Οι φαρμακοβιομήχανοι προειδοποιούν ότι μια ανάφλεξη μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες σε ό,τι αφορά την προμήθεια ζωτικής σημασίας φαρμάκων από την Κίνα στην Ευρώπη. Το σήμα κινδύνου ήχησε μέσω ρεπορτάζ του Politico στο οποίο στελέχη του κλάδου μιλούν ακόμη και για τον κίνδυνο να υπάρξει ολική έλλειψη συγκεκριμένων φαρμάκων.
Οι εντάσεις που έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια σχετικά με το καθεστώς της Ταϊβάν, του αυτοδιοικούμενου νησιωτικού κράτους που η Κίνα θεωρεί μέρος της επικράτειάς της, υπογραμμίζονται τόσο από τις μεγάλες στρατιωτικές ασκήσεις του Πεκίνου στην περιοχή όσο και από τις δηλώσεις από πλευράς ΗΠΑ: με κάθε ευκαιρία δεσμεύονται να υπερασπιστούν το νησί σε περίπτωση εισβολής.
Το πόσο θα εμπλακεί η Ευρώπη σε οποιαδήποτε σύγκρουση παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στο ρεπορτάζ της ιστοσελίδας, «οι αλυσίδες εφοδιασμού της Γηραιάς Ηπείρου είναι απίθανο να παραμείνουν ανεπηρέαστες».
Τα στενά της Ταϊβάν (γνωστά και ως Στενά της Φορμόζας) είναι μια θαλάσσια περιοχή πλάτους 180 χλμ. που χωρίζει τις δύο χώρες. Αποτελεί μια από τις πλέον πολυσύχναστες ναυτιλιακές οδούς στον κόσμο και μια διαδρομή μεταφοράς για πολλά φάρμακα και συστατικά των φαρμάκων.
Η προοπτική κυρώσεων όπως αυτές που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία προκαλεί νευρικότητα στους ανθρώπους της φαρμακοβιομηχανίας. «Εάν η Κίνα επιτεθεί στην Ταϊβάν και (ως Ευρώπη) επιβάλλουμε κυρώσεις, όπως κάναμε στη Ρωσία, η φαρμακευτική αγορά θα βιώσει μεγάλες ανατροπές» δήλωσε ο Τζάν Πάολο Νεγκρισόλι, διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας Flamma Group. «Ολοι το γνωρίζουν – ίσως απλά να μην το λένε. Δεν έχουμε και πολλές εναλλακτικές λύσεις» προσέθεσε.
Η Κίνα έχει γίνει μια υπερδύναμη παραγωγής φαρμάκων τα τελευταία 20 χρόνια, καθώς οι πιο χαλαρές περιβαλλοντικές ρυθμίσεις, το φθηνό εργατικό δυναμικό και οι οικονομίες κλίμακας της επέτρεψαν να κυριαρχήσει. Αυτό της δίνει τη δυνατότητα να εκβιάσει την Ευρώπη, καθώς είναι ένας σημαντικός παραγωγός παλαιών φαρμάκων (των οποίων η πατέντα έχει λήξει) που χρησιμοποιούνται συστηματικά στα νοσοκομεία. Τα αντιβιοτικά, για παράδειγμα, παράγονται όλο και περισσότερο στην Ασία, με βασική χώρα την Κίνα.
Τα κινεζικά εργοστάσια έχουν κατακλύσει επίσης την αγορά με τα βασικά συστατικά που απαιτούνται για την παραγωγή πενικιλίνης. Η Κίνα είναι, επιπλέον, βασικός εξαγωγέας για άλλες κατηγορίες σκευασμάτων, όπως τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση ή τα παυσίπονα.
Παράλληλα, ο ασιατικός γίγαντας προμηθεύει την ευρωπαϊκή φαρμακευτική βιομηχανία με τα βασικά συστατικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μιας ευρύτερης ποικιλίας φαρμάκων. Στοιχεία του κλάδου δείχνουν ότι η Ευρώπη παράγει τώρα μόνο το ένα τέταρτο των ενεργών φαρμακευτικών συστατικών παγκοσμίως (όταν το 2000 παρήγαγε το ήμισυ) και έτσι βασίζεται όλο και περισσότερο στις εισαγωγές. Ταυτόχρονα, η Κίνα και η Ινδία παράγουν πλέον περισσότερο από το ήμισυ αυτών των συστατικών, ενώ η Ινδία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εισροές από την Κίνα.
Μια μελέτη που διεξήχθη από τον όμιλο ερευνών και συμβουλευτικών υπηρεσιών IQVIA εκτιμά ότι η Ευρώπη εξαρτάται από την Ασία για τα τρία τέταρτα των φαρμακευτικών συστατικών και των πρόδρομων χημικών ουσιών που απαιτούνται για τα φάρμακα. Και ότι η Κίνα προμηθεύει το μεγαλύτερο μέρος τους, το 70%!
Σύμφωνα με το Politico, εταιρείες όπως η Olon και η Flamma Group εργάζονται τώρα για να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εφικτό, καθώς πολλά φαρμακευτικά συστατικά παράγονται πλέον μόνο στην Ασία, και μερικά αποκλειστικά στην Κίνα.
Σε άλλους τομείς, όπως οι πρώτες ύλες ή τα μικροτσίπ, η Ευρώπη έχει ήδη αρχίσει να κινείται για να ενισχύσει τις κατασκευαστικές της ικανότητες. Δεν έχουν γίνει, ωστόσο, παρόμοιες προσπάθειες στον τομέα της φαρμακευτικής παραγωγής. Τον περασμένο μήνα το Βέλγιο πρότεινε τη δημιουργία ενός νόμου «για τα κρίσιμα φάρμακα». Συνολικά 21 χώρες δήλωσαν ότι υποστηρίζουν την ιδέα και τώρα εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει μια συγκεκριμένη πρόταση.
Καμπανάκι η κρίση της παρακεταμόλης
Η απόφαση της Ινδίας να απαγορεύσει τις εξαγωγές παρακεταμόλης ως απάντηση σε ένα κύμα λοιμώξεων από την Covid-19 αποτέλεσε ένα παράδειγμα του πόσο δύσκολες μπορεί να γίνουν οι καταστάσεις σε περιόδους κρίσης, ακόμη και από φιλικές κυβερνήσεις.
Απο μία άποψη, η Ευρώπη ήταν τυχερή που η πανδημία δεν κράτησε τόσο πολύ και είχε διατηρήσει κάποια αποθέματα. Σε αντίθετη περίπτωση, η κρίση της παρακεταμόλης, που τελικά επιλύθηκε και με διπλωματικά μέσα, θα είχε λάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις.