Είσαι σίγουρος ότι μετράς σωστά την πίεσή σου;

Ακόμη και σήμερα γίνονται λάθη στον τρόπο μέτρησης της αρτηριακής πίεσης, που μπορεί να οδηγήσουν σε ψευδή αποτελέσματα, άρα και λανθασμένες θεραπευτικές επιλογές.

Επιστήμονες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια εργασία που δημοσίευσαν στο JAMA Internal Medicine, διαπίστωσαν ότι η θέση του χεριού στη διάρκεια της μέτρησης παίζει ίσως τον πιο καθοριστικό ρόλο και μπορεί να διαφοροποιήσει σημαντικά το αποτέλεσμα που δείχνει το πιεσόμετρο.

Διαπίστωσαν, συγκεκριμένα, πως αν το χέρι «κρέμεται» στο πλάι, η συστολική πίεση (μεγάλη) μπορεί να εμφανιστεί αυξημένη κατά κατά 6,5 mmHg (χιλιοστά της στήλης υδραργύρου, η μονάδα μέτρησης που χρησιμοποιείται διεθνώς) και τη διαστολική (μικρή) κατά 4,4 mmHg.

Αντίστοιχα, αν το χέρι ακουμπάει στα πόδια, η μέτρηση μπορεί να επηρεαστεί κατά 3,9mmHg για τη συστολική πίεση και κατά 4mmHg για τη διαστολική.

Οι αποκλίσεις είναι πολύ σημαντικές και θα μπορούσαν να κατατάξουν κάποιους στην κατηγορία των υπερτασικών ασθενών, χωρίς να είναι.

Για τη μελέτη, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Johns Hopkins επιστράτευσαν 133 ενήλικες ηλικίας 18 έως 80 ετών, των οποίων η αρτηριακή πίεση μετρήθηκε κατά τη διάρκεια μιας και μόνο επίσκεψης.

Οι συμμετέχοντες κατανεμήθηκαν σε τρεις ομάδες. Η πρώτη μετρήθηκε με το χέρι στηριγμένο σε τραπέζι, η δεύτερη με το χέρι στηριγμένο στο γόνατο και η τρίτη με το χέρι κρεμασμένο στο πλάι του κορμού. Στο τέλος, η δεύτερη και η τρίτη ομάδα μετρήθηκαν και με το χέρι στηριγμένο σε τραπέζι (όπως η πρώτη).

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να καταλήξουν να έχουν υψηλές μετρήσεις αρτηριακής πίεσης απλώς και μόνο με βάση τη θέση του χεριού τους, με το χέρι που κρέμεται στο πλάι να «παραποιεί» περισσότερο τις μετρήσεις.

Οι επιστήμονες εφιστούν την προσοχή τόσο για τους επαγγελματίες υγείας όσο και για το ευρύ κοινό –που μετρά την πίεση στο σπίτι– ώστε οι μετρήσεις να είναι κατά το δυνατόν ακριβείς, οδηγώντας σε ασφαλή συμπεράσματα.

Η δρ Τάμι Μπράντι, από την Ιατρική Σχολή του Johns Hopkins, δήλωσε στη βρετανική Telegraph ότι η θέση του χεριού κάνει «τεράστια διαφορά» όσον αφορά την ακριβή μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και ότι οι άνθρωποι πρέπει πάντα να έχουν το χέρι τους στηριγμένο σε σταθερή επιφάνεια, όπως ένα γραφείο ή ένα τραπέζι.

Αδιάγνωστοι, αρρύθμιστοι και ο μύθος του πονοκεφάλου

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υπολογίζει ότι 1,28 δισεκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 30-79 ετών παγκοσμίως πάσχουν από υπέρταση (αυξημένη αρτηριακή πίεση), εκ των οποίων σχεδόν οι μισοί (46%) δεν το γνωρίζουν!

Στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία που παραθέτει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, υπέρταση εμφανίζει το 38% των ανδρών και περίπου το 24% των γυναικών. Με άλλα λόγια, σχεδόν 3 εκατομμύρια Ελληνες έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση. Το πιο ανησυχητικό όμως, σύμφωνα με τους έλληνες καρδιολόγους, είναι ότι:

65% των ανδρών και 40% των γυναικών με υπέρταση δεν λαμβάνουν καμία θεραπεία
34% όσων λαμβάνουν θεραπεία, ρυθμίζουν ικανοποιητικά την πίεση τους
μόνο το 15% των υπερτασικών στο σύνολο ρυθμίζουν την πίεση τους

Σύμφωνα με την Εταιρεία, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση, επειδή δεν έχουν συμπτώματα. Και ενώ ο πονοκέφαλος θεωρείται συχνά σύμπτωμα της υψηλής πίεσης, στην πραγματικότητα, αυτό αφορά ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών. Επιπλέον, όσοι υποφέρουν από συχνούς πονοκεφάλους συνήθως δεν έχουν υπέρταση, αλλά και όσοι υπερτασικοί αναφέρουν πονοκεφάλους, αυτοί συνήθως δεν σχετίζονται με τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης.

Πότε έχεις κανονική πίεση, πότε αυξημένη και πότε υπέρταση

Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα των αρτηριών καθώς ρέει μέσα σε αυτές. Εξαρτάται από το πόσο αίμα στέλνει η καρδιά μας σε κάθε συστολή και από την αντίσταση που προβάλλουν τα αγγεία μας στην ροή αυτή. Εάν η αρτηριακή πίεση είναι υψηλή, τότε η καρδιά πρέπει να εργαστεί εντονότερα για να διοχετεύσει επαρκή ποσότητα αίματος σε ολόκληρο το σώμα.

Κάθε φορά που χτυπά η καρδιά, «διώχνει» μια ποσότητα αίματος προς τις αρτηρίες. Αυτή η ποσότητα αίματος αυξάνει την πίεση μέσα στα αγγεία. Μεταξύ δύο χτύπων η καρδιά «ξεκουράζεται» και γεμίζει με αίμα. Ετσι η αρτηριακή πίεση εκφράζεται με δύο αριθμούς.

Συστολική πίεση (μεγάλη): Είναι ο πάνω αριθμός που δείχνει το πιεσόμετρο και αντιστοιχεί στην πίεση που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα των αρτηριών καθώς φεύγει από την καρδιά.

Διαστολική πίεση (μικρή): Είναι ο κάτω αριθμός του πιεσόμετρου και αντιστοιχεί στην πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών όταν η καρδιά «ξεκουράζεται».

Αρτηριακή υπέρταση ονομάζεται η νόσος στην οποία η πίεση του αίματος είναι σταθερά μεγαλύτερη από το φυσιολογικό. Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης, υπέρταση θεωρείται η αύξηση της συστολικής πίεσης (μεγάλης) πάνω από 140 mmHg ή η αύξηση της διαστολικής (μικρής) πάνω από 90 mmHg.