Στατιστικά, για τη συντριπτική πλειονότητα των μέχρι σήμερα εμβολιασθέντων με το σκεύασμα της AstraZeneca, τα οφέλη υπερτερούν, μακράν, των κινδύνων.
Ωστόσο, στη Βρετανία, η οποία, εκτός από τόπος προέλευσης του εμβολίου, είναι και η χώρα με τη μεγαλύτερη πείρα, καθώς εκεί έχουν χορηγηθεί οι περισσότερες δόσεις, η Μικτή Επιτροπή για τον Εμβολιασμό και την Ανοσοποίηση (JCVI), συνέστησε, λόγω του εξαιρετικά μικρού αριθμού περιστατικών θρόμβων αίματος, τα εμβόλια της AstraZeneca να μη χορηγούνται σε άτομα κάτω των 30 ετών.
Οπως γράφει το BBC, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα ώστε να δώσουν μία σαφή απάντηση για τον κάθε πολίτη ξεχωριστά, λαμβάνονται γενικές αποφάσεις για συγκεκριμένες ηλικιακές κατηγορίες. Σε αυτές συνεκτιμάται το ποσοστό κινδύνου που έχει κάποιος να χάσει τη ζωή του από κορονοϊό, σε σύγκριση με το ποσοστό κινδύνου να χάσει τη ζωή του από το εμβόλιο.
Αλλωστε, όπως τόνισε την Τετάρτη, κατά την ανακοίνωση της νέας οδηγίας για το εμβόλιο, η Εμερ Κουκ, εκτελεστική διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Φαρμάκων (EMA), «οι εθνικές αρχές ενδέχεται να παρέχουν πρόσθετες οδηγίες σχετικά με τη διάθεση του εμβολίου, με βάση την κατάσταση στη χώρα τους».
Αυτό σημαίνει ότι ανάλογα με τα επιδημιολογικά δεδομένα της κάθε χώρας και τα χαρακτηριστικά από τα περιστατικά που έχουν εκδηλώσει θρόμβωση, θα αποφασίζεται και ποιες ομάδες θα μπορούν να κάνουν με ασφάλεια το εμβόλιο. Αυτό, ζυγίζοντας παράλληλα τον κίνδυνο θανάτου από Covid που έχουν συγκεκριμένες ηλικίες σε κάθε χώρα.
Σε μία προσπάθεια να αποκρυσταλλώσει όσο το δυνατόν καλύτερα την κατάσταση, το BBC συγκέντρωσε τις πιο πρόσφατες πληροφορίες και παρουσιάζει τους κινδύνους και τα οφέλη του εμβολίου με βάση ένα υποθετικό δείγμα 10 εκατ. ατόμων
Ποιος είναι ο κίνδυνος σχηματισμού θρόμβων στο αίμα μετά τον εμβολιασμό με AstraZeneca;
Οι ρυθμιστικές αρχές αναλύουν συνεχώς όλα τα νεότερα δεδομένα με κάθε λεπτομέρεια, για τον σχηματισμό των συγκεκριμένων σπάνιων θρόμβων σε ασθενείς, ώστε να καταλήξουν σε ασφαλές συμπέρασμα για το ποιοι από αυτούς ενδέχεται να οφείλονται πραγματικά στον εμβολιασμό με AstraZeneca.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που ανακοινώθηκαν την Πέμπτη από τη Ρυθμιστική Αρχή Φαρμάκων της Βρετανίας, εάν 10 εκατομμύρια άτομα έκαναν το εμβόλιο της AstraZeneca, ίσως τα 40 θα σχημάτιζαν θρόμβους και τα 10 από αυτά θα έχαναν τη ζωή τους.
Οι 10 θάνατοι στα 10 εκατομμύρια άτομα που εμβολιάστηκαν, σημαίνουν πιθανότητα μία στο 1 εκατομμύριο.
Στατιστικά ο κίνδυνος είναι ο ίδιος με το να δολοφονηθεί κάποιος τον επόμενο μήνα ή να χάσει τη ζωή του σε τροχαίο κάνοντας ένα ταξίδι 300 χιλιομέτρων.
Σε τι ποσοστά εμφανίζονται αυτοί οι θρόμβοι σε άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί;
Στα 10 εκατομμύρια άτομα, περίπου 40 άνδρες και 100 γυναίκες θα μπορούσαν να σχηματίσουν τους συγκεκριμένους θρόμβους σε κάποια φάση της ζωής τους. Αυτό μεταφράζεται σε 12 άτομα τον μήνα, οπότε όταν ο αριθμός αυξάνεται, μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τους εμβολιασμούς, υπάρχει η ένδειξη του υψηλού κινδύνου.
Σε μελέτη αναφέρεται ότι οι περισσότεροι από αυτούς θα αναρρώσουν, ωστόσο περίπου τα 3 από τα 12 περιστατικά ενδέχεται να χάσουν τη ζωή τους.
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων διευκρίνισε ότι, μέχρι τα μέσα Μαρτίου, οι ειδικοί θα περίμεναν φυσιολογικά να υπάρχουν μέχρι δύο περιστατικά με τέτοιου τύπου θρόμβους σε άτομα κάτω των 50 ετών που είχαν κάνει το εμβόλιο της AstraZeneca. Ωστόσο, τα περιστατικά ήταν 12, δηλαδή εννέα φορές περισσότερα από ό,τι θα ήταν το αναμενόμενο στον γενικό πληθυσμό που δεν έχει εμβολιαστεί.
Πώς σχετίζεται αυτό το ποσοστό με το ποσοστό σχηματισμού θρόμβων από τα αντισυλληπτικά χάπια;
Οι συγκεκριμένοι θρόμβοι είναι όντως πιο συχνοί σε γυναίκες που λαμβάνουν ορμονικές θεραπείες, αλλά και στις εγκύους. Γενικά, όταν μια γυναίκα λαμβάνει αντισυλληπτικά χάπια, εξαπλασιάζεται ο κίνδυνος σχηματισμού θρόμβων.
Ετσι, με μία πρώτη ματιά, ο κίνδυνος για όσες λαμβάνουν αντισυλληπτικά είναι παρόμοιος με αυτόν που ενδεχομένως συνδέεται με το εμβόλιο της AstraZeneca, όπως γράφει το BBC. Ωστόσο, διευκρινίζει ότι δεν υπάρχει βεβαιότητα, καθώς τα δεδομένα δεν επαρκούν για να τεκμηριώσουν μια τέτοιου είδους σχέση.
Πότε θα είμαστε σίγουροι; Μόνο όταν διεξαχθεί μία κλινική μελέτη με αποκλειστικά αυτό το ζητούμενο, γράφει το BBC.
Ποια είναι τα οφέλη από τη χορήγηση του εμβολίου;
Εάν καθυστερήσουν οι εμβολιασμοί για 10 εκατομμύρια άτομα για μία εβδομάδα, περίπου 16.000 από αυτούς ενδέχεται να προσβληθούν από κορονοϊό στη Βρετανία, σύμφωνα με τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα. Περίπου ίδιος, ελαφρώς χαμηλότερος, είναι ο αριθμός αυτός στην Ελλάδα.
Ωστόσο, ο κίνδυνος νοσηλείας ή θανάτου σε νεότερους ενήλικες είναι σημαντικά χαμηλότερος.
Δηλαδή αν 10 εκατομμύρια σαραντάρηδες κολλούσαν κορονοϊό, οι 16 θα μπορούσαν να χάσουν τη ζωή τους και ακόμη λιγότεροι τριαντάρηδες και εικοσάρηδες.
Ετσι, για τις νεότερες ηλικιακές ομάδες, η επιλογή του εμβολίου της AstraZeneca δεν είναι τόσο ξεκάθαρη στο ισοζύγιο κινδύνου-οφέλους, ειδικά όταν υπάρχουν τόσο πολλά δεδομένα που δεν έχουν ακόμα διασαφηνιστεί.