Βάζο με φρεσκοκομμένα, κόκκινα λουλούδια, διάφανη λευκή κουρτίνα που ανεμίζει, διακριτικό φως – είναι πρωί ακόμη. Το φωτογραφικό στιγμιότυπο που είχε αιχμαλωτίσει τον Αλέξη Τσίπρα στο Γραφείο της Θεσσαλονίκης τον Νοέμβριο του 2016, αποπνέει ηρεμία, δηλωτική της βεβαιότητας που θα ‘πρεπε να διακατέχει τους κατοίκους της Βόρειας Ελλάδας, για κανονικότητα στην καθημερινότητα της πόλης και διέξοδο από προβλήματα ετών. Ο Πρωθυπουργός θα βρίσκεται πλέον, μια ανάσα, δίπλα τους.
Το πρόβλημα είναι ότι το Γραφείο του Πρωθυπουργού διατήρησε την αταραξία του ενσταντανέ, λόγω απραξίας, καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, μιας χρονιάς δύσκολης (και) για τη Θεσσαλονίκη, με έλλειμμα συγκοινωνιών, πρόβλημα σχολικής στέγης, αναξιοποίητο θαλάσσιο μέτωπο, εσχάτως και με φυτοπλαγκτόν στους κόλπους του Θερμαϊκού.
Η απόφαση για την ίδρυσή του ήταν, ομολογουμένως, έξυπνη επικοινωνιακά. Της έπρεπε ένα Γραφείο Πρωθυπουργού, της πόλης του Βορρά. Της βασίλισσας της ελληνικής περιφέρειας (το «επαρχία» έπαψε, από τα χρόνια του Ανδρέα Παπανδρέου ακόμη, να είναι εύηχο ως μη politically correct), του πυρήνα μιας περιοχής αδικημένης, υποεκπροσωπούμενης επί μακρόν στο ελληνικό Κοινοβούλιο, όπου η Πελοπόννησος κρατούσε ανέκαθεν τα σκήπτρα.
Μια τέτοια κίνηση δεν μπορούσε παρά να είναι πολλά υποσχόμενη. Το μαρτυρούσε και η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όταν φιλοξενούσε την «είδηση» για τη σύστασή του, τον Νοέμβριο του 2016. «Στην αρμοδιότητα του Γραφείου ανήκει η παρακολούθηση, επεξεργασία και υποβολή προτάσεων στον Πρωθυπουργό, για την ενίσχυση του κυβερνητικού έργου στη Βόρεια Ελλάδα, σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία και τους τοπικούς φορείς».
Πόσες προτάσεις έχει δεχθεί το Γραφείο της Θεσσαλονίκης; Σε πόσες συνέργειες έχει εμπλακεί; Πόσο έχει συμβάλει στην ώθηση του κυβερνητικού έργου στη Βόρεια Ελλάδα; Το Protagon επεχείρησε να επικοινωνήσει με την προϊσταμένη του Γραφείου Κατερίνα Νοτοπούλου προκειμένου να πάρει τις σχετικές απαντήσεις, πλην όμως η Νοτοπούλου κρατούσε επί μέρες το κινητό της τηλέφωνο κλειστό. Μια εβδομάδα πριν από τη ΔΕΘ! Στην κρούση που έγινε στο σταθερό τηλέφωνο, κατέστη σαφές ότι «η προϊσταμένη δεν δίνει συνεντεύξεις» και ως εκ τούτου το Γραφείο Τύπου θα ανελάμβανε το έργο της ενημέρωσης. Φευ! Η ενημέρωση δεν εστάλη ποτέ, μόνο μια αόριστη, γενικόλογη, προφορική δήλωση διατυπώθηκε: να είμαστε σίγουροι, λέει, ότι «το Γραφείο είναι τα μάτια και τα αυτιά του Πρωθυπουργού στη Βόρεια Ελλάδα». Και την αποτίμηση, θα την κάνει ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ, για όλο το κυβερνητικό έργο – πακέτο, να μη βιαζόμαστε.
Πρόταση για επικοινωνία υποβλήθηκε και προς την υφυπουργό Εσωτερικών, κυρία Μαρία Κόλλια – Τσαρουχά. Στο δικό της υπουργείο, το Μακεδονίας-Θράκης, στον πρώτο όροφο, φιλοξενείται εξάλλου το Γραφείο του Πρωθυπουργού, με τις φήμες να τη θέλουν άκρως ενοχλημένη, καθότι ακυρωμένη και λίαν καπελωμένη, στα δικά της τα «χωράφια». Η υφυπουργός δεν βγήκε ποτέ στο τηλέφωνο, και -το χειρότερο – στέλεχος του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης δήλωσε πλήρη άγνοια για τα πεπραγμένα του Γραφείου του Πρωθυπουργού, με βασικό επιχείρημα ότι πρόκειται για «ανεξάρτητη δομή». Που σημαίνει ότι η συνεργασία (την οποία προοιωνιζόταν το ΦΕΚ) με το Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης, τον βασικό πόλο εξουσίας στη Βόρεια Ελλάδα, δεν είναι και τόσο αξιοθαύμαστη.
Σε συνάντηση που είχε με δημοσιογράφους της Θεσσαλονίκης, την Τετάρτη 30 Αυγούστου, η υφυπουργός παραδέχθηκε ότι η δημιουργία του Γραφείου την είχε προβληματίσει, διέψευσε ωστόσο τη δυσαρέσκεια που της αποδίδεται. Αρνήθηκε και το γεγονός ότι το Γραφείο απαξίωσε τον δικό της ρόλο. Όσο για τη θέση που έχει η Νοτοπούλου στην καρδιά της; «Είναι ένα τόσο μικρό κορίτσι, είμαι η μαμά της» είπε χαρακτηριστικά σε μια ενδιαφέρουσα ψυχαναλυτικά δήλωση.
Τι λένε, όμως, παραγωγικοί φορείς της πόλης; Μήπως είναι αθηναϊκή ψευδοαντίληψη η σχεδόν μηδενική δραστηριότητα του Γραφείου της Θεσσαλονίκης; Τα «παιδιά» που το στελεχώνουν φέρονται ως «πρόθυμα» και «εξυπηρετικά». Τι πήγε στραβά κι εξελίχθηκε σε τόπο ραντεβού, και μόνον;
«Δεν έχουμε δει καμία διαφορά με άλλες χρονιές, με αυτό το Γραφείο», δηλώνει ο Μιχάλης Ζορμπίδης, πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης. «Όπως και παλαιότερα, έτσι και τώρα, συναντήσαμε τον Πρωθυπουργό, πριν από λίγες ημέρες, παραδοσιακά πριν από τη ΔΕΘ. Δεν τον έχουμε ξαναδεί μέσα στους μήνες που πέρασαν. Ούτε υπουργούς έχουμε συναντήσει στο Γραφείο του Πρωθυπουργού. Έχουμε τόσα προβλήματα… Περιμένουμε να υλοποιήσει επιτέλους, αυτά που υπόσχεται καιρό τώρα».
Ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης θυμίζει – στον αντίποδα της δημιουργίας του Γραφείου του Πρωθυπουργού –το ανεκπλήρωτο αίτημα φορέων της πόλης για αναβάθμιση του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης. «Είναι πιο εύκολο, βεβαίως, για μας να τον συναντούμε στην πόλη μας, παλιά κατεβαίναμε στο Μαξίμου. Τον Πρωθυπουργό τον είδαμε και πάλι πριν από τη ΔΕΘ, έχουμε δει και υπουργούς, όπως τον Παπαδημητρίου και τον Χαρίτση, σε αυτό το Γραφείο (σσ: το έχει επισκεφθεί και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος). Η αλήθεια, όμως, είναι ότι δεν έχει βοηθήσει στην επίλυση τοπικών προβλημάτων – κι έχουμε πολλά. Η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη από ανάπτυξη κι επενδύσεις, από νέες θέσεις εργασίας. Μοιάζει κανείς να μην το έχει αντιληφθεί».
Μια …ντάτσα για τον Αλέξη
Αρνητική έχει σταθεί απέναντι στο Γραφείο και η αντιπολίτευση. Ιδιαιτέρως το έχει περιποιηθεί ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης, βουλευτής Θεσσαλονίκης, σημειώνοντας για την όλη φιλοσοφία του εγχειρήματος ότι «η Θεσσαλονίκη δεν είναι αποικία», αλλά και ότι «στις σύγχρονες κοινωνίες, στις σύγχρονες δημοκρατίες, το ενδιαφέρον της κεντρικής διοίκησης δεν έχει σχέση με ντουβάρια, με παραρτήματα και γραφεία για να πηγαίνει κάποιος και να λέει “έχω ένα αίτημα”».
«Φτιάξατε γραφείο Πρωθυπουργού και στη Θεσσαλονίκη. Γιατί όχι και στο Ηράκλειο; Και στην Καλαμάτα; Ο προϊστάμενος θα μισθοδοτείται με 2.560 ευρώ το μήνα. Συν άλλοι 4 μετακλητοί, συν 23 αστυνομικοί που θα φύγουν από τους δρόμους της Θεσσαλονίκης για να φυλάξουν ένα γραφείο. Συν ένα εκατομμύριο λοιπόν. Είναι αυτό που λέμε φασούλι το φασούλι, φουσκώνουν οι σπατάλες. Και το υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης τι θα κάνει; Παρεμπιπτόντως η τελευταία φορά που έχει καταχωρηθεί κάποια αναπτυξιακή πρωτοβουλία στη σελίδα του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης ήταν το 2007!», ήταν μια από τις κριτικές παρεμβάσεις του Ποταμιού.
Μα, είναι δυνατόν να μην έχει να επιδείξει δραστηριότητα κοτζάμ Γραφείο Πρωθυπουργού έναν χρόνο τώρα; Και τα περίφημα 30.000 σχολικά γεύματα; Εκείνα που εξαγγέλθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο, σε συνεργασία με επτά δημάρχους της δυτικής Θεσσαλονίκης; Ο Σταύρος Καλαφάτης, πρώην υπουργός και βουλευτής της ΝΔ, τονίζει ότι η εξαγγελία του Πρωθυπουργού υλοποιήθηκε λειψά, κατά το ένα τρίτο δηλαδή, και με σημαντική καθυστέρηση. Ο ίδιος θυμίζει, δε, ότι έχει υποβάλει ερώτηση προς τους αρμοδίους υπουργούς, αμφισβητώντας ευθέως τη δυνατότητα του να υλοποιηθεί πρόγραμμα 11 εκατομμυρίων γευμάτων στο τελευταίο τρίμηνο του 2017, κόστους 24,3 εκατομμυρίων ευρώ.
«Το Γραφείο της Θεσσαλονίκης είναι παντελώς περιττό», εκτιμά ο Καλαφάτης. «Συστάθηκε για να βολευτούν κομματικά στελέχη ως τοποτηρητές, υποκαθιστώντας και τελικά ευτελίζοντας ακόμα περισσότερο, τις αρμοδιότητες του ούτως ή άλλως υποβαθμισμένου από τη σημερινή κυβέρνηση υφυπουργείου Μακεδονίας – Θράκης. Το μόνο πραγματικό αποτύπωμα του εν λόγω γραφείου τελικά, είναι το κόστος στελέχωσης και λειτουργίας του, που επιβαρύνει τους πολίτες. Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται δράση για την επίλυση των προβλημάτων της, όχι ένα γραφείο-κυματοθραύστη των παραπόνων και ανακύκλωσης πρωθυπουργικών υποσχέσεων χωρίς αντίκρισμα, με κορυφαία παραδείγματα τα κατά φαντασία εκατομμύρια σχολικά γεύματα και την ανύπαρκτη αντιμετώπιση των προβλημάτων σχολικής στέγης που ταλανίζουν τη δυτική Θεσσαλονίκη».
Ο Θόδωρος Καράογλου, επίσης πρώην υπουργός και τοπικός βουλευτής (ΝΔ), είναι πιο σκωπτικός. «Το γραφείο του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη είναι το… εξοχικό του κ. Τσίπρα», δηλώνει. Ο Καράογλου επισημαίνει ότι κανείς δεν έχει καταλάβει το γιατί της ύπαρξης ενός τέτοιου γραφείου, όταν υπάρχει κυβερνητική δομή στην πόλη (το Μακεδονίας – Θράκης) και αποδίδει τη σύστασή του στην προσωποκεντρική αντίληψη εξουσίας του Πρωθυπουργού, κάτι που – υποθέτει ότι– δεν κάνει και πολύ περήφανη την Αριστερά. Ο ίδιος εκτιμά μάλιστα ότι το Γραφείο χρησιμοποιείται ως εφαλτήριο πολιτικής καριέρας νέων στελεχών, όπως η Νοτοπούλου, και ενώ έχουν ενταθεί οι φήμες για πιθανή κάθοδό της ως υποψήφιας δημάρχου Θεσσαλονίκης. «Το μόνο θετικό που καταγράφω είναι ότι γλιτώνει τους παραγωγικούς φορείς της πόλης από τα έξοδα που έκαναν μέχρι πρότινος για να επισκέπτονται τον Πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου», λέει χαρακτηριστικά.
«Η απουσία του Γραφείου και ενός συντονιστικού ρόλου που θα μπορούσε να παίξει, “κερδίζοντας” τους Θεσσαλονικείς, φάνηκε ιδιαίτερα μέσα στο κατακαλόκαιρο, όταν εμφανίστηκε το φυτοπλαγκτόν στον Θερμαϊκό», επισημαίνει ο Γιώργος Αρβανιτίδης, τοπικός βουλευτής του ΠΑΣΟΚ. «Μια παρέμβαση, πάνω και πέρα από όλους τους φορείς, θα μπορούσε ίσως να σώσει τα προσχήματα. Τίποτε δεν έγινε… Το Γραφείο παίρνει τα πάνω του τώρα, στο πανηγύρι της ΔΕΘ, και μετά τι; Η δομή αυτή δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης. Έχει άλλωστε στηθεί στη λογική του ότι οι ιθαγενείς μπορούν να είναι για λίγο χαρούμενοι, που τους επισκέπτεται ο Πρωθυπουργός. Τα προβλήματα όμως δεν λύνονται με το θυμικό της πόλης».