Το 140 κιλών λευκό, τριχωτό λάμα περιφέρεται ανέμελο στους διαδρόμους του κέντρου αποκατάστασης στο Στόκντεϊλ του Τέξας. Οπου βλέπει ανθρώπους, σκύβει το κεφάλι του για να το χαϊδέψουν.
Τα ζώα αυτά που μοιάζουν με γιγαντιαία κατσίκια δεν βρίσκονται εκεί τυχαία. Εχουν επιλεγεί, έχουν περάσει ειδική εκπαίδευση, εξετάσεις και έχουν πάρει πτυχίο «θεραπευτή». Οι βασικές εξετάσεις τους περιλαμβάνουν να είναι ήρεμα όταν τα χαϊδεύουν άγνωστοι και να μην αναστατώνονται ακόμη και αν γίνεται δίπλα τους φασαρία.
Κανείς δεν περίμενε αυτά τα γλυκά ζώα που, αν εκνευριστούν, φτύνουν τον άνθρωπο στο πρόσωπο, να αποδειχθούν καλοί θεραπευτές. Γι’ αυτό και ελάχιστα στις ΗΠΑ έχουν καταχωρισθεί ως κατοικίδια. Τα περισσότερα βρίσκονται σε φάρμες σε διάφορες αγροτικές περιοχές. Και σε αυτές οι ειδικοί αναζητούν τα μεγαλύτερα «ταλέντα» που θα βοηθούν ανθρώπους να αισθανθούν καλύτερα ή να ξεπεράσουν πιο γρήγορα τα προβλήματά τους.
«Το 94% των θεραπευτικών ζώων σήμερα είναι σκυλιά. Ωστόσο, υπάρχουν και άνθρωποι που τα φοβούνται, διότι είχαν μία προηγούμενη δυσάρεστη εμπειρία», λέει η Νίκι Κουκλένσκι, εκτροφέας λάμα από το Μπέλινγκχαμ.
Η επιλογή
Η επιλογή ζώων που θα πάνε δίπλα στον άρρωστο και θα του συμπαρασταθούν, γίνεται με βάση το βλέμμα τους. Ο σκύλος είναι γνωστό ότι «μαγεύει» τον άνθρωπο και έχει το πιο δυνατό βλέμμα. Το λάμα από την πλευρά του έχει μεγάλα, υγρά μάτια και βλέμμα που συγκινεί.
Το ίδιο συμβαίνει και με άλλα ζώα που έχουν μπει στη λίστα των επιστημόνων, μεταξύ των οποίων ελέφαντες, τίγρεις και γιγαντιαία πάντα. Μεταξύ τους το λάμα είναι η δεύτερη καλύτερη επιλογή μετά από τον σκύλο.
«Η Μόνα Σαμς που είναι εργοθεραπεύτρια έχει στην ευθύνη της οκτώ λάμα και πέντε αλπακά (ζώα που μοιάζουν πολύ με τα λάμα). Δουλειά τους είναι να κάνουν παρέα σε παιδιά με αυτισμό και άλλες διαταραχές, όπως επίσης και σε ενηλίκους με αναπτυξιακές αναπηρίες», αναφέρουν σε ρεπορτάζ τους οι New York Times.
Ενας από αυτούς τους ασθενείς είναι ένα κορίτσι με σοβαρή εγκεφαλική παράλυση, που εκδηλώνει κρίσεις και γι’ αυτό επισκέπτεται δύο φορές την εβδομάδα το κέντρο αποκατάστασης. Ενα λάμα λοιπόν, η Γούλι, πηγαίνει, κάθεται απέναντί της και παραμένει εκεί για περίπου μία ώρα. Κοιτιούνται πρόσωπο με πρόσωπο. Η μικρή διηγείται στη Γούλι, τη θεραπεύτριά της, τα προβλήματά της και ό,τι άσχημο πέρασε. Ετσι, ανακουφίζεται και αισθάνεται καλύτερα.
Και δεν αποτελεί συμπέρασμα μόνο από τις μαρτυρίες και τη συμπεριφορά των ασθενών ότι σκύλοι και λάμα τους κάνουν καλό. Ακόμη και τα επίπεδα της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες που έχουν μετρηθεί μετά από τέτοιου είδους επαφή με ζώα, είναι αρκετά μειωμένα. Κάτι που σημαίνει ότι η θεραπεία «δουλεύει».
Τα λάμα, επειδή δεν θεωρούνται κατοικίδια, θα πρέπει τουλάχιστον στις ΗΠΑ να πάρουν ειδικές άδειες για να μπαίνουν σε θεραπευτικά ιδρύματα ή να αλλάξουν… όνομα.
Οπως ακριβώς είχε γίνει στις ΗΠΑ με τους χοίρους που είχαν τοποθετηθεί για να κάνουν ελέγχους σε αεροδρόμια, τους οποίους είχαν χαρακτηρίσει «τιμώμενα σκυλιά», λόγω τών περιορισμών του νομοθετικού πλαισίου.