Τα αφεντικά δέχονται σκληρή κριτική από τους υφισταμένους τους και συχνά για καλό λόγο. Καθώς οι επιχειρήσεις εκδημοκρατίζονται, εξακολουθούν να υπάρχουν αφεντικά με μια στάση «από πάνω προς τα κάτω» η οποία υπονομεύει την αυτοεκτίμηση των εργαζομένων. Μάλιστα, όπως γράφει στο Forbes ο καθηγητής του LSE Τζόναθαν Μπουθ, η έρευνα, την οποία διεξήγαγε μαζί με τους συνεργάτες του, δείχνει ότι οι εργαζόμενοι με υψηλές επιδόσεις είναι πιο πιθανό να προσβληθούν από ένα ελεγκτικό αφεντικό με κακές ηγετικές ικανότητες. Αυτή η συμπεριφορά βλάπτει τόσο την επιχείρηση όσο και τους καλύτερους ανθρώπους της.
Ωστόσο, υπάρχει ένας απλός τρόπος για να κρατήσετε υπό έλεγχο οποιαδήποτε από αυτές τις τάσεις, γράφει η Τζούντιθ Χάμφρεϊ στο Fast Company: Ανανεώστε τη γλώσσα σας ώστε να αντανακλά έναν λιγότερο αυταρχικό τόνο. Ο καινούργιος χρόνος είναι ήδη εδώ, οπότε αν είστε αφεντικό, πάρτε την απόφαση να αποφύγετε στο μέλλον αυτές τις έξι εκφράσεις:
1 «Σε χρειάζομαι για να….»
Αυτή η ρήση -που συνηθίζεται πολύ στη «χώρα των αφεντικών»- έχει ένα πλεονέκτημα. Χρησιμοποιώντας τη, ο διευθυντής ισχυρίζεται: «Πρέπει να εξυπηρετήσεις τις ανάγκες μου», χωρίς να λέει ότι είναι σημαντικό να τηρήσετε μια συγκεκριμένη προθεσμία ή να εμφανιστείτε στο γραφείο μια συγκεκριμένη ημέρα.
Ωστόσο, τα φωτισμένα αφεντικά δεν ζητούν από το προσωπικό τους να κάνει πράγματα για αυτούς. Εξηγούν τα αιτήματά τους και παρακινούν τους υπαλλήλους τους για την από κοινού επιτυχία ενός project ή την επίτευξη ενός στόχου. Κανένας υπάλληλος δεν θα πρέπει να ακολουθεί μια οδηγία απλώς και μόνο για να ικανοποιήσει την δική σας ανάγκη.
Αν, για παράδειγμα, κάποιος εργάζεται σε ένα υβριδικό πρόγραμμα, αποφύγετε να πείτε, «Θέλω να είσαι στο γραφείο κάθε Τρίτη και Πέμπτη». Αντ’ αυτού, πείτε: «Αν μπορείς να είσαι εδώ Τρίτη και Πέμπτη, θα ήταν τέλειο γιατί μπορούμε να συγκεντρώνουμε όλη την ομάδα εκείνες τις ημέρες».
2 «Σου ζήτησα να…»
Αλλη μια έκφραση που προκαλεί τριβές. Η γλώσσα είναι τιμωρητική, καθώς υπονοεί ότι ο υπάλληλος απέτυχε, όπως στο παράδειγμα «Σου ζήτησα να μου παρουσιάσεις τους αριθμούς τριμήνου, αλλά είμαστε στα μέσα της εβδομάδας και δεν τους έχεις ετοιμάσει ακόμη».
Αντίθετα, είναι προτιμότερο να πείτε στον υπάλληλο σας: «Πρέπει να παρέχουμε στους μετόχους μας τα τριμηνιαία νούμερα, όπως συζητήσαμε στην τελευταία μας συνάντηση. Μπορείς να μου τα φέρεις αυτή την εβδομάδα;» Ο τόνος εδώ είναι πιο συνεργατικός και θα έχει καλύτερα αποτελέσματα.
3 «Πέρασέ το μου…»
Δεν είναι αίτημα, αλλά εντολή η οποία υποδηλώνει μια απότομη συμπεριφορά από πάνω προς τα κάτω. Μερικές φορές μπορεί να βιάζεστε, πράγμα, που όμως, δεν αποτελεί ποτέ δικαιολογία για να είστε απότομοι. Συνηθίστε να εξηγείτε οποιοδήποτε αίτημα έχετε, ακόμη και τα πιο επείγοντα.
Εάν το υπολογιστικό φύλλο πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 5 μ.μ., διευκρινίστε γιατί είναι τόσο σημαντικό. Μιλήστε για το ποιος θα το περιμένει και ποιες αποφάσεις βασίζονται στα δεδομένα, που περιλαμβανει. Αν διατάξετε κάποιον, θα χάσετε την αφοσίωσή του και η δουλειά θα γίνει με απροθυμία.
Μια καλύτερη προσέγγιση θα ήταν να πούμε: «Η ανώτερη διοίκηση θα ήθελε να δει αυτήν την έκθεση έως την Παρασκευή. Πώς μπορούμε να την ολοκληρώσουμε μέχρι τότε;» Το να ρωτάς και να χρησιμοποιείς συνεργατική γλώσσα κάνει τη διαφορά.
4 «Μπορεί να είναι κι έτσι αλλά…»
Πρόκειται για άλλη μια ακούσια υποτιμητική έκφραση, που χρησιμοποιούν μερικές φορές τα αφεντικά. Το «μπορεί να είναι έτσι» είναι μια παραδοχή ότι ο υφιστάμενος μπορεί να είπε κάτι αληθινό ή έγκυρο. Ωστόσο, το «αλλά», που ακολουθεί, λέει στον υπάλληλο ότι η γνώμη του αφεντικού είναι η μόνη σημαντική.
Μια καλύτερη προσέγγιση θα ήταν να πείτε: «Καταλαβαίνω τι εννοείς» ή «είναι αλήθεια». Συνεχίστε με «και» αντί για «αλλά». Η λέξη «και» είναι συνεργατική ενώ το «αλλά» είναι διχαστικό. Η αναθεωρημένη διατύπωση μπορεί να είναι η εξής: «Καταλαβαίνω τι εννοείς και θα πρότεινα περαιτέρω…» Με αυτή τη γλώσσα, το αφεντικό μιλάει ως συνάδελφος, όχι ως αντίπαλος.
5 «Δεν με νοιάζει…»
Αυτή η έκφραση δεν δείχνει ενσυναίσθηση ή κατανόηση. Τονίζει απλά ποιος είναι το αφεντικό και χρησιμοποιείται μερικές φορές, όταν μια υφιστάμενη δυσκολεύτηκε να ολοκληρώσει μια εργασία ή να κερδίσει έναν πελάτη, και εξηγεί τι πήγε στραβά. Νιώθει ήδη ευάλωτη, μην την μειώνετε ακόμη περισσότερο.
Ενας καλύτερος τρόπος χειρισμού αυτής της κατάστασης είναι να ακούσετε τι έχει να πει και να προσφέρετε καθοδήγηση σχετικά με το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η πρόκληση. Το πιθανότερο είναι ότι με συμβουλή, αντί για επίπληξη, ο εργαζόμενος θα τα πάει καλύτερα την επόμενη φορά. Ενα καλό αφεντικό είναι εποικοδομητικό, όχι τιμωρητικό. Δείξτε ότι νοιάζεστε.
6 «Οχι…»
Αυτή τη φαινομενικά αθώα λέξη με τα τρία γράμματα συνηθίζεται από πολλούς ανθρώπους με εξουσία. Ποιος δεν την έχει ακούσει από το αφεντικό του; Αλλά σε όποιο πλαίσιο κι αν πείτε αυτή τη λέξη, φέρει πολλά βαρίδια, μεταξύ άλλων απόρριψη και απογοήτευση. Για παράδειγμα, «Οχι, αυτό δεν θα λειτουργήσει», «Οχι, δεν έχω χρόνο» ή «Οχι, δεν συμφώνησα με αυτό» είναι αντιπαραγωγικές εκφράσεις, οι οποίες χαλάνε απλά τη διάθεση του ατόμου που τις ακούει.
Μη λετε, λοιπόν, ποτέ «όχι». Ακόμα και το «ίσως» είναι καλύτερο, όπως, για παράδειγμα, «ίσως θα λειτουργήσει» ή «ίσως θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε». Και ακόμα καλύτερα: «Ας το δοκιμάσουμε».
Προσέξτε, γιατί οι λέξεις έχουν σημασία, γράφει η Τζούντιθ Χάμφρεϊ στο Fast Company. Εχοντας επίγνωση των εκφράσεων που χρησιμοποιείτε, θα γίνετε καλύτερο, πιο φωτισμένο και υποστηρικτικό αφεντικό από το 2022 και μετά.