Το περπάτημα είναι πολλά παραπάνω από το να βάζεις το ένα πόδι μπροστά από το άλλο. Είναι το σήμα κατατεθέν του κάθε ανθρώπου, ένα αναγνωρίσιμο σωματικό αποτύπωμα, που σε κάνει να ξεχωρίσεις μέσα σε μία ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα. Είναι όμως και τέχνη; Θα μπορούσαν δηλαδή, τα μοντέλα που κάνουν πασαρέλα να αποκτήσουν ξαφνικά πνευματικά δικαιώματα για το μοναδικό τους περπάτημα; Να αρχίσουν να αντιμετωπίζονται ως περφόρμερ και όχι ως απλά όμορφοι άνθρωποι που επιδεικνύουν τα ρούχα και τα παπούτσια των διάσημων σχεδιαστών;
Αυτό είναι το σκεπτικό μίας ιδιαίτερης έρευνας που πραγματοποίησε μία ομάδα ακαδημαϊκών που ειδικεύονται στη Νομική, από το Πανεπιστήμιο του Εξετερ στην Αγγλία. Οπως αναφέρει δημοσίευμα των Times του Λονδίνου, η έρευνα αυτή, ουσιαστικά προτρέπει τους σημαντικούς ανθρώπους της μόδας να ανοίξουν τον δρόμο στα μοντέλα, ώστε να μπορέσουν να διεκδικήσουν πνευματικά δικαιώματα από επιδείξεις μόδας που προβάλλονται στο Διαδίκτυο, ή στην τηλεόραση.
Το βασικό τους επιχείρημα, είναι πως η βρετανική νομοθεσία σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα είναι αρκετά ευέλικτη, ώστε να μπορέσει να αναγνωρίσει τα μοντέλα της πασαρέλας ως περφόρμερ. Με αυτόν τον τρόπο, τα μοντέλα θα έχουν το δικαίωμα να πατεντάρουν τον χαρακτηριστικό τρόπο με τον οποίο περπατούν σε μία επίδειξη μόδας. Και να προστατεύονται από τον νόμο για την πνευματική τους ιδιοκτησία, που δεν είναι άλλη, από τον τρόπο με τον οποίο αποφάσισαν να περπατούν ώστε να αναδεικνύουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όποιο ρούχο κι αν φορέσουν.
Είναι η πρώτη φορά που γίνεται συζήτηση για το συγκεκριμένο δικαίωμα των μοντέλων, να τους ανήκει και με τον νόμο, το περπάτημά τους. Συνήθως όλη η όλη κουβέντα γίνεται γύρω από πιο φλέγοντα ζητήματα, όπως για παράδειγμα ή εμμονή της βιομηχανίας της μόδας με το «νούμερο μηδέν» στα ρούχα, που απαιτεί πολύ αδύνατα σώματα και πολύ συχνά οδηγεί τα μοντέλα σε εξαιρετικά επικίνδυνες διατροφικές διαταραχές.
Στην ταινία «Zoolander» του 2001, ο Μπεν Στίλερ διακωμωδεί πολύ επιτυχημένα τον συχνά παρανοϊκό κόσμο της μόδας. Υποδύεται έναν άνδρα μοντέλο που χρωστά την τεράστια επιτυχία του στην πασαρέλα στο πατενταρισμένο «Blue Steel» – όνομα που είχε δώσει στο επίμονο βλέμμα με το οποίο κοιτούσε τους πάντες κατά τη διάρκεια των σόου μόδας.
Οσοι αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό την συγκεκριμένη πανεπιστημιακή έρευνα -και δεν είναι λίγοι-, θεωρούν παρατραβηγμένη την πρόταση να αντιμετωπιστούν τα μοντέλα όπως οι μουσικοί, οι ηθοποιοί και οι χορευτές. Με τον ίδιο τρόπο, μια επόμενη έρευνα θα μπορούσε να θεσπίσει πνευματικά δικαιώματα για τον τρόπο με τον οποίο κάποιος αναπνέει, φυσά τον καπνό του, ή τινάζει πίσω τα μαλλιά του.
Και υπάρχει και κάτι άλλο πολύ σημαντικό: η Ναόμι Κάμπελ, το όνομα της οποίας έχει χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα στη συγκεκριμένη έρευνα, ανήκει σε μία γενιά μοντέλων που είχαν πολύ δυνατή προσωπικότητα στην πασαρέλα. Η Ναόμι περπατούσε με καθηλωτική αποφασιστικότητα, βάζοντας συχνά τα χέρια στους γοφούς της. Ηταν η μία και μοναδική «γαζέλα» της μόδας. Η Κλόντια Σίφερ σου έδινε την αίσθηση ότι δεν περπατάει, αλλά κάνει καλλιτεχνικό πατινάζ με εκείνο το ελαφίσιο περπάτημα.
Και υπήρχε κάτι λιονταρίσιο στον τρόπο με τον οποίο η Ζιζέλ τίναζε πίσω την πλούσια ξανθιά της χαίτη.
Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90, άντε και μέχρι τις αρχές των ’00s, σχεδιαστές όπως οι Τιερί Μιγκλέρ, Ζαν Πολ Γκοτιέ και Τζον Γκαλιάνο ενθάρρυναν τα μοντέλα τους προς όλη αυτή τη θεατρικότητα και στο παιχνίδι της αποπλάνησης: τα όμορφια κορίτσια έστελναν φιλιά στον αέρα προς κάθε κατεύθυνση, καθεμία είχε τη δική της, ξεχωριστή προσωπικότητα.
Ομως η επόμενη γενιά σχεδιαστών τα βρήκε όλα αυτά πολύ κιτς και τα αντικατέστησε με ένα αυτοματοποιημένο γρήγορο βάδισμα. Παλιά θυμόσουν το μοντέλο, αλλά όχι το ρούχο που φορούσε. Σήμερα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.
Στην εποχή των «μοντέλων του Instagram», με εκατοντάδες κορίτσια σε ολόκληρο τον κόσμο να ποζάρουν διαρκώς σαν επαγγελματίες, αλλάζοντας ρούχα, παπούτσια και γωνίες λήψης, ένα πραγματικά χαρακτηριστικό περπάτημα θα μπορούσε να κάνει μία γυναίκα που εργάζεται στον χώρο της μόδας να ξεχωρίσει. Οι selfies είναι ο εύκολος δρόμος. Η πασαρέλα, ο πολύ πιο δύσκολος και απαιτητικός. Το περπάτημα κάνει καλό λοιπόν. Ακόμη και στα μοντέλα.