Αυτή η ανασκόπηση του 2021 δεν είναι συνηθισμένη. Γιατί συνηθισμένη δεν ήταν η χρονιά που ζήσαμε. Ούτε μάλλον θα είναι και η επόμενη. Η θεματολογία καθορίζεται από γεγονότα που ξεχωρίζουμε, ιστορίες που μας εξέπληξαν (ευχάριστα ή όχι), και βεβαίως από τους πρωταγωνιστές τους. Πολλές επιλογές είναι αυθαίρετες, μπορεί να μην είναι και οι τετριμμένες, αλλά σίγουρα προσπαθούμε να αναδείξουμε μέσω αυτών το ιδιαίτερο και το μείζον.
Ανοίγοντας το κεφάλαιο «πολιτική», και αρχίζοντας από την Εξωτερική, φυσικά στεκόμαστε στις τεταμένες σχέσεις μας με την Τουρκία, σε πολλά μάλιστα επίπεδα. Ζουμάροντας την εικόνα, βλέπουμε το πρόσωπο του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, να μετατρέπει μία μάλλον τυπική συνέντευξη Τύπου με τον ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετά από κοινή συνάντησή τους στο Προεδρικό Παλάτι με τον Ερντογάν, στην Άγκυρα στα μέσα Απριλίου, σε ένα χειμαρρώδες «βάζω τα πράγματα στη θέση τους».
Ο Τσαβούσογλου προέταξε ως προκλητική την ελληνική θέση ότι στο Αιγαίο η Τουρκία παραβιάζει κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, – κάτι που αποτελεί προμετωπίδα της δικής μας εξωτερικής πολιτικής. «Δεν μπορείτε να λέτε τέτοια πράγματα», είπε στον Δένδια. Και εκείνος, μάλλον καλά προετοιμασμένος για αυτό που θα ακολουθούσε, του απάντησε στο πνεύμα του «βεβαίως μπορούμε, και θα τα ακούσετε τώρα».
Ηταν από τις λίγες φορές στα διπλωματικά πρακτικά, κυρίως στα ελληνοτουρκικά, που τα πράγματα ειπώθηκαν ευθέως, κατά πρόσωπο. Συνήθως τα πυροτεχνήματα πέφτουν μετά από τυπικές δηλώσεις ευγενείας, εξ αποστάσεως και όχι ενώπιον ΜΜΕ.
Αφού λοιπόν ο Τσαβούσογλου αράδιασε ένα σωρό από τα αιτήματα της Τουρκίας, από το «μειονοτικό στη Θράκη», μέχρι και την συνεκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Αιγαίο, ο Ελληνας ΥΠΕΞ έβγαλε τ’ ακουστικά του (που άκουγε την μετάφραση), για να απαντήσει. Ο οικοδεσπότης του είπε «παρακαλώ, απαντήστε ελεύθερα», και ο Δένδιας αποκρίθηκε, «ευχαριστώ, αγαπητέ μου Μεβλούτ, που μου επιτρέπεις να απαντήσω…», και προχώρησε.
Επαναλαμβάνοντας πολλές φορές ότι τα ελληνικά επιχειρήματα εδράζονται στο διεθνές Δίκαιο, και ότι «η Τουρκία δεν μπορεί να κάνει μαθήματα στην Ελλάδα».
Τα 12 λεπτά και 31 δευτερόλεπτα αυτής της μετωπικής σύγκρουσης, είναι η δυνατότερη ίσως σύνοψη των ελληνοτουρκικών σχέσεων το 2021. Και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ως τώρα, ότι κάτι μπορεί να αλλάξει ως προς το βέλτιστο το 2022, παρά το γεγονός ότι ο Ερντογάν, το «κεντρικό πρόσωπο» αυτής της επιθετικής πολιτικής (αλλά και της καταστροφικής για την χώρα του οικονομικής πολιτικής), δεν είναι βέβαιο ότι θα εξακολουθήσει τη χρονιά αυτή να κρατά τα ηνία της Τουρκίας.
Στο κάδρο του 2021 μπαίνουν και δύο πολύ σημαντικές αμυντικές συμφωνίες της Ελλάδος με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Γαλλία, που δίνουν μια άλλη δυναμική στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που βεβαίως δεν αρέσει καθόλου στην Αγκυρα. Με τον Μακρόν, έτσι κι αλλιώς ο Ερντογάν δεν λέει ούτε «καλημέρα». Τον πρόσβαλε αισχρά όταν μίλησε για μουσουλμανικό φονταμενταλισμό μετά τον αποκεφαλισμό Γάλλου δασκάλου, λέγοντας ότι χρειάζεται να δει ψυχίατρος. Ο Μακρόν τον έχει ξεγράψει.
Πιο πολύ όμως ενοχλεί τον τούρκο πρόεδρο ότι επί του παρόντος τον έχει ξεγράψει και ο Μπάιντεν, και τα ανοίγματα της Ουάσιγκτον προς την Ελλάδα («την μόνη πηγή σταθερότητας και δημοκρατίας στην νοτιοανατολική Ευρώπη», είπε ο αμερικανός πρόεδρος), έχουν αναστατώσει τον ηγεμόνα της Αγκυρας, και τα σχέδιά του για την περίφημη «Γαλάζια Πατρίδα». Υπενθυμίζεται ότι η Συμφωνία με την Γαλλία προβλέπει ως και στρατιωτική της εμπλοκή υπέρ της Ελλάδος, εάν αυτή δεχτεί οποιαδήποτε επίθεση.
Τα «εθνικά», δεν πουλάνε…
Το ερωτηματικό μπαίνει γιατί αν η απάντηση εξαρτάται από μετρήσεις των ποσοστών τηλεθέασης των νυχτερινών δελτίων όταν αυτά κάνουν αναφορές στα ελληνοτουρκικά, αυτή είναι κατηγορηματικά «Ναι». Σχεδόν όλα τα κανάλια μας, έχουν μια αποκλειστική θέση ρεζερβέ κάθε βράδυ για «ειδήσεις από την Τουρκία». Με αυτό, εννοούν «εμπρηστικές δηλώσεις κατά της Ελλάδος» από τον Ερντογάν, τον Τσαβούσογλου, ή τον υπουργό Αμυνας, Ακάρ.
Αυτές οι φλογερές δηλώσεις, γίνονται σχεδόν κάθε μέρα, ιδίως από τον Ερντογάν. Εχει έτοιμο συνεργείο, έτοιμο σενάριο, πύρινες ατάκες, και αποστολή έτοιμου υλικού προς διάφορα ΜΜΕ. Τα πιο σοβαρά δεν τα αναμεταδίδουν. Απευθύνονται στο δικό του ακροατήριο, που είναι και πρέπει να παραμείνει φανατισμένο-αφιονισμένο.
Οι πιο συντηρητικοί και νουνεχείς πολίτες, που δεν είναι λίγοι, απλώς δεν κάνουν θόρυβο, δεν βλέπουν και δεν ασχολούνται καν με όλες αυτές τις «εμπρηστικές ατάκες» που σερβίρουν κάθε βράδυ (μα κάθε βράδυ, και σε μας) τα ντόπια κανάλια.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ο Ερντογάν είναι ο νούμερο ένα ινφλουένσερ των βραδινών μας ριάλιτι. Κάτι που, μέσα σε χρονιά πανδημίας και άγριων φονικών, έκανε τον περιορισμό μας ακόμα πιο δύσκολο…
Πουλάνε, όμως, άλλα…
Οσοι όμως προτιμούν το Διαδίκτυο για την ενημέρωσή τους, έχουν άλλες επιλογές. Στην ετήσια έκθεση της Google, οι δέκα δημοφιλέστερες αναζητήσεις (search)των Ελλήνων στο υποκεφάλαιο «Επικαιρότητα», ήταν:
- Γλυκά Νερά. Ο πιλότος που σκότωσε την γυναίκα του Κάρολαϊν και το σκυλί τους, μπροστά στο παιδί. Η χρονιά αυτή κλείνει με 17 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα. Οι δύο, στον τελευταίο μήνα του έτους. Στην Αλεξανδρούπολη, η 29χρονη Τζεβριέ ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου από τον σύζυγό της και πεθαίνει μετά από μέρες στη ΜΕΘ. Και στην Θεσσαλονίκη στις 14/12 ο εν διαστάσει σύζυγος μιας 55χρονης την πυροβόλησε και την σκότωσε μέσα σε ένα ζαχαροπλαστείο, γιατί τον χώρισε, λέει, πριν από δύο χρόνια και ξανάφτιαξε τη ζωή της.
- Απογραφή 2021. Αναζήτηση πληροφοριών συμπλήρωσης της φόρμας ηλεκτρονικά. Είχαμε και εδώ όμως πολλούς αρνητές. Είδαν ως φακέλλωμα να ξέρει το Κράτος πόσους πολίτες έχει, πόσοι μένουν σε κάθε σπιτικό, κλπ θεωρώντας ίσως ότι και αυτές οι πληροφορίες, όπως και τα τσιπάκια των εμβολίων θα πουληθούν στον Μπιλ Γκέιτς της Microsoft.
- Επιστρεπτέα προκαταβολή. Μια ρύθμιση η οποία βοήθησε πολύ και πολλούς στα διαστήματα της πανδημίας που η οικονομική δραστηριότητα απενεργοποιήθηκε
- Φωτιά στην Εύβοια, το εφιαλτικό καλοκαίρι μας
- Επίδομα θέρμανσης. Είχαμε και εναν από τους πιο σκληρούς χειμώνες, πριν μας έρθουν οι πυρκαγιές. Η μισή – και βάλε – χώρα μπήκε στην κατάψυξη, πολλές περιοχές, ακόμα και μερικές που θεωρούνται και προνομιούχες, δεν είχαν ηλεκτρισμό για μέχρι και μια εβδομάδα. Φεβρουάριο μήνα. Λόκνταουν στο λόκνταουν!
- Νέα μέτρα. Μπήκαν στη ζωή μας και καθιερώθηκαν με έναν τρόπο σχεδόν στρατιωτικό. Ο εχθρός ήταν, και παραμένει ο κορωνοϊός, με τις 5 ως τώρα μεταλλάξεις του. Είναι όμως και ο άλλος εαυτός μας, ο αρνητής, που δεν παραδέχεται την ύπαρξή του, άρα ούτε και τα μέτρα που λαμβάνονται για μια σειρά από λόγους. Ετσι, λοιπόν, είδαμε να σχηματίζεται μια πειθαρχημένη κοινωνία από τη μία, και μια απείθαρχη κι ατίθαση από την άλλη. Σε καιρό ειρήνης, η διαφορετικότητα μπορεί να είναι έως και γοητευτική. Οταν όμως χάνεις κόσμο, ο αρνητής που κυκλοφορεί ανάμεσά μας σαν απασφαλισμένη χειροβομβίδα, δεν έχει καμία γοητεία. Δυνάμει δολοφόνος είναι!
- Ψηφιακή μέριμνα. Πλατφόρμα υποστήριξης των ψηφιακών δυνατοτήτων της εκπαιδευτικής κοινότητας και ιδιαίτερα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων για να αποκτήσουν τεχνολογικό εξοπλισμό κλπ.
- Σεισμός τώρα. Δέκα εννέα δονήσεις άνω των 5 Ρίχτερ στην Ελλάδα το 2021
- Φωτιά Βαρυμπόμπη. Ο προπομπός της Εύβοιας
- Mad Clip. ο τράπερ που σκοτώθηκε σε τροχαίο
Στο επόμενο: Οι μικρές ιστορίες μας…