Οταν οι ρυθμιστικές αρχές στις ΗΠΑ έδωσαν ειδική έγκριση στα μονοκλωνικά αντισώματα των εταιρειών Lilly (εδώ) και Regeneron για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, η μοναδική ανησυχία των γιατρών ήταν ότι οι ποσότητες δεν θα είναι αρκετές για να καλύψουν τον πληθυσμό.
Ωστόσο, με μία εκπληκτική σειρά γεγονότων, οι θεραπείες αυτές βρέθηκαν να παραμένουν κλεισμένες στα ψυγεία των νοσοκομείων σε ολόκληρη τη χώρα, τη στιγμή που θα μπορούσαν να βοηθήσουν χιλιάδες ασθενείς και να μειώσουν τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, όπως γράφουν οι New York Times (NYT).
«Νόμιζα ότι το πρόβλημά μας θα είναι να συγκρατήσουμε τον όχλο από τον διακαή πόθο του να πάρει το φάρμακο. Ομως τελικά έκανα λάθος», λέει ο δρ Ντάνιελ Σκοβρόνσκι, επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος της εταιρείας Eli Lilly.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει στη διάθεσή της συνολικά 532.000 δόσεις και από τα δύο φάρμακα. Ωστόσο, σύμφωνα με τα πρώτα δεδομένα που έχει συλλέξει από τα νοσοκομεία, μόνο το 20% των προμηθειών έχουν διατεθεί σε ασθενείς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το Ιατρικό Κέντρο Tufts της Βοστόνης έλαβε 117 δόσεις του φαρμάκου, αλλά τις δύο πρώτες εβδομάδες το χορήγησε μόνο σε 19 ασθενείς.
Ενας λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι τα νοσοκομεία στις ΗΠΑ, σύμφωνα πάντα με τους NYT, είναι τόσο απορροφημένα με τους εσωτερικούς ασθενείς τους, αλλά και την προετοιμασία των εμβολιασμών για τον κορονοϊό, που τελικά δεν απομένει χρόνος για να ασχοληθούν με αυτά τα φάρμακα και να τα προτείνουν σε άτομα μεγάλης ηλικίας που μόλις έχουν διαγνωστεί.
Σημαντική λεπτομέρεια: Τα μονοκλωνικά αντισώματα χορηγούνται τις πρώτες ημέρες που κάποιος θα μολυνθεί από κορονοϊό και πριν προλάβει να εκδηλώσει έντονα συμπτώματα, που θα τον οδηγήσουν στο νοσοκομείο.
Η δεύτερη αιτία που οδήγησε σε χαμηλότερη ζήτηση από την αναμενόμενη, ήταν ότι και όσοι είχαν κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά δεν αναζήτησαν τη θεραπεία όταν διαγνώστηκαν θετικοί.
Αυτό πιθανότατα συνέβη επειδή τα μονοκλωνικά αντισώματα προωθήθηκαν από στελέχη της κυβέρνηση Τραμπ ως θεραπεία της ελίτ. Υπενθυμίζεται ότι το φάρμακο είχαν λάβει ο Ντόναλτ Τραμπ, ο υπουργός Στέγης και Αστικής Ανάπτυξης Μπεν Κάρσον, ο κολλητός και σύμβουλος του προέδρου Κρις Κρίστι, καθώς και ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης Ρούντι Τζουλιάνι (εδώ).
«Οι πολιτικοί που το έλαβαν θεραπεύτηκαν χωρίς να χρειαστεί να μείνουν στο νοσοκομείο. Ωστόσο, βγήκαν δημοσίως με αλαζονικό τρόπο και καυχήθηκαν ότι πήραν μονοκλωνικά αντισώματα. Ετσι, πιθανότατα ο περισσότερος κόσμος θα σκέφτηκε: “αυτό δεν είναι για τη δική μου τσέπη, είναι μόνο γι’ αυτούς” και δεν αναζήτησε ποτέ το φάρμακο», συμπληρώνει ο δρ Σκοβρόνσκι.
Στο ίδιο πλαίσιο, στις ΗΠΑ δεν υπάρχει καμία γραμμή επικοινωνίας ή ιστοτόπος, που να βοηθά τους ασθενείς να εντοπίζουν ποιο νοσοκομείο διαθέτει το φάρμακο, ώστε να μπορούν να έρθουν σε επικοινωνία και να το ζητήσουν.
Επιπλέον, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν απαιτούσε από τα νοσοκομεία να καταγράφουν και να αναφέρουν πόσες δόσεις έχουν χορηγήσει σε ασθενείς, κάτι που αναμένεται να αλλάξει από τις 8 Ιανουαρίου.
Στην Ελλάδα
Ακόμη ένα πρόβλημα, όπως εξηγεί ο Σπύρος Φιλιώτης, αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής της ελληνικής εταιρείας Φαρμασέρβ–Λίλλυ (Lilly), είναι ότι στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ δεν υπάρχουν οι ειδικές δομές για να γίνει η έγχυση του φαρμάκου. «Το φάρμακο δεν μπορεί να δοθεί στο νοσοκομείο, καθώς ο ασθενής έχει ήδη κορονοϊό. Ομως πραγματοποιείται ενδοφλέβια και η έγχυση έχει διάρκεια μιάμιση ώρα. Αρα, θα πρέπει να πάει σε κάποιο Κέντρο Ημέρας, να κάνει τη δόση και να αποχωρήσει. Στην Ελλάδα έχουμε τις Κλινικές Covid και πρακτικά το θέμα θα είναι πολύ πιο απλό».
Η χώρα μας είναι από τις πρώτες στην Ευρώπη που κατάφεραν να εξασφαλίσουν την ένταξη ασθενών με κορονοϊό στα πρωτόκολλα της πειραματικής θεραπείας με το κοκτέιλ των μονοκλωνικών αντισωμάτων της Regeneron, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) Δημήτρη Φιλίππου.
Στη μελέτη, που βρίσκεται σε εξέλιξη, συμμετέχουν 100 άτομα άνω των 65 ετών και λαμβάνουν το φάρμακο μόλις διαγνωστούν με κορονοϊό.
Πραγματοποιείται σε πέντε νοσοκομεία και συγκεκριμένα στα «Σωτηρία» και «Αττικόν» από την Αθήνα, ΑΧΕΠΑ και «Ιπποκράτειο» από τη Θεσσαλονίκη και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στην Πάτρα (εδώ).
Στον σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας, όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος του ΕΟΦ, είναι να ακολουθήσει και μια δεύτερη μελέτη, η οποία θα αφορά ασθενείς που θα έχουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον ασθενή που έχει διαγνωστεί θετικός στον κορονοϊό και οι ίδιοι δεν έχουν κολλήσει. Η δεύτερη φάση θα επιχειρήσει να διαπιστώσει εάν η θεραπεία θα λειτουργήσει προστατευτικά και θα βοηθήσει αυτά τα άτομα να μην μολυνθούν.
Ο ίδιος είπε ότι η ειδική διαδικασία της έκτακτης χορήγησης με αυτόν τον τρόπο που έγινε στην ΗΠΑ, δεν υπάρχει στην Ευρώπη και έτσι, όπως ο ίδιος εκτιμά, το φάρμακο ίσως λάβει άδεια έκτακτης ανάγκης από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (EMA), μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, οπότε και θα είναι ευρύτερα διαθέσιμο.
Οπως εξηγεί από την πλευρά του ο κ. Φιλιώτης, το φάρμακο είναι τόσο αποτελεσματικό που, στις κλινικές μελέτες, έχει δείξει ότι «μειώνει 70% τις πιθανότητες να χρειαστεί κάποιος νοσηλεία. Και από τη στιγμή που θα εγκριθεί από την ΕΜΑ, υπολογίζω ότι θα έχουμε τις πρώτες δόσεις στη χώρα μας μέσα σε δύο εβδομάδες».