Έξαρση του παρβοϊού σε πολλές χώρες της Ευρώπης καταγράφει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νόσων (ECDC). Η Ελλάδα δεν είναι ανάμεσα σε αυτές, ωστόσο τις προηγούμενες ημέρες έγινε γνωστό ότι ένα κοριτσάκι 2,5 ετών έχασε τη ζωή του στη Θεσσαλονίκη από επιπλοκές του παρβοϊού (συγκεκριμένα από μυοκαρδίτιδα) ο οποίος είναι κοινός στην παιδική ηλικία. Το παιδί είχε, σύμφωνα με πληροφορίες, υποκείμενα προβλήματα υγείας τα οποία το έκαναν πιο ευάλωτο στις σοβαρές επιπλοκές του ιού.
Τον περασμένο Απρίλιο, σε παιδικό σταθμό επίσης στη Θεσσαλονίκη αναφέρθηκαν περιστατικά ίωσης σε 11 παιδιά, τα οποία παρουσίασαν μια συγκεκριμένη επιπλοκή, δηλαδή αυξημένη τροπονίνη (η τροπονίνη είναι ένζυμο και η αυξημένη τιμή της συνδέεται με δυσλειτουργία του μυοκαρδίου). Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ένα από τα παιδιά αυτά, 3,5 ετών, κατέληξε με οξεία μυοκαρδίτιδα, ενώ ένα ακόμη παρουσίασε κλινική εικόνα μυοκαρδίτιδας. Ολα τα υπόλοιπα ήταν ασυμπτωματικά.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ECDC, στις 28 Ιουνίου 2024, η Γαλλία ενημέρωσε ότι υπάρχει επιδημία παρβοϊού, με απότομη αύξηση των κρουσμάτων στα τέλη του 2023 και με τους αριθμούς να συνεχίζουν να αυξάνονται, επηρεάζοντας όλες τις γαλλικές περιφέρειες και όλες τις ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού. Η Γαλλία ανέφερε πέντε θανάτους από παρβοϊό το πρώτο τρίμηνο του 2024, σε μη ανοσοκατεσταλμένα παιδιά ηλικίας κάτω του ενός έτους. Ωστόσο, από τον περασμένο μήνα η κατάσταση δείχνει να αποκλιμακώνεται, με την θετικότητα πάντως να φτάνει το 33% (αυτό σημαίνει ότι τρία στα δέκα δείγματα που αναλύονται προκύπτουν θετικά στον παρβοϊό).
Η Αυστρία έχει διαπιστώσει αυξημένη θετικότητα του παρβοϊού σε δεξαμενές αίματος και πλάσματος. Δεν υπάρχουν στοιχεία για τη λοίμωξη στην κοινότητα, αφού ο συγκεκριμένος ιός δεν επιτηρείται στην Αυστρία (ούτε στη χώρα μας). Αντίστοιχα, αυξημένη επίπτωση του παρβοϊού σε δείγματα αίματος από εθελοντές αιμοδότες ανέφερε τους τελευταίους μήνες η Λιθουανία.
Στη Δανία αναφέρθηκε αυξημένη θετικότητα σε έγκυες γυναίκες, ενώ στη Νορβηγία διαπιστώθηκε αύξηση της κυκλοφορίας του ιού στις ηλικίες 30–59 ετών.
Αυξήμενα κρούσματα έχουν καταγραφεί επίσης στην Ολλανδία, στην Ιρλανδία και σε τουλάχιστον άλλες δέκα ευρωπαϊκές χώρες.
Είναι ανησυχητικά όλα αυτά; Και αν ναι, για ποιους;
Στην πλεινότητα των χωρών της Ευρώπης, ο παρβοϊός δεν επιτηρείται επιδημιολογικά. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί με ακρίβεια η επίπτωσή του στην κοινότητα και η συχνότητα εμφάνισης επιλοκών εξαιτίας του.
Με αυτό το δεδομένα και με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, οι επιστήμονες του ECDC εκτιμούν τα εξής:
• Ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό θεωρείται χαμηλός, καθώς οι περισσότερες λοιμώξεις είναι μορφή μιας ήπιας εξανθηματικής νόσου της παιδικής ηλικίας, αν και μπορεί να εμφανιστούν κάποιες επιπλοκές.
• Ο κίνδυνος για τις έγκυες γυναίκες, κάτω των 20 εβδομάδων κύησης, είναι χαμηλός έως μέτριος. Εκτιμάται ότι το 30-40% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία είναι ευαίσθητες στη μόλυνση από παρβοϊό, με ένα μικρό ποσοστό αυτών να εκδηλώνει σοβαρή νόσο με αντίστοιχες επιπτώσεις για το έμβρυο.
• Ο κίνδυνος για τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα καθορίζεται ως μέτριος. Οι ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα πιθανώς να μην μπορούν να καταπολεμήσουν τον ιό, γεγονός που τους καθιστά πιο ευάλωτους στις επιπλοκές του.
• Ο κίνδυνος για άτομα με χρόνιες αιματολογικές παθήσεις (π.χ. δρεπανοκυτταρική αναιμία, θαλασσαιμία κ.λπ.) θεωρείται επίσης μέτριος. Η λοίμωξη από παρβοϊό μπορεί να προκαλέσει παροδικές αιματολογικές διαταραχές.
Τι είναι
Ο παρβοϊός Β19 προκαλεί τη λεγόμενη «πέμπτη νόσο». Είναι η πέμπτη από τις πιο κοινές εξανθηματικές νόσους των παιδιών (οι άλλες τέσσερις είναι ιλαρά, ερυθρά, οστρακιά και ροδόχρουν εξάνθημα).
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τα δύο τρίτα του ενήλικου πληθυσμού έχουν ανοσία απέναντι στον παρβοϊό λόγω λοίμωξης κατά την παιδική ηλικία. Στο 20% των περιπτώσεων, η προσβολή από παρβοϊό είναι ασυμπτωματική.
Οι παιδίατροι αναφέρουν ότι κατά κανόνα τα συμπτώματα του παρβοϊού στα παιδιά είναι ήπια και θυμίζουν απλό κρυολόγημα (χαμηλός πυρετός, μπούκωμα). Τα συμπτώματα διαρκούν περίπου μία εβδομάδα και αυτό είναι το διάστημα μεταδοτικότητας. Στη συνέχεια, εμφανίζεται το χαρακτηριστικό εξάνθημα που ξεκινά από τα μάγουλα (κόκκινο που μοιάζει σαν κάποιος να έχει… χαστουκίσει το παιδί) και εξαπλώνεται στο σώμα αλλά δεν προκαλεί φαγούρα. Το εξάνθημα μπορεί να παραμείνει έως και τρεις εβδομάδες αλλά στο διάστημα αυτό ο ασθενής δεν μεταδίδει τον ιό.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, οι έγκυοι συνήθως μολύνονται μέσω οικιακής ή επαγγελματικής έκθεσης στον ιό, γι’ αυτό και πιο ευάλωτες θεωρούνται ορισμένες επαγγελματικές κατηγορίες (νηπιαγωγοί, δασκάλες, επαγγελματίες Υγείας). Η λοίμωξη έως την 20ή εβδομάδα της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής.
Δεν υπάρχει εμβόλιο για τον παρβοϊό. Ισχύουν τα μέτρα προφύλαξης που προτείνονται για όλες τις ιογενείς λοιμώξεις –υγιεινή των χεριών, αποφυγή επαφής με τους ασθενείς, παραμονή στο σπίτι όσο διαρκούν τα συμπτώματα.