίες ή κυκλοφορώντας επαναστατικά τραγούδια, ανάλογα με το κάθε γεγονός. Για παράδειγμα, στη μεγάλη απεργία πείνας των πολιτικών κρατουμένων -τον Δεκέμβρη του 2000, με κορύφωση το 2001- κατά των κελιών απομόνωσης, αλλά και στις τελευταίες μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις με επίκεντρο το πάρκο Γκεζί, τα τραγούδια του γκρουπ έγιναν συνθήματα αντίστασης στα χείλη χιλιάδων αγωνιστών. Και αυτό ήταν κάτι που οι τουρκικές αρχές δεν συμπάθησαν ποτέ.
Για την ακρίβεια, από πολύ νωρίς άρχισαν οι διώξεις και οι απαγορεύσεις εναντίον του «ενοχλητικού» συγκροτήματος, ενώ μέλη του -κατά καιρούς- μπήκαν αμέτρητες φορές στην φυλακή. Τον Σεπτέμβρη του 2012 είχαν γίνει και πάλι συλλήψεις. Τότε η τραγουδίστρια Σελμά Αλτίν ξυλοκοπήθηκε άγρια, με αποτέλεσμα να υποστεί ρήξη τυμπάνων και στα δύο αφτιά της, ενώ η βιολονίστρια Εζγκί Ντιλάν Μπαλτσί γλίτωσε με ένα σπασμένο χέρι. Το πιο… «ήπιο» ήταν ότι οδηγήθηκε , μαζί με τους άλλους της μπάντας, στις σκληρές φυλακές τύπου F του Τεκιρντάγ και της Σιλιβρίας. Επίσης, το ότι έχουν προστεθεί στη λίστα «τρομοκρατών» της Τουρκίας, με επικήρυξη 300.000 λιρών, αποτελεί κάτι σαν μετάλλιο για αυτό το συγκρότημα.
Εξαιρετικά τιμητικό, επίσης, το ότι η Τζόαν Μπαέζ έχει ταχτεί δημόσια στο πλευρό των φυλακισμένων Yorum στην Τουρκία. Στο μήνυμά της η ερμηνεύτρια αναφέρει: «Ο πραγματικός λόγος για τη σύλληψή σας είναι ότι η μουσική σας αγγίζει τους ανθρώπους, τους κινητοποιεί και τους εμψυχώνει, καθώς και για το γεγονός ότι έχετε το δίκιο στη σκέψη σας. Πρέπει να συνεχίσετε να είστε γενναίοι. Θα λέω την ιστορία σας καθώς τραγουδάω. Σας ευχαριστώ για τις θυσίες σας».
Ετσι κι αλλιώς, για τους Ινάν Αλτιν, Σελμά Αλτίν, Χελίν Μπολέκ Ντιλάν, Αλί Αρατζί, Ντιλάν Ποιράζ, Φιράτ Κιλ, Σουλτάν Γκιοκτσέκ, Εκιμτζάν Γιλντιρίμ, όλοι τους μέλη της ίδιας μπάντας, έχει ξεσηκωθεί ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης, τόσο μέσα στην Τουρκία, όσο και διεθνώς. Ομάδες νέων οργανώνουν διαμαρτυρίες στους δρόμους και στις πλατείες, καλλιτέχνες γυρνάνε στις γειτονιές και τραγουδάνε επαναστατικά τραγούδια, υποστηρικτές μαζεύουν υπογραφές, συνθήματα γράφονται στους τοίχους και χιλιάδες κόκκινες μικρές κορδέλες κρεμιούνται, στα πιο απίθανα σημεία, στις πόλεις και στα χωριά.
Οποια προσπάθεια φίμωσης γίνεται στην Τουρκία, «είναι μέρος της γενικής καταστολής της ελευθερίας της έκφρασης και της ομιλίας», λέει από τη Στοκχόλμη στον Guardian ο Αμπντουλάχ Μποζκούρτ, διευθυντής του Κέντρου για την Ελευθερία, ο οποίος παρακολουθεί το τι γίνεται εκεί. «Μπορείτε να δείτε τη λογοκρισία σε πολλές διαφορετικές εκφάνσεις, από τα μέσα ενημέρωσης έως την Τέχνη. Η κυβέρνηση Ερντογάν δεν ανέχεται καμία κριτική. Εχουμε δει μια μαζική καταστολή της έκφρασης και στην καλλιτεχνική κοινότητα», σημειώνει ο ίδιος και συνεχίζει…
«Πριν από το 2016, το σύστημα της Δικαιοσύνης, παρά τις ελλείψεις του, λειτουργούσε. Εάν η κυβέρνηση τότε προσπαθούσε να κλείσει το στόμα του Grup Yorum, ίσως και να μπορούσε να αμφισβητηθεί στο δικαστήριο. Αλλά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα -και ενώ τόσοι δικαστές και εισαγγελείς απολύθηκαν, σχεδόν 4.000- τη θέση τους πήραν κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Ποιος θα μπορέσει να αμφισβητήσει τις αποφάσεις τους», υπογραμμίζει ο κ. Μποζκούρτ.
Είναι, λοιπόν, περίπου… φυσιολογικό όλο αυτό το οποίο συμβαίνει με αυτό το συγκρότημα, από τη στιγμή που αποφάσισαν τα μέλη του ότι θα γίνουν η φωνή εκείνων που δεν μπορούν να μιλήσουν. Η μεγαλύτερη αλήθεια, όμως, είναι ότι τα τραγούδια και οι μουσικές του γκρουπ δεν μπορούν να φυλακιστούν, ούτε να σωπάσουν. Θα συνεχίσουν να διατρέχουν όλη την Τουρκία ελεύθερα και θα συνεχίσουν να συντηρούν στις καρδιές των ανθρώπων τη φλόγα της αντίστασης απέναντι στον Ερντογάν, κάνοντάς του σθεναρή αντιπολίτευση.
Αλλωστε, «yorum», στα Τουρκικά, σημαίνει «σχόλιο». Ενίοτε, εξαιρετικά καυστικό για τον Ταγίπ…