«Η ανησυχητική υπόθεση AstraZeneca δείχνει πόσο βαθιά είναι η κρίση της δημοκρατίας γενικά και της δημοκρατίας στην Ευρώπη ειδικότερα. Παραδόξως πρόκειται για μία κρίση που οφείλεται όχι στα μειονεκτήματα της δημοκρατίας αλλά στα πλεονεκτήματά της», υποστηρίζει ο Τζοβάνι Ορσίνα, ένας από τους πιο οξυδερκείς πολιτικούς επιστήμονες της Ιταλίας και καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο πανεπιστήμιο LUISS Guido Carli της Ρώμης.
Σε άρθρο του στην La Stampa εξετάζει και ερμηνεύει μέσα από το πρίσμα της πολιτικής την απόφαση των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κρατών να προβούν στην αναστολή των εμβολιασμών με το σκεύασμα της AstraZeneca εν αναμονή του πορίσματος των ειδικών της EMA.
«Οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάστηκαν να μπλοκάρουν τους εμβολιασμούς εξαιτίας ενός αναπόσπαστου χαρακτηριστικού της δημοκρατίας- της διαφάνειας», υποστηρίζει ο Ορσίνα. «Οι πληροφορίες κυκλοφορούν σε τεράστιες και ολοένα αυξανόμενες ποσότητες, δίχως φίλτρα, σε πραγματικό χρόνο» και αυτή η αφιλτράριστη πληθώρα πληροφοριών, ειδικά εάν αφορά τη ζωή και τον θάνατο, όπως στην προκειμένη περίπτωση, δημιουργεί «ένα συναισθηματικό κύμα».
Μπροστά σε αυτό το κύμα το μοναδικό που μπορούν να κάνουν οι δημοκρατικές κυβερνήσεις είναι να αποπειραθούν να το δαμάσουν. Γιατί μόλις αυτό το κύμα αποκτήσει «ελάχιστα σημαντικές διαστάσεις» η πολιτική κινδυνεύει να παγιδευτεί μέσα του και για να μην συμβεί αυτό, υποχρεούται να αντιδράσει και να επέμβει άμεσα και χωρίς να υπολογίζει το κόστος.
«Δεν έχει μεγάλη σημασία εάν για την επίλυση του τρέχοντος προβλήματος τίθενται οι βάσεις για ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες στο μέλλον. Η επείγουσα ανάγκη κατέστη απόλυτη, κλέβοντας χρόνο (από την πολιτική), καθιστώντας ασήμαντο αυτό που θα συμβεί αύριο», γράφει ο Ορσίνα.
Στην προκειμένη περίπτωση δεν είχε μεγάλη σημασία το ότι μέσω της αναστολής των εμβολιασμών θα πεθάνουν «σίγουρα» περισσότεροι άνθρωποι από την ασθένεια από όσους θα έχαναν τη ζωή τους από τις ενδεχόμενες παρενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca. «Οι νεκροί από Covid είναι πρόβλημα του μέλλοντος, οι νεκροί από το εμβόλιο ήταν πρόβλημα του παρόντος», συνοψίζει ο ιταλός ακαδημαϊκός.
Συσσωρεύουμε προβλήματα για το μέλλον
Γενικεύοντας τον συλλογισμό του, υπενθυμίζει πως εδώ και έναν χρόνο, καθώς προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τον κορονοïό και την πανδημία του, συσσωρεύουμε προβλήματα για το μέλλον όπως «η αμορφωσιά και η απειθαρχία των γενεών της διδασκαλίας εξ αποστάσεως, οι χρεοκοπίες και η ανεργία, οι καταθλίψεις, άλλες ασθένειες που δεν θεραπεύθηκαν ή δεν προλήφθηκαν, το δημόσιο χρέος».
Λαμβάνοντας υπόψη την κρίση της πανδημίας στον κόσμο και την υπόθεση AstraZeneca στην Ευρώπη, διαπιστώνεται πως «σε αμφότερες τις περιπτώσεις η πολιτική είδε τη διακριτική της ευχέρεια να εκμηδενίζεται, εγκλωβίστηκε μέσα στο “δεν υπάρχουν εναλλακτικές” και συνετρίβη στις επείγουσες ανάγκες του παρόντος».
Σύμφωνα με τον Ορσίνα κατά τη διάρκεια των πολλών, πλέον, μηνών της πανδημίας αποδείχτηκε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι συγκεκριμένα προβληματικά χαρακτηριστικά που αποδίδονται στον λαϊκισμό, όπως «ο συναισθηματισμός, η υποταγή του μέλλοντος στο παρόν, η άρνηση της εμπειρικής απόδειξης», αποτελούν στην πραγματικότητα χαρακτηριστικά της σύγχρονης πολιτικής στο σύνολό της, και της δημοκρατίας. «Κατά κάποιο τρόπο οι πραγματικοί λαϊκιστές χρησιμοποιήθηκαν ως αποδιοπομπαίοι τράγοι: τους αποδόθηκαν ευθύνες για προβλήματα πολύ πιο μεγάλα από αυτούς. Μολονότι συνέβαλαν και αυτοί σημαντικά σε αυτό», καταλήγει ο Ορσίνα και δεν έχει άδικο.
Ωστόσο όσον αφορά την υπόθεση AstraZeneca στην Ευρώπη, δεν προέβησαν όλες οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, στην αναστολή των εμβολιασμών και παρότι το έκαναν οι κυβερνήσεις των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κρατών, η κυβέρνηση της Βρετανίας, μίας χώρας κάθε άλλο παρά απρόσβλητης από τον λαϊκισμό, όχι μόνον δεν ανέστειλε τους εμβολιασμούς, έχοντας ήδη χορηγήσει έντεκα εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της AstraZenaca στους πολίτες της, αλλά ενοχλήθηκε ιδιαίτερα από την καθυστέρηση μίας νέας παρτίδας πέντε εκατομμυρίων δόσεων από την Ινδία.
Στη θάλασσα και στο δάσος…
Πώς εξηγείται αυτή η τεράστια διαφορά αντίληψης και δράσης ανάμεσα στη Βρετανία και τον πυρήνα της ηπειρωτικής Ευρώπης όσον αφορά τα εμβόλια γενικά και ειδικά το σκεύασμα της AstraZeneca;
«Ο Αγγλος αρέσκεται να φαντάζεται τον εαυτό του στη θάλασσα και ο Γερμανός στο δάσος. Οπότε ο πρώτος γνωρίζει ότι ο κίνδυνος είναι ο μοναδικός δρόμος που οδηγεί στην επιτυχία ενώ ο δεύτερος αναζητά κυρίως την ασφάλεια και υποτάσσει όλα τα υπόλοιπα σε αυτήν», έγραψε ο Αντόνιο Πολίτο στην Corriere della Sera.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο Αμπρόουζ Εβανς – Πρίτσαρντ της Telegraph επισημαίνει πως οι Βρετανοί είναι παιδιά του σερ Φράνσις Μπέικον και του εμπειρισμού του ενώ στην ηπειρωτική Ευρώπη κυριαρχεί «η καρτεσιανή μέθοδος η οποία ενσταλάχθηκε στη γαλλική δημόσια διοίκηση και μέσω αυτής στον γραφειοκρατικό μηχανισμό της ΕΕ και συγχωνεύτηκε με τη μανία των Γερμανών για μηδενικούς κινδύνους, δημιουργώντας ένα τέρας προφύλαξης και μία μακρά λίστα καταστροφικών πολιτικών».
Απροκάλυπτα ειπωμένο στην προκειμένη περίπτωση αυτό σημαίνει πως η απόφαση που ελήφθη από την Γερμανία, καταρχάς, και στη συνέχεια και από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, με γνώμονα την αποκαλούμενη Αρχή της Προφύλαξης (Precautionary Principle) θα κοστίσει πολλές ανθρώπινες ζωές.