Επειτα από περισσότερες από 500 ημέρες πολέμου το ισχυρό και ενιαίο (ακόμα) μέτωπο στήριξης της Ουκρανίας στον αγώνα της κατά της ρωσικής επιθετικότητας, παρουσιάζει, πλέον, τριγμούς, περισσότερους από κάθε άλλη φορά και, όπως αναφέρει το Politico σε ρεπορτάζ του, το Κίεβο δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο πέρα από το να το αποδεχτεί και να το αντιμετωπίσει.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, την 21η Σεπτεμβρίου, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έτυχε θερμής υποδοχής από τον Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, ωστόσο πολλοί Ρεπουμπλικάνοι, ιδιαίτερα από την ισχυρή ακραία πτέρυγα του κόμματος που πρόσκειται στον Τραμπ, δεν παρέλειψαν να εκφράσουν την αντίθεσή τους στη συνέχιση της οικονομικής αρωγής της Ουκρανίας. Και το περασμένο Σάββατο κατάφεραν να μπλοκάρουν την αποδέσμευση ενός νέου μεγάλου πακέτου βοήθειας για την κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα, γεγονός το οποίο καταδεικνύει «τη σκλήρυνση των στάσεων μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων του Κογκρέσου που θέλουν να τερματιστεί η βοήθεια της Ουάσιγκτον προς το Κίεβο».
Επίσης το Σάββατο, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, οι πολίτες της Σλοβακίας εξέλεξαν στην πρωθυπουργία (για τρίτη φορά από το 2006) τον φιλορώσο Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος έχει δεσμευτεί να μην στείλει ούτε σφαίρα στην Ουκρανία ενώ τάσσεται κατά, όπως και ο ούγγρος ομόλογός του Βίκτορ Ορμπαν, της παροχής επιπλέον ευρωπαϊκής βοήθειας στο Κίεβο. Περί τις δέκα μέρες νωρίτερα η Πολωνία, ένας από τους πιο αξιόπιστους συμμάχους του Κιέβου στο πλαίσιο του πολέμου κατά της Ρωσίας, επίσης ανακοίνωσε πως επρόκειτο να σταματήσει να αποστέλλει όπλα στην Ουκρανία.
Οι εν λόγω προειδοποιητικές ενδείξεις όσον αφορά την κόπωση της Δύσης, από τις ΗΠΑ έως τη Σλοβακία, δεν προμηνύουν κάποια σημαντική αλλαγή πολιτικής. Επίσημα Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες στηρίζουν ανεπιφύλακτα το Κίεβο. Ο Τζο Μπάιντεν δεσμεύτηκε να συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό των Ουκρανών παρά το φιάσκο του Σαββάτου (το Κογκρέσο ενέκρινε τελικά έναν προσωρινό προϋπολογισμό, ούτως ώστε να αποφευχθεί η μερική διακοπή λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, στον οποίο, όμως, δεν υπήρχε καμία αναφορά για νέο πακέτο στήριξης της Ουκρανίας). Και οι περισσότεροι ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να τάσσονται υπέρ της συνέχισης της αρωγής των μαχόμενων Ουκρανών, με δύο ευρωπαίους διπλωμάτες να δηλώνουν ανώνυμα στο Politico πως τους επόμενους μήνες πρόκειται να εγκριθεί η σταδιακή αποδέσμευση περίπου πενήντα δισεκατομμυρίων ευρώ για τη χειμαζόμενη χώρα.
Κληθείσα να σχολιάσει το ότι στον προσωρινό προϋπολογισμό δεν υπάρχει καμία αναφορά περί περαιτέρω οικονομικής αρωγής της Ουκρανίας, η Καρίν Ζαν-Πιέρ, εκπρόσωπος τύπου του Λευκού Οίκου, σημείωσε πως «ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει δημιουργήσει έναν συνασπισμό περισσότερων από 50 χωρών για την παροχή βοήθειας με στόχο τη στήριξη της Ουκρανίας. Υπάρχει μια πολύ ισχυρή διεθνής συμμαχία πίσω από την Ουκρανία και εάν ο Πούτιν πιστεύει ότι μπορεί να αντέξει περισσότερο από εμάς, κάνει λάθος».
Στο μπλοκάρισμα της αμερικανικής βοήθειας αναφέρθηκε τη Δευτέρα και ο Ζοζέπ Μπορέλ, ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρώπης, δηλώνοντας πως είναι «σίγουρος» ότι η απόφαση θα επανεξεταστεί. «Θα συνεχίσουμε να είμαστε στο πλευρό σας», είπε σε δημοσιογράφους στο Κίεβο τη Δευτέρα, όταν ρωτήθηκε πώς θα μπορούσε να επηρεάσει τις εξελίξεις η αδυναμία συμφωνίας στο αμερικανικό κογκρέσο για την περαιτέρω στήριξη της Ουκρανίας. Εξίσου αισιόδοξοι με τον Μπορέλ ακούστηκε και ο Ντμίτρο Κουλέμπα. «Εργαζόμαστε με αμφότερες τις πλευρές του Κογκρέσου για να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα συμβεί ξανά σε καμία περίπτωση», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας στεκούμενος δίπλα στον Ζοζέπ Μπορέλ.
Ομως παρά τις όποιες προσπάθειες εξωραϊσμού της κατάστασης, οι ανοιχτές επικρίσεις σημαινόντων δυτικών πολιτικών όσον αφορά την αρωγή του Κιέβου, σε συνδυασμό με τις διαδικτυακές επιθέσεις του Ελον Μασκ κατά του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, «στέλνουν ένα ανατριχιαστικό μήνυμα στο Κίεβο. Το ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα παραμείνουν πιστές στο Κίεβο – ό,τι κι αν γίνει – αρχίζει να ακούγεται κούφιο», όπως σχολιάζει εύστοχα το Politico.
Η Ουκρανία εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Δύση, όχι μόνον για να συνεχίσει να πολεμάει τις ρωσικές δυνάμεις, αλλά και για να συνεχίσει να λειτουργεί το δυνατόν εύρυθμα η δημόσια διοίκηση στη χώρα. Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024, το Κίεβο αναμένει να λάβει 42,8 δισεκατομμύρια δολάρια από διεθνείς χορηγούς το επόμενο έτος, μεγάλο μέρος των οποίων προβλέπεται να προέλθει από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Ιούνιο, ο υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας, Σέρχι Μαρτσένκο, είπε στο POLITICO ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει «να παρέμβουν και τουλάχιστον να μας παράσχουν μεσοπρόθεσμη ανακούφιση». Ερωτηθείς κατά τη διάρκεια της εβδομάδας εάν το ότι οι αμερικανοί νομοθέτες δεν συμφώνησαν για νέο πακέτο βοήθειας στην Ουκρανία καθιστά τον προϋπολογισμό του 2024 ελλειμματικό, εκπρόσωπος του ουκρανού υπουργού αρνήθηκε να απαντήσει.
Οσον αφορά την κατάσταση στην Ευρώπη, ενώ τα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ τάσσονται υπέρ της στήριξης της Ουκρανίας, η αρωγή του Κιέβου συνδέεται με μια ευρύτερη αναθεώρηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την οποία, όμως, δεν υπάρχει συμφωνία. Και δεδομένου ότι πρέπει να συναινέσουν και τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, ενδεχομένως να μην επιτευχθεί μια συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους, όταν λήγει το τρέχον ευρωπαϊκό πρόγραμμα οικονομικής αρωγής της Ουκρανίας.
«Δεν γίνεται πολύς λόγος για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας. Δεν είναι αυτό το δύσκολο κομμάτι του παζλ. Αλλά το παζλ συνολικά είναι πολύ δύσκολο, τόσο που κανένας δεν τολμάει να προβλέψει το παραμικρό», ανέφερε σχετικά ένας ευρωπαίος διπλωμάτης, διατηρώντας την ανωνυμία του.
Το Politico αναφέρει ενδεικτικά πως ο Βίκτορ Ορμπαν έχει ήδη δηλώσει ότι δεν είναι διατεθειμένος να συναινέσει στην περαιτέρω χρηματοδότηση της Ουκρανίας, εκτός και εάν το Κίεβο επανεξετάσει τη μεταχείριση των ουγγρικών μειονοτήτων που ζουν στην εμπόλεμη χώρα. Παρότι οι επικριτές του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας περιγράφουν τη στάση του ως «τακτικό βέτο» με στόχο την αποδέσμευση κεφαλαίων που στερούν οι Βρυξέλλες από τη Βουδαπέστη στο πλαίσιο της διαμάχης για το κράτος δικαίου, ο Ορμπαν μάλλον θα επιδιώξει να εκμεταλλευτεί την εκλογή του ομοϊδεάτη του Φίτσκο στην πρωθυπουργία της Σλοβακίας, ούτως ώστε να σκληρύνει περαιτέρω τη στάση του.
«Τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να στηρίζουν ευρέως τη βοήθεια προς την Ουκρανία», δήλωσε ένας δεύτερος ευρωπαίος διπλωμάτης. Ωστόσο το κρίσιμο ερώτημα είναι: τι θα γίνει εάν η προσωρινή αναστολή της οικονομικής αρωγής του Κιέβου από την Ουάσιγκτον προμηνύει την εγκατάλειψη της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ; «Ενώ το έχουν όλοι στο πίσω μέρος του μυαλού τους, απλά δεν νομίζω ότι θα συμβεί τώρα ή σύντομα», πρόσθεσε.