Οι γιατροί δίνουν συχνά μάχη για να συνεχιστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η κύηση σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με την εγκυμοσύνη τους και να διασφαλιστεί ότι αν το παιδί έρθει πρόωρα στον κόσμο, θα έχει προχωρήσει σε ικανοποιητικό βαθμό η ανάπτυξή του. Πολλές φορές όμως η προσπάθεια αυτή δεν είναι επιτυχής και η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να βρει τρόπους ώστε να συνεχίζεται η διαδικασία της κύησης έξω από το φυσικό περιβάλλον του μωρού, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες να γεννηθεί και να είναι υγιές.
Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το πρακτορείο Reuters, ερευνητική ομάδα στην Ισπανία δημιούργησε μια τεχνητή μήτρα που φτιάχνει ένα προστατευτικό περιβάλλον παρόμοιο με τον πλακούντα. Πρόκειται για ένα ημιδιαφανές δοχείο κατασκευασμένο από βιοσυμβατό υλικό, μέσα στο οποίο μπορούν να συνεχίσουν να αναπτύσσονται οι πνεύμονες, τα έντερα και ο εγκέφαλος του εμβρύου.
Συνδέεται με ένα σύστημα κυκλοφορίας αμνιακού υγρού που διατηρεί το έμβρυο απομονωμένο από εξωτερικά ερεθίσματα, αλλά προσβάσιμο για ελέγχους και παρακολούθηση υπερήχων.
Στις δοκιμές που έγιναν σε έμβρυα αρνιών, ο μηχανισμός κατάφερε να τα διατηρήσει στη ζωή για 12 ημέρες, αξιοσημείωτο χρονικό διάστημα, που μπορεί φυσικά να αυξηθεί καθώς θα βελτιώνεται και θα αναβαθμίζεται η τεχνολογία αυτή.
Τα μωρά που γεννιούνται έπειτα από έξι μήνες εγκυμοσύνης ή και νωρίτερα, θεωρούνται εξαιρετικά πρόωρα, με υψηλό κίνδυνο θανάτου ή αναπηρίας. Τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δείχνουν ότι περίπου 900.000 πρόωρα νεογνά πέθαναν παγκοσμίως το 2019.
«Προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα σύστημα που μας επιτρέπει να κρατάμε ένα έμβρυο έξω από το σώμα της μητέρας του, αλλά σε εμβρυϊκές συνθήκες. Το έμβρυο συνεχίζει δηλαδή να αναπνέει και να τρέφεται από τον ομφάλιο λώρο, σε σταθερή θερμοκρασία» αναφέρει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Εντουαρντ Γκρατάκος που διευθύνει μια ομάδα 35 ατόμων από το ιατρικό ερευνητικό κέντρο BCNatal – και το Fundacion La Caixa, έναν ιδιωτικό οργανισμό που χρηματοδοτείται από την Caixabank.
Οι δοκιμές
Η ομάδα διεξήγαγε προκλινικές μελέτες με αρνιά, όπου πέτυχαν 12ήμερη επιβίωση εμβρύου, και σχεδιάζει να κάνει επίσης εξετάσεις με χοίρους πριν προτείνει μια δοκιμή σε ανθρώπους σε λίγα χρόνια. «Το εξαιρετικά πολύπλοκο έργο καλύπτει πολλές διαφορετικές ειδικότητες ιατρικής και απαιτεί μηχανικούς διαφορετικών τύπων. Είναι μια πρόκληση, χρειάζεται λεπτούς χειρισμούς για να το πετύχεις, να ξεγελάσεις τη φύση» λέει ο Γκρατάκος. Μεταξύ μερικών τέτοιων μελετών παγκοσμίως είναι αυτή που πραγματοποίησε μια ομάδα επιστημόνων στο Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφειας, καταφέρνοντας να κρατήσει ζωντανά έμβρυα ζώων για 28 ημέρες.
Η Κέλι Βέρνερ, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, λέει ότι τα θετικά αποτελέσματα της ισπανικής ομάδας πρέπει να ελεγχθούν εξονυχιστικά σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους για να διαπιστωθούν η ασφάλεια και οι παρενέργειες. «Αν και είναι μια συναρπαστική εξέλιξη, ο τεχνητός πλακούντας δεν προορίζεται να αντικαταστήσει έναν φυσικό πλακούντα. Δηλαδή, παρά την ύπαρξη αυτής της δυνατότητας, θα πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να υποστηρίξουμε την υγεία της μητέρας και να μειώσουμε τους παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε πρόωρο τοκετό» υποστηρίζει η Κέλι.