Σε μια από τις πιο ζωντανές εικόνες από την εποχή του βωβού κινηματογράφου –και αναμφισβήτητα επικίνδυνο κινηματογραφικό κόλπο, το οποίο οδήγησε στους σημερινούς ήρωες δράσης, που κρέμονται πάνω από γκρεμούς και αγαπούν τους ουρανοξύστες–, ο ηθοποιός Χάρολντ Λόιντ κρέμεται από τους δείκτες ενός τεράστιου ρολογιού στο πλάι ενός κτιρίου γραφείων.
Η ταινία «Safety Last!» (ελληνικός τίτλος «Μωρέ, κουράγιο!»), που πρωτοπροβλήθηκε τον Απρίλιο του 1923, ήταν από πολλές απόψεις το ζενίθ της καριέρας του Λόιντ. Αν και σκηνοθετημένη από τους Φρεντ Νιουμέγιερ και Σαμ Τέιλορ, ήταν ιδέα του Λόιντ, ο οποίος λέγεται ότι εμπνεύσθηκε την περιβόητη σκηνή όταν είδε έναν άνδρα να σκαρφαλώνει σε ένα κτίριο στο Λος Αντζελες, γράφει στους New York Times ο Ντέιβιντ Μπέλτσερ.
Αλλά ο μεγάλος σταρ του Χόλιγουντ ήθελε το κόλπο να είναι ακόμα πιο εξωφρενικό· προσέθεσε, λοιπόν, το ρολόι. «Ο Χάρολντ ήταν ρεαλιστής και κάθε κινηματογραφικό του σενάριο έπρεπε να αφορά σε κάτι που θα μπορούσε πραγματικά να συμβεί, μια κατάσταση στην οποία θα μπορούσε όντως να βρεθεί κάποιος» λέει η εγγονή του, Σούζαν Λόιντ, σε πρόσφατη συνέντευξή της στους New York Times (με βιντεοκλήση από το σπίτι της στο Λος Αντζελες). «Το ρολόι ήταν άλλο ένα εργαλείο στο πλάι του κτιρίου ώστε να διαιωνίσει το κόλπο. Σκέφτηκε: “Μπορώ πραγματικά να παίξω ακόμα καλύτερα με αυτό”», εξηγεί η 71χρονη απόγονος του σπουδαίου αμερικανού κωμικού.
Και… έκανε παιχνίδι. Το Αγόρι, ο χαρακτήρας, που υποδύεται ο Λόιντ στην ταινία, εργάζεται ως κλητήρας σε ένα πολυκατάστημα. Ο διευθυντής του καταστήματος του υπόσχεται 1.000 δολάρια αν επινοήσει κάποιο έξυπνο διαφημιστικό κόλπο. Το Αγόρι έχει την ιδέα να σκαρφαλώσει στο κτίριο, ελπίζοντας ότι εκτός από τα λεφτά, το κόλπο θα τον βοηθήσει να κερδίσει το κορίτσι του.
Ξεκινά, λοιπόν, την ανάβασή του, παλεύοντας με ένα σωρό εμπόδια (αντιμετωπίζει ένα σμήνος περιστεριών, ένα παράθυρο που αιωρείται και έναν φίλο ονόματι Λίμπι μέσα στο κτίριο, ο οποίος τον βοηθάει μεν, αλλά γίνεται και επικίνδυνος).
Καθώς το Αγόρι σταματά σε μια προεξοχή παραθύρου, σε μια μπουφονική σεκάνς, ο Λίμπι να τον αναγκάζει να πέσει προς τα πίσω και καταφέρνει να σωθεί πιάνοντας τους δείκτες του ρολογιού, οι οποίοι είναι βολικά τοποθετημένοι στις 2:45 (οπότε ο μεγαλύτερος δείκτης είναι παράλληλος με το έδαφος) (Δείτε το trailer της ταινίας).
Για το γύρισμα της σκηνής, σύμφωνα με την κυρία Λόιντ, κατασκευάστηκε ένα δίχτυ ασφαλείας σε μια στέγη, περίπου έναν όροφο κάτω από τη δράση, αλλά η σκηνή γυρίστηκε έτσι ώστε να φαίνεται σαν να υπήρχε μόνο ο πολυσύχναστος δρόμος, πολύ πιο χαμηλά. (Ρεπορτάζ της εποχής έλεγαν ότι πολλοί θεατές έκλειναν τα μάτια τους και μερικοί λιποθυμούσαν, ενώ έξω από ορισμένες κινηματογραφικές αίθουσες ήταν παρκαρισμένα ασθενοφόρα…)
Το Αγόρι κρατιέται ακόμα κι όταν ο δείκτης της ώρας γέρνει προς τα κάτω και μένει να κρέμεται από τον λεπτοδείκτη. Κάνει μερικές αποτυχημένες προσπάθειες και πολύ χονδροειδές χιούμορ (slapstick), αλλά με τη βοήθεια ενός σχοινιού καταφέρνει να φτάσει τελικά στην ταράτσα, όπου τον περιμένει το Κορίτσι για να του δώσει ένα φιλί.
«Η δεκαετία του 1920 ήταν μια εποχή ακροβατικών – από κόλπα με αεροπλάνα μέχρι αναρριχήσεις σε κτίρια» λέει στους New York Times ο Στίβεν Κ. Χιλ, επιμελητής του Κινηματογραφικού και Τηλεοπτικού Αρχείου του UCLA στο Λος Αντζελες, το οποίο συνέβαλε καθοριστικά στη διάσωση και αποκατάσταση εκατοντάδων βωβών ταινιών, συμπεριλαμβανομένου του «Safety Last!», το 2012, σε συνεργασία με τη Συλλογή Criterion.
«Μέρος της γοητείας του Λόιντ οφείλεται στο ότι δεν είναι ντυμένος σαν εργάτης οικοδομών» λέει ο Χιλ. «Φοράει ψάθινο καπέλο και γυαλιά και είναι καλοντυμένος. Μπορεί αυτό να θεωρηθεί ως ένας συμβολισμός της ανάγκης του για κοινωνική αναρρίχηση».
Το Αγόρι σίγουρα ψάχνει για χρήματα, αλλά και για αγάπη. «Η δευτερεύουσα πλοκή σε όλες τις ταινίες του ήταν, πάντα, να κατακτήσει το κορίτσι» λέει η κυρία Λόιντ. «Ο Χάρολντ ήταν ένας πραγματικά ρομαντικός πρωταγωνιστής».
Οντως, το Αγόρι όχι μόνο κατέκτησε το Κορίτσι στο «Safety Last!», αλλά ο Χάρολντ Λόιντ και η ηθοποιός Μίλντρεντ Ντέιβις παντρεύτηκαν λίγο πριν από την κυκλοφορία της ταινίας. Παρέμειναν παντρεμένοι μέχρι τον θάνατο της Μίλντρεντ, το 1969, ενώ μαζί απέκτησαν τρία παιδιά (η μητέρα της Σούζαν Λόιντ, η Γκλόρια, ήταν η μεγαλύτερη). Ο Χάρολντ πέθανε το 1971.
Αυτό που κάνει το κόλπο του ρολογιού ακόμα πιο εντυπωσιακό, σημειώνει η κυρία Λόιντ, είναι ότι ο παππούς της κρεμόταν μόνο με οκτώ δάχτυλα. Το 1919 είχε χάσει μέρος του δεξιού δείκτη του, ολόκληρο τον δεξιό του αντίχειρα και μέρος της παλάμης του προσπαθώντας να ανάψει το τσιγάρο του με το φιτίλι μιας κατασκευής που νόμιζε ότι ήταν δοχείο καπνού, για μια διαφημιστική φωτογράφιση. Εσκασε όμως σαν βόμβα, τυφλώνοντάς τον προσωρινά και στέλνοντάς τον στο νοσοκομείο για περίπου δύο εβδομάδες. Επί χρόνια φορούσε ένα προσθετικό γάντι για να κρύβει τον τραυματισμό του στις ταινίες. Αλλά όχι και στην προσωπική του ζωή.
Οταν ήταν κοριτσάκι, η Σούζαν θυμάται ότι ο παππούς της «φορούσε πάντα ένα Rolex, αλλά επειδή είχε μόνο τρία δάχτυλα στο δεξί χέρι, έπρεπε να βάζει κάποιον άλλον να του κουμπώνει το ρολόι στο αριστερό χέρι». Χρόνια αργότερα, λέει, «είχε ένα ειδικά κατασκευασμένο Rolex από λευκόχρυσο με λευκό καντράν και ασημί αριθμούς, χωρίς κούμπωμα, με ελαστικό λουράκι, ώστε να μη χρειάζεται να ζητά βοήθεια».
Η αγάπη του Λόιντ για τα ρολόγια ήταν εμφανής στην εγγονή του, που μεγάλωσε στο «Greenacres», τη διάσημη έπαυλη 44 δωματίων του παππού και της γιαγιάς της, στο Μπέβερλι Χιλς της Καλιφόρνιας. Το 1982, το ακίνητο προστέθηκε στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών Τόπων και τώρα ανήκει στον δισεκατομμυριούχο χρηματιστή Ρον Μπερκλ (ο οποίος το 2020 αγόρασε επίσης το «Neverland» του Μάικλ Τζάκσον, στην Καλιφόρνια).
«Είχαμε πολλά ρολόγια στο σπίτι μας, ανάμεσά τους και ένα από νεφρίτη» λέει η Σούζαν Λόιντ στους New York Times. «Θυμάμαι μια φορά που πήγα μαζί του να αγοράσουμε ρολόγια στο Μοντρέ της Ελβετίας, γύρω στο 1961. Μου αγόρασε ένα μικρό μπλε ρολόι με φιλιγκράν, το οποίο φορούσα με μια αλυσίδα στον λαιμό μου. Αργότερα, όταν ήμουν 18 ετών, μου αγόρασε ένα Cartier Tank».
Η αγάπη του Λόιντ για τα ρολόγια μπορεί να οφειλόταν στο ότι ήθελε να είναι σίγουρος πως όλα –και όλοι– θα ήταν στην ώρα τους: «Ο Χάρολντ ήταν πάντα ακριβής, ενώ η μαμά μου αργούσε συνεχώς», λέει η κυρία Λόιντ γελώντας. «Της είχε αγοράσει πολλά ρολόγια και ρύθμιζε τους δείκτες, ενώ μερικές φορές άλλαζε την ώρα του ρολογιού στην κρεβατοκάμαρά της».
«Ο Χάρολντ πάντα έλεγε: “Μετακινήστε αυτό το ρολόι στο δωμάτιο της Γκλο για να έρθει στην ώρα της”», θυμάται η κυρία Λόιντ. «Και γινόταν!»