Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου (δεύτερος από αριστερά) στη συνεδρίαση του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου, την Κυριακή | Israeli Ministry of Defense / Handout/Anadolu via Getty Images)
Θέματα

Ανάλυση: Το απρόσμενο «δώρο» του Ιράν στον Νετανιάχου

Οι διεθνείς αναλυτές βλέπουν την πρωτοφανή επίθεση της Τεχεράνης ως «σανίδα σωτηρίας» για τον ισραηλινό πρωθυπουργό, που βρισκόταν υπό αυξανόμενη πίεση από τη Δύση, τόσο για το σχέδιό του να εισβάλει στη Ράφα όσο και για τη δολοφονία ξένων εργαζομένων σε ανθρωπιστική ΜΚΟ, στη Γάζα
Protagon Team

Το βράδυ του Σαββάτου, το Ιράν έδειξε το αληθινό του πρόσωπο και μαζί με τους 350 πυραύλους και drones, έστειλε ένα «δώρο» στον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος μπορεί τώρα να μετατρέψει την επίθεση της Τεχεράνης σε πολιτικό πλεονέκτημα, καθώς συνεχίζει τον πόλεμό του στη Γάζα και ενδεχομένως στον Λίβανο.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός είχε δεχθεί κριτική γιατί πίσω από κάθε απειλή για το Ισραήλ «έβλεπε» τους μουλάδες. Οι επικριτές του τον κατηγορούσαν ότι το παράκανε κάθε φορά που έλεγε ότι υπάρχει κίνδυνος άμεσης επίθεσης από τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Τώρα όμως, επισημαίνει το Politico, ο Νετανιάχου μπορεί να ισχυριστεί ότι έπεσαν οι μάσκες και ότι ο πραγματικός εχθρός έδειξε το αληθινό του πρόσωπο, αφού ο πρωτοφανής βομβαρδισμός του Ισραήλ από το Ιράν ξεπέρασε αυτό που για δεκαετίες θεωρούνταν «κόκκινη γραμμή» στη Μέση Ανατολή.

Είναι η πρώτη φορά που το Ιράν εξαπολύει άμεση επίθεση κατά του κράτους του Ισραήλ και ο Μοχαμάντ Τζαμσίντι, αναπληρωτής επικεφαλής του επιτελείου του προέδρου του Ιράν, δήλωσε ότι η «στρατηγική εξίσωση» είχε πλέον αλλάξει μεταξύ Τεχεράνης και Ισραήλ.

Σύμφωνα με το Politico, αυτή η νέα δυναμική ενισχύει σημαντικά τον Νετανιάχου στην εξασφάλιση διεθνούς στρατιωτικής υποστήριξης και του επιτρέπει να συνεχίσει τον πόλεμό του εναντίον της υποστηριζόμενης από το Ιράν Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και στη συνέχεια να στραφεί, με μεγαλύτερη σφοδρότητα, κατά της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, έναν άλλο σιιτικό πληρεξούσιο του Ιράν.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός έχει τώρα μεγαλύτερα περιθώρια να παρουσιάσει τον πόλεμο στη Γάζα ως αγώνα εθνικής επιβίωσης εναντίον ενός καλά εξοπλισμένου καθεστώτος, με επικεφαλής ισλαμιστές φονταμενταλιστές που θέλουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα.

Λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία επτά εργαζομένων σε ανθρωπιστική οργάνωση, στη Γάζα, από ισραηλινό πλήγμα, το Ιράν έριξε στον Νετανιάχου μια σανίδα σωτηρίας ακριβώς τη στιγμή που η διεθνής κοινότητα –και ο Τζο Μπάιντεν- έχανε την υπομονή της με τον φιλοπόλεμο ισραηλινό πρωθυπουργό.

Η Τεχεράνη του έκανε «δώρο»: Η θρασύτατη επίθεσή της εναντίον του Ισραήλ, διευκολύνει τους Δυτικούς να τον στηρίξουν.

Ισραηλινό F-15 Eagle επιστρέφει στη βάση του μετά την αναχαίτιση της ιρανικής επίθεσης, το βράδυ του Σαββάτου  / Israel Defense Forces/Handout via REUTERS

Σύμφωνα με την ανάλυση του Politico, η κίνηση του Ιράν μπορεί να αποδειχθεί ένα μεγάλο στρατηγικό λάθος του καθεστώτος.

Η ηγεσία του Ιράν, η οποία δέχεται ευρεία κριτική στο εσωτερικό της χώρας της για διαφθορά, οικονομική κακοδιαχείριση και την δολοφονική καταστολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κινδυνεύει τώρα να φανεί και στρατιωτικά ανίκανη, καθώς το 99% των 350 drones και πυραύλων που έστειλε, καταρρίφθηκαν, ενώ όσοι πύραυλοι έπεσαν σε ισραηλινό στόχο, προκάλεσαν μόνο μικρές ζημιές.

Η υποστήριξη του Μπάιντεν προς το Ισραήλ είναι πλέον «ακλόνητη», ενώ ο Ρίσι Σούνακ τόνισε ότι η Βρετανία «θα συνεχίσει να υπερασπίζεται την ασφάλεια του Ισραήλ». Η Γαλλία και η Βρετανία -οι δύο ευρωπαϊκές πυρηνικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ- συμμετείχαν αμφότερες στην άμυνα κατά του ιρανικού βομβαρδισμού.

Στις ΗΠΑ, μέλη του Κογκρέσου και από τα δύο κόμματα πίεσαν να εγκριθεί πρόσθετη διεθνής βοήθεια προς το Ισραήλ μετά τη δράση του Ιράν.

«Δύο καλές επιλογές» για τον Νετανιάχου

Ο Γιάακοφ Αμιντρόρ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Νετανιάχου, συμφώνησε ότι η επίθεση τού χάρισε μια χρυσή ευκαιρία.

«Στον Μπίμπι (όπως αποκαλείται ο Νετανιάχου στο Ισραήλ) δόθηκαν δύο καλές επιλογές -και αυτό συμβαίνει σπάνια», δήλωσε στο Politico ο Αμιντρόρ, στρατηγός εν αποστρατεία και πρώην επικεφαλής του τμήματος ερευνών της ισραηλινής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών.

«Μπορεί είτε να πάει για το “κεφάλι του χταποδιού”, που είναι η Τεχεράνη, υποστηρίζοντας ότι έχουμε τη νομιμοποίηση να το κάνουμε τώρα. Ή μπορεί να πει στους Αμερικανούς: Καταλαβαίνουμε ότι δεν θέλετε να κλιμακώσουμε με το Ιράν και είμαστε έτοιμοι να συμβιβαστούμε, αλλά αυτό που θέλουμε σε αντάλλαγμα είναι ότι η Αμερική θα δώσει στο Ισραήλ όλη τη βοήθεια που χρειάζεται για να καταστρέψει τη στρατιωτική ικανότητα της Χαμάς στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης της χερσαίας επιχείρησης στη Ράφα», είπε.

Η πρώτη επιλογή -μια άμεση επίθεση στο Ιράν- θα ήταν ένα τεράστιο εγχείρημα για το Ισραήλ μόνο του, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη τονίσει ότι δεν θα συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε απάντηση των Ισραηλινών.

Επιπλέον, η υποστήριξη των Ιρανών στο καθεστώς των μουλάδων είναι ισχνή, αλλά μια άμεση επίθεση από το Ισραήλ θα μπορούσε να προκαλέσει μεταστροφή του κλίματος στο εσωτερικό της χώρας.

Τμήμα ιρανικού πυραύλου, που έπεσε στο έδαφος και τραυμάτισε σοβαρά ένα επτάχρονο κορίτσι στο νότιο Ισραήλ – REUTERS/Christophe?van der?Perre

Την αποτυχία της επίθεσης του Ιράν την είδε όλος ο κόσμος εκτός από την Τεχεράνη. Οι μουλάδες ανακοίνωσαν ότι «πέτυχαν τους στόχους» τους και κατάφεραν πλήγμα στο Ισραήλ, παίρνοντας εκδίκηση για το χτύπημα στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό.

Τα όπλα τους όμως προκάλεσαν μόνο μικρές ζημιές σε μια ισραηλινή αεροπορική βάση. Η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι θέλει να λήξει το θέμα εκεί.

Οι Ισραηλινοί δεν πιστεύουν τον ισχυρισμό των Ιρανών ότι η επίθεσή τους είχε στόχο να στείλουν απλώς ένα μήνυμα και όχι να προκαλέσουν εκτεταμένες απώλειες. Όμως, σημειώνει το Politico, το Ισραήλ μπορεί να έχει τους δικούς του (στρατηγικούς) λόγους για να «συμφωνήσει» με την Τεχεράνη.

Σίγουρα πάντως, «αυτή δεν ήταν μία συμβολική επίθεση του Ιράν, αλλά μια σημαντική επίθεση», δήλωσε ο Τσαρλς Φράιλιχ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Ισραήλ. Σημείωσε όμως ότι αυτό δεν καθιστά αναπόφευκτα τα άμεσα αντίποινα. «Υπό κανονικές συνθήκες, το Ισραήλ θα έπρεπε να απαντήσει σε μια επίθεση τέτοιας φύσης και κλίμακας. Αλλά, σε αυτή την περίπτωση, το Ισραήλ ίσως χρειαστεί να συμμορφωθεί με τις αμερικανικές συστάσεις- κάτι που σίγουρα αντιβαίνει σε ορισμένες από τις θεμελιώδεις αρχές της στρατηγικής εθνικής ασφαλείας του Ισραήλ», τόνισε, μιλώντας στο Politico.

Αλλά ένας εν ενεργεία iσραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι θα υπάρξει απάντηση, προειδοποιώντας ωστόσο ότι θα πρέπει να είναι «μετρημένη», ώστε να αποφευχθεί ένας ολοκληρωτικός πόλεμος στη Μέση Ανατολή.

Τι θα γίνει με τη Ράφα και τον Λίβανο

Οι ανησυχίες για μια άμεση αναμέτρηση με την Τεχεράνη αυξάνουν την προοπτική ότι το πλήρες βάρος της οργής του Ισραήλ θα μπορούσε να γίνει αισθητό πιο κοντά στο έδαφός του, με συνεχείς επιθέσεις στα παλαιστινιακά εδάφη και ενδεχομένως μεγαλύτερη δράση στο Λίβανο, την οποία ορισμένοι ακροδεξιοί σκληροπυρηνικοί στο υπουργικό συμβούλιο υποστηρίζουν εδώ και μήνες.

Είναι μια μακροχρόνια κριτική της ιρανικής εξωτερικής πολιτικής ότι η Τεχεράνη είναι προσηλωμένη στη δική της επιβίωση και το κύρος της και δεν ενδιαφέρεται για τις υψηλές απώλειες που προκαλούν οι επεμβάσεις της, σε όλη την περιοχή, από τον Λίβανο μέχρι την Υεμένη.

Ο Γιόσι Κουπερβάσερ, πρώην γενικός διευθυντής του υπουργείου Στρατηγικών Υποθέσεων του Ισραήλ, σημείωσε ότι, από την αρχή του, ο πόλεμος στη Γάζα είναι στην πραγματικότητα «ένας πόλεμος κατά του Ιράν».

Πρόσθεσε ότι το Ισραήλ πρέπει «να περιορίσει τις δυνατότητες αυτού του φανατικού καθεστώτος στο Ιράν. Για τον  σκοπό αυτό, αυτό που πρέπει να κάνουμε, είναι πρώτα να τελειώσουμε τη δουλειά στη Γάζα, η οποία θα είναι επώδυνη για τους Ιρανούς. Όλα αυτά ξεκίνησαν επειδή οι Ιρανοί ήθελαν να σώσουν τη Χαμάς», δήλωσε χαρακτηριστικά στο Politico.

«Το δεύτερο είναι να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις για το ιρανικό πυρηνικό σχέδιο. Φανταστείτε μόνο αν κάτι τέτοιο συνέβαινε ενώ οι Ιρανοί είχαν πυρηνικά όπλα -και είναι τόσο κοντά στο να τα αποκτήσουν», είπε.

Πράγματι, υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι το Ισραήλ εκμεταλλεύεται τις ενέργειες του Ιράν για να προχωρήσει με τους στόχους του στη Γάζα και στον Λίβανο.

Οι Times of Israel ανέφεραν ότι οι συζητήσεις υψηλού επιπέδου με τις ΗΠΑ για τη Ράφα -όπου η Ουάσινγκτον θέλει να αποφύγει μια ολοκληρωτική εισβολή στην πόλη- βρίσκονται πλέον σε «δεύτερη μοίρα», μετά το βράδυ του Σαββάτου.

Στο δε μέτωπο του Λιβάνου, οι Ισραηλινοί χτύπησαν βαθιά στον βορειοανατολικό Λίβανο την Κυριακή, πλήττοντας αυτό που αποκάλεσε «σημαντική τοποθεσία κατασκευής όπλων» που ανήκε στη Χεζμπολάχ.

Η λιβανέζικη εξτρεμιστική οργάνωση εκτόξευσε περίπου 40 ρουκέτες προς το βόρειο Ισραήλ κατά τη διάρκεια της ιρανικής επίθεσης, σύμφωνα με τις IDF (ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις).

Βέβαια, οι υπερεθνικιστές και τα ακροδεξιά κόμματα του ισραηλινού κυβερνητικού συνασπισμού πιέζουν τον Νετανιάχου να απαντήσει με σφοδρότητα στο Ιράν.

Ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, υπουργός Εθνικής Ασφαλείας, και ο Μπεζαλέλ Σμότριχ, υπουργός Οικονομικών της χώρας, πιέζουν τον ισραηλινό πρωθυπουργό να μην επηρεαστεί από τον Τζο Μπάιντεν που του ζητά να μην απαντήσει στο Ιράν.

«Ο Μπίμπι ακούει τους πάντες και θα προσπαθήσει να εξισορροπήσει όλες τις απαιτήσεις προς αυτόν, αλλά δεν μπορώ να τον δω να απέχει από κάποιου είδους αντίποινα», δήλωσε στο Politico κυβερνητικός αξιωματούχος.

«Υπάρχει η συνειδητοποίηση ότι πρόκειται για ένα σημείο καμπής που θα ωφελήσει διπλωματικά το Ισραήλ αν το χειριστεί σωστά», συνέχισε ο ισραηλινός αξιωματούχος. «Η επίθεση έριξε την μάσκα της Τεχεράνης και έδειξε στον κόσμο τι είναι το Ιράν και δεν θέλουμε καμία από τις ενέργειές μας να αποσπάσει την προσοχή από αυτό. Αυτή είναι μια ευκαιρία για εμάς να οικοδομήσουμε έναν πολύ ισχυρότερο αντι-ιρανικό συνασπισμό, αν παίξουμε έξυπνα. Οπότε, ναι, θα υπάρξουν αντίποινα, δεν βλέπω πώς μπορεί να μην τα κάνει ο Μπίμπι, αλλά δεν θα είναι με όλη μας την ισχύ, θα είναι πιο περιορισμένα και μετρημένα για να δείξουμε τις προθέσεις μας αλλά να μην προσβάλουμε τους συμμάχους μας που μας βοήθησαν τόσο πολύ χθες το βράδυ», είπε ο αξιωματούχος στο Politico.

Ο υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου του ισραηλινού Υπουργικού Συμβουλίου Πολέμου, Μπένι Γκαντζ, συμφώνησε: «Θα οικοδομήσουμε έναν περιφερειακό συνασπισμό και θα απαιτήσουμε το τίμημα από το Ιράν με τον τρόπο και τη χρονική στιγμή που είναι κατάλληλος για εμάς».

Ο Ντάνι Ντάνον, πρώην απεσταλμένος του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη, δήλωσε και αυτός ότι ένα είδος απάντησης είναι αναπόφευκτο. «Στη γειτονιά μας, θα ήταν ανεύθυνο να μην προβούμε σε αντίποινα μετά από μια τέτοια πρωτοφανή επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ», υποστήριξε.

Ο Ντάνον, πλέον βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Λικούντ, ο οποίος έχει αμφισβητήσει δύο φορές τον Νετανιάχου για την ηγεσία του κόμματος και μπορεί να το ξανακάνει, πρόσθεσε: «Γνωρίζουμε ότι το Ιράν βρίσκεται πίσω από όλους τους πληρεξουσίους του και αυτή είναι η πρώτη φορά που αποφασίζουν να μας επιτεθούν άμεσα. Δεν έχουμε άλλο τρόπο παρά να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα ότι ήταν ένα λάθος, που δεν θα γίνει αποδεκτό από εμάς. Το να μην ανταποδώσουμε θα προκαλέσει νέα επίθεση από την Τεχεράνη».