Εκείνος ο Μάης που ήθελε να αλλάξει τον κόσμο

Ο Μάης του 1968 έχει χαρακτηριστεί και ως το πιο σημαντικό κίνημα του 20ού αιώνα, επειδή ήταν παλλαϊκό. Οι μαζικές διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις των διαδηλωτών με την αστυνομία ήταν καθημερινότητα στο Παρίσι για σχεδόν έναν ολόκληρο μήνα. Ας δούμε το χρονικό.

9 Μαΐου

Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις, που έχουν ξεκινήσει στις αρχές του μήνα στο κέντρο του Παρισιού, επεκτείνονται σε πολλές πόλεις της Γαλλίας. Στη Λιόν και την Ντιζόν οι εργάτες ενώνονται με τους φοιτητές. Ο υπουργός Παιδείας Αλέν Περεφίτ ανακοινώνει ότι η Σορβόνη θα παραμείνει κλειστή και πυροδοτεί το φιτίλι. Προς τα μεσάνυχτα της 10ης Μαΐου συγκεντρώνονται περίπου 30.000 διαδηλωτές στο Καρτιέ Λατέν.

10 Μαΐου

Υψώνονται στο Παρίσι 60 οδοφράγματα. «Είναι η γειτονιά μας, ας την καταλάβουμε!» δίνει το πρόσταγμα ο Ντανιέλ Κον – Μπεντίτ. Είκοσι χιλιάδες αστυνομικοί παρατίθενται απέναντι σε 49.000 νέους. Η επίθεση της Αστυνομίας τα ξημερώματα έχει ως αποτέλεσμα 720 ελαφρά τραυματίες, 367 σοβαρά, εκ των οποίων 251 αστυνομικοί. Γίνονται 468 συλλήψεις και καίγονται 80 αυτοκίνητα.

13 Μαΐου

Ανοίγει η Σορβόνη χωρίς αστυνομικούς ύστερα από απόφαση του Σαρλ ντε Γκολ. Κηρύσσεται γενική απεργία στη Γαλλία υπέρ των φοιτητών την ώρα που πάνω από 1.000.000 άτομα διαδηλώνουν στο Παρίσι εναντίον της κυβέρνησης. Την ίδια μέρα, στη γαλλική πρωτεύουσα ξεκινά απόπειρα ειρηνευτικών διαβουλεύσεων μεταξύ αξιωματούχων των ΗΠΑ και του Βόρειου Βιετνάμ, χωρίς αποτέλεσμα.

15 Μαΐου

Η Γαλλία αρχίζει να παραλύει από τις φοιτητικές κινητοποιήσεις και το απεργιακό κύμα. Το κίνημα που ξεκίνησε από το εργοστάσιο της Ρενό κοντά στη Ρουέν εξαπλώνεται σε όλα τα εργοστάσια της δημόσιας τότε επιχείρησης, με πρωτοβουλία μερικών εκατοντάδων νεαρών εργατών που αρνούνται να υπακούσουν στις εντολές των συνδικάτων. Περίπου 1000 φοιτητές καταλαμβάνουν το θέατρο Οντεόν του Παρισιού, που μετατρέπεται σε κέντρο του αγώνα.

19 Μαΐου

Ο σκηνοθέτης Φρανσουά Τριφό ανακοινώνει ότι ως αλληλεγγύη το 21ο Φεστιβάλ Καννών θα ματαιωθεί. Εξίσου αυτονόητο το θεωρούν τα μέλη της κριτικής επιτροπής, ανάμεσά τους οι Λουί Μαλ, Ρομάν Πολάνσκι, Μόνικα Βίτι και Τέρενς Γιανγκ, καθώς και οι περισσότεροι παραγωγοί, μεταξύ των οποίων οι Αλέν Ρενέ, Κάρλος Σάουρα, Κλοντ Λελούς, που αποφασίζουν να αποσύρουν τις ταινίες τους από τον διαγωνισμό.

20 Μαΐου

Οι απεργοί στη Γαλλία υπολογίζονται σε τέσσερα με έξι εκατομμύρια. Σύμφωνα με δημοσκόπηση, το 53% των κατοίκων του Παρισιού αναγνωρίζει ως δίκαια τα αιτήματα των φοιτητών. Την επόμενη ημέρα οι απεργοί φτάνουν τα 10 εκατομμύρια.

24 Μαΐου

Πορείες από τέσσερα διαφορετικά σημεία συγκέντρωσης κατευθύνονται προς τον σιδηροδρομικό σταθμό Γκαρ ντι Λιόν με τους διαδηλωτές να κραυγάζουν «Η εξουσία είναι στον δρόμο». Στις 8 το βράδυ 50.000 ακούνε από τα τρανζίστορ τον Πρόεδρο Ντε Γκολ να αναγγέλλει δημοψήφισμα για την ανανέωση εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του την ώρα που το Παρίσι φλέγεται -κυριολεκτικά. Μια μερίδα διαδηλωτών στήνει οδοφράγματα μεταξύ Βαστίλλης και Σεν Αντουάν, ενώ επιτίθεται στα αστυνομικά τμήματα του 11ου και 12ου διαμερίσματος. Χιλιάδες άλλοι ξεφεύγουν, κατευθύνονται προς την Όπερα και βάζουν φωτιά στο κτίριο του Χρηματιστηρίου. Τα ξημερώματα αποκαλύπτεται ο απολογισμός: 500 τραυματίες, εκ των οποίων 200 αστυνομικοί. Στη Λιόν ο αστυνομικός διευθυντής Λακρουά σκοτώνεται στη γέφυρα Λαφαγιέτ από ένα καμιόνι φορτωμένο με πέτρες που πετούσαν διαδηλωτές.

27 Μαΐου

Ο πρωθυπουργός Ζορζ Πομπιντού περιστοιχίζεται από τον σύμβουλό του Εντουάρ Μπαλαντίρ, από  τον υπουργό Εργασίας Ζαν Μαρσέλ Ζανενέ και τον τότε υφυπουργό Ζακ Σιράκ, στη συνάντηση με τους εργοδότες και τους συνδικαλιστές. Εκπροσωπούνται όλα τα συνδικάτα, με «πρωταγωνίστρια» τη Γενική Συνομοσπονδία και επικεφαλής τον Ζορζ Σεγκί. Εργοδότες και συνδικάτα συμφωνούν τελικά στην αύξηση του κατώτερου μισθού (από 380 σε 520 φράγκα), τη μείωση των ωρών εργασίας (2 ώρες για εργασία άνω των 48 εβδομαδιαίως) και της ηλικίας συνταξιοδότησης, την αύξηση του οικογενειακού επιδόματος.

30 Μαΐου

Ο Ντε Γκολ διαλύει τη Βουλή και προκηρύσσει εκλογές για τον Ιούνιο (στον πρώτο γύρο, 23 Ιουνίου, ενισχύεται η δεξιά πλειοψηφία εις βάρος των κομμουνιστών και των σοσιαλιστών, τάση που θα επιβεβαιωθεί και στον δεύτερο γύρο). Παράλληλα, πραγματοποιείται μεγάλη διαδήλωση στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας υπέρ του Ντε Γκολ από «νομιμόφρονες» πολίτες εναντίον της «αναρχίας». Λίγο καιρό αργότερα και ενώ η ουτοπία είχε χαθεί, ο Ντανιέλ Κον Μπεντίντ, τον οποίο ο Τύπος επέλεξε ως το «πρόσωπο της εξέγερσης» -κυρίως λόγω της εκρηκτικής προσωπικότητάς του- θα δηλώσει: «Δεν περίμενα ποτέ ότι θα είχε τέτοια ένταση το φοιτητικό κίνημα. Ήταν κάτι το συναρπαστικό. Κάθε μέρα όλα έμοιαζαν να αλλάζουν. Όλοι με ρωτούσαν: “Πώς θα τελειώσει;”. Και τους απαντούσα: “Δεν έχω ιδέα”». Ο τελικός απολογισμός των επεισοδίων θα είναι 1910 τραυματίες από την πλευρά των δυνάμεων καταστολής και 1459 από την πλευρά των διαδηλωτών.