Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι ένα θαύμα. Γιατί παρ’ όλες τις αντιξοότητες, τα ρίσκα και τις αντιφάσεις τους διευρύνουν τη ζωή και τον κόσμο μας. Τα ταξίδια στο εξωτερικό (ακόμη και σε ένα από τα δικά μας νησιά, αφού όπως πάνε τα πράγματα μπορεί οσονούπω να τα κατατάσσουμε κι αυτά στους εξωτικούς προορισμούς, κάποιοι το κάνουν ήδη, εξάλλου) απαιτούν τα προνόμια του χρόνου και του χρήματος, καλές ταξιδιωτικές υποδομές, διεθνή ειρήνη.
Η πανδημία τα ανέστειλε και η κλιματική αλλαγή μπορεί να τα καταστήσει απρόσιτα. Ωστόσο ακόμη και όταν τα καταφέρνει κανείς να φύγει, το θαύμα είναι εύθραυστο, γιατί, όπως ίσως έχετε παρατηρήσει, οι διακοπές είναι γεμάτες με κινδύνους και αντιφάσεις. Ο Economist, επισημαίνει, για παράδειγμα, την αυταπάτη του εξερευνητή, καθώς οι άνθρωποι ξεκινούν στην πραγματικότητα να ανακαλύψουν αυτό που ήδη περιμένουν να βρουν. Και όταν ο προορισμός δεν ταιριάζει με την εικόνα, που έχει πλάσει η φαντασία, το αποτέλεσμα είναι η πικρία.
Γνωστό το παράπονο. Αναζητάς κάτι αυθεντικό και παρθένο, και ανακαλύπτεις ότι ο μουσακάς που παράγγειλες -και ο σερβιτόρος κατέγραψε σε μια εφαρμογή στην ταμπλέτα του- είναι κατεψυγμένος Δανίας και έχει ζεσταθεί σε φούρνο μικροκυμάτων, τη μοναδική συσκευή που διαθέτει η κουζίνα τού κατά τα άλλα γραφικού εστιατορίου πάνω στο κύμα.
Εξίσου άπιαστη μπορεί να είναι και η άνεση. Σπάνια το κρεβάτι του ξενοδοχείου (ή του airbnb) είναι πιο άνετο από το δικό σου, τα καταραμένα κουνούπια καραδοκούν να σου πιουν το αίμα, στην παραλία έχει σφήκες και στη θάλασσα κολυμπούν κάτι γλοιώδη πλάσματα· περνάς ώρες σε ουρές, χάνεσαι σε σοκάκια ανάμεσα σε πλήθη, αν έχεις μαζί σου παιδιά αρνούνται κατηγορηματικά να μπουν σε μουσείο, και μόνο ένα παγωτό μπορεί να τα καλμάρει.
Ομως, ο αρωματισμένος αέρας της εξοχής, ένα μαγικό ηλιοβασίλεμα και μια πανσέληνος που ρίχνει πλατίνα τη νύχτα στη θάλασσα αρκούν για να εξαλείψουν αντικειμενικά ασήμαντες λεπτομέρειες, όπως ένα ανιαρό πρωινό ή ένα άχαρο δωμάτιο, στο οποίο έτσι κι αλλιώς μένεις ελάχιστα.
Ο λόρδος Μπάιρον δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο επίκαιρο θα ήταν ακόμα και σήμερα το γράμμα, που έστειλε το 1809 στον φίλο του Φράνσις Χότζσον από τη Λισαβόνα: «Είμαι πολύ χαρούμενος εδώ, γιατί μου αρέσουν τα πορτοκάλια, και μιλάω κακά Λατινικά στους μοναχούς, που τα καταλαβαίνουν, αφού είναι όπως τα δικά τους, και καβαλάω ένα γαϊδούρι ή ένα μουλάρι και βρίζω Πορτογαλικά και έχω πάθει διάρροια από τα κουνούπια. Αλλά τι μ’ αυτό; Οι άνθρωποι που πάνε να διασκεδάσουν δεν πρέπει να περιμένουν ανέσεις».
Ισως βέβαια οι ανέσεις να μην είχαν τόσο μεγάλη σημασία για τους ταξιδιώτες περασμένων εποχών. Ο Γκιστάβ Φλομπέρ δεν μπορούσε να ξεχάσει τη χαρά που ένιωσε στο μεγάλο ταξίδι του στην Ανατολή το φθινόπωρο του 1849. «Πότε θα ξαναδώ φοινικόδεντρο; Πότε θ ‘ανέβω πάλι σε δρομάδα;» ήταν το ερώτημα που τον απασχολούσε λίγο προτού αναχωρήσει από την Αίγυπτο για την πατρίδα του . Οπως γράφει ο Αλέν ντε Μποτόν στο βιβλίο του «Η Τέχνη του Ταξιδιού» (Εκδόσεις Πατάκη), ανάλογη ήταν και η εξομολόγηση του συγγραφέα της «Μαντάμ Μποβαρί» στην ανιψιά του Καρολίν, λίγο πριν από τον θάνατό του τρεις δεκαετίες αργότερα: «Τις τελευταίες δύο εβδομάδες μ’ έχει κατακλύσει η λαχτάρα να δω ένα φοινικόδεντρο με φόντο έναν καταγάλανο ουρανό, ν’ ακούσω έναν πελαργό να κροταλίζει το ράμφος του στην κορφή ενός μιναρέ»…
Κάπως έτσι όμως δεν αισθανόμαστε όλοι μετά από διακοπές; Μάλιστα, όσο πιο ωραίες και σύντομες είναι, τόσο πιο οδυνηρό φαντάζει το τέλος τους. Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή κάποιοι άνθρωποι πενθούν. Τέλος καλοκαιριού, τέλος διακοπών, θλίψη: «Δεν είναι ότι μισώ τη ζωή στο σπίτι ή ότι δεν θα ταξιδέψω ποτέ ξανά», γράφει στην Washington Post η Νάταλι Μπ. Κόμπτον, που θρηνεί το τέλος των διακοπών της, πριν καν αυτό έρθει. «Είναι γνωστό ότι κάθε ταξίδι είναι σαν μια νιφάδα χιονιού: μοναδικό και φευγαλέο. Μπορείς να σχεδιάσεις ένα παρόμοιο ταξίδι ή να επιστρέψεις στο ίδιο μέρος, αλλά δεν θα μπορέσεις ποτέ ξανά να συλλάβεις την ακριβή μαγεία του», λέει.
Και μπορεί το τέλος των διακοπών να είναι το τελευταίο στη λίστα με τα πραγματικά οδυνηρά γεγονότα στον αγώνα της ζωής, ωστόσο η Κόμπτον δεν είναι η μόνη που νιώθει έτσι: «Το ακούμε από τους ασθενείς, τους φίλους μας και τους συναδέλφους μας, νομίζω ότι είναι κάτι μάλλον φυσιολογικό», λέει ο Ντέιβιντ Ρακόφσκι, ψυχολόγος και πρόεδρος του Wellington Counseling Group στο Σικάγο. Γιατί απλά, «κανείς δεν θέλει να πει αντίο σε μια καλή στιγμή».
Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία η Κόμπτον προτείνει στην Washington Post τρόπους αντιμετώπισης. Ιδού:
Βάλτε τη χαρά -και περισσότερα ταξίδια- στο πρόγραμμά σας
Ο πιο προφανής τρόπος για να συνέλθει κανείς από τη θλίψη μετά τις διακοπές είναι να σχεδιάσει το επόμενο ταξίδι. Και για να σταθεροποιηθεί η αισιοδοξία μας, ο αμερικανός ψυχολόγος συνιστά να βρούμε τρία συγκεκριμένα «πράγματα προσανατολισμένα στο μέλλον» που δεν χρειάζεται να είναι όλα ταξίδια.
Το πρώτο θα πρέπει να είναι κάτι άμεσο και όχι υπερβολικό. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να είναι ένα ραντεβού με φίλους για καφέ, μια κοντινή πεζοπορία ή ένα μασάζ. Το δεύτερο θα πρέπει να είναι μελλοντικό, όπως ένα ταξίδι μετά από ένα ή δύο χρόνια, το οποίο απαιτεί έγκαιρο προγραμματισμό. Και το τρίτο θα πρέπει να είναι ένα όραμα για το απώτερο μέλλον, όπως ένα σχέδιο για την εποχή της συνταξιοδότησης, ρεαλιστικό και σχετικά εύκολο να πραγματοποιηθεί.
Alert για τιμές πιθανών μελλοντικών ταξιδιών
Εάν το επόμενο ταξίδι σας απαιτεί αεροπλάνο, ρυθμίστε τις ειδοποιήσεις τιμών το συντομότερο δυνατό. Μπορείτε να παρακολουθείτε συγκεκριμένες πτήσεις, διαδρομές και ημερομηνίες με βάση τις προτιμήσεις σας και, στη συνέχεια, να λαμβάνετε ειδοποιήσεις, όταν αλλάζει η τιμή. Αυτά τα καθημερινά ή εβδομαδιαία email μπορούν να σας δώσουν μια ώθηση αισιοδοξίας γι΄αυτό το επόμενο ταξίδι.
Αν μάλιστα είστε ευέλικτοι σχετικά με τις ημερομηνίες του ταξιδιού σας, είναι πιθανό να βρείτε πιο καλές τιμές στα αεροπορικά εισιτήρια. Και μόλις κλείσετε κάτι -είτε πρόκειται για αεροπορικά εισιτήρια, ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο- θα νιώσετε ευχαρίστηση, αφού το ταξίδι θα είναι έτσι ένα βήμα πιο κοντά. (σσ: Εκτός κι αν είστε σαν και μένα, που έχω καταντήσει, προληπτική, γιατί όσες φορές έκλεισα δωμάτιο ξενοδοχείου, αεροπορικά εισιτήρια κλπ πολύ καιρό πριν, το πράγμα στράβωσε, το ταξίδι δεν έγινε και έχασα τα λεφτά. Είμαι άνθρωπος της τελευταίας στιγμής, παρακολουθώ όμως ανελλιπώς τιμές, και βίντεο στο YouTube με διαδρομές που ονειρεύομαι να κάνω και χαίρομαι αφάνταστα).
Κρατήστε τον ταξιδιωτικό σας εαυτό όλο τον χρόνο
Η Κλόε Καρμάικλ, κλινική ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Nervous Energy: Harness the Power of Your Anxiety», λέει ότι οι άνθρωποι τείνουν να έχουν μια «ασπρόμαυρη» στάση όταν πρόκειται για ταξίδια: Στο σπίτι είσαι για δουλειά – οι διακοπές είναι για διασκέδαση. Οπότε το τέλος ενός ταξιδιού σημαίνει επιστροφή στην ακεφιά και την μονοτονία. Μην το κάνετε! Μην αφήνετε τον καλύτερό σας εαυτό να εκδηλώνεται μόνο την περίοδο των διακοπών. Ενσωματώστε μέρος του ταξιδιωτικού σας εαυτού στην καθημερινότητά σας. Σκεφτείτε τι σας έκανε χαρούμενους στις διακοπές και μιμηθείτε αυτές τις εμπειρίες.
Ησασταν χαρούμενοι επειδή κάνατε περιπετειώδη πράγματα με φίλους, περνούσατε περισσότερο χρόνο στη φύση, διαβάζατε ωραία βιβλία; Σκεφτείτε πώς θα μπορούσατε να κάνετε μερικά από αυτά και στο σπίτι.
Επενδύστε σε πράγματα χρήσιμα για το επόμενο ταξίδι
Τέλος, το επόμενο ταξίδι σας μπορεί να είναι κίνητρο για να μάθετε κάτι που θα το εμπλουτίσει, όπως για παράδειγμα να διαβάσετε βιβλία τέχνης πριν πάτε στο Λούβρο. Αν οι διακοπές σας πρόκειται να είναι γεμάτες δράση και περιπέτεια, προπονηθείτε για να αυξήσετε τις αντοχές σας. Και αν πάτε σε μια ξένη χώρα, αξιοποιήστε τον χρόνο πριν από το ταξίδι για να μάθετε χρήσιμες φράσεις. Δοκιμάστε για παράδειγμα την εφαρμογή Mango Languages. Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα εργαλεία ξένων γλωσσών, όπως το Duolingo, το BBC Languages και το Language Reactor.