Τόσο ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν όσο και ο ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισαν τη συνάντηση που είχαν το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής σε ξενοδοχείο της Γενεύης ειλικρινή και χρήσιμη.
Ωστόσο αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι αποσοβήθηκε ο κίνδυνος ενός πολέμου στην Ευρώπη. Επίσης την Παρασκευή η φιλοδυτική κυβέρνηση του Κιέβου κατηγόρησε τη Μόσχα ότι στρατολογεί μισθοφόρους και τους αποστέλλει για εκπαίδευση σε ελεγχόμενα από αυτονομιστές εδάφη της Ανατολικής Ουκρανίας, μαζί με καύσιμα, δεξαμενές, πυροβόλα και όλμους από τη Ρωσία.
Μετά τη συνάντησή του με τον Μπλίνκεν, ο Λαβρόφ, αφού κατηγόρησε το ΝΑΤΟ ότι εργάζεται κατά της Ρωσίας, επανέλαβε πως ουδέποτε η Μόσχα απείλησε τον ουκρανικό λαό και ότι δεν σχεδιάζει να εισβάλει στη χώρα. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας από την πλευρά του σημείωσε πως σε περίπτωση ρωσικής εισβολής η απάντηση της Δύσης θα είναι «ενωμένη, ταχεία και αυστηρή».
Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας θα αναγκάσει τη Δύση να περάσει από τα λόγια, με στόχο την αποτροπή, στη δράση. «Αλλά πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει η Δύση για την προάσπιση της Ουκρανίας;», διερωτάται σε ανάλυσή του ο Αντονι Φαϊόλα της Washington Post.
Την Τετάρτη ο ίδιος ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών προέβλεψε πως κάποια στιγμή με κάποιο τρόπο η Ρωσία θα εισβάλει στην Ουκρανία, αφήνοντας, μάλιστα, να εννοηθεί πως η αντίδραση της Δύσης θα εξαρτιόταν από την έκταση της ρωσικής επίθεσης. Εννοείται πως η δήλωση του Τζο Μπάιντεν προκάλεσε σάλο τόσο στην Ουάσινγκτον Οίκο όσο και στο Κίεβο, με αποτέλεσμα την επομένη να ξεκαθαρίσει ο αμερικανός ηγέτης πως οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να ανεχθούν ούτε μια «μικρή εισβολή» από την πλευρά της Ρωσίας.
Τα σενάρια του πολέμου
Ο δημοσιογράφος της Washington Post αναφέρει πως στο πλαίσιο ενός πολέμου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας οι επιλογές της Ρωσίας είναι πολλές: «κυβερνοεπιθέσεις (οι οποίες έχουν ήδη αρχίσει, αν και οι δράστες δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί) κατά του Κιέβου, επιλεκτικά χτυπήματα με πυραύλους, κατοχή της περιοχής του Ντονμπάς – τμήματος της Ουκρανίας που ελέγχουν εδώ και χρόνια υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία αυτονομιστές – και το χειρότερο σενάριο, ολική προέλαση μέχρι το Κίεβο».
Ο Λευκός Οίκος έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο αποστολής αμερικανικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, δεδομένου ότι μία μετωπική σύγκρουση μεταξύ δύο πυρηνικών δυνάμεων μπορεί ανά πάσα στιγμή να πάρει εξαιρετικά άσχημη τροπή.
Οι δυτικές απειλές περί αντιποίνων εστιάζονται κυρίως στην επιβολή αυστηρών κυρώσεων. Ωστόσο, δεδομένης της εξάρτησης της Ευρώπης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας, κανένας δεν γνωρίζει πόσο μακριά θα αποδεχτούν να φτάσουν, ακολουθώντας τον Μπάιντεν, οι κύριοι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην ΕΕ και ειδικά η Γερμανία. Ζήτημα επίσης αποτελεί το ότι η Ρωσία έχει αποδείξει πως είναι σε θέση να υποφέρει εάν χρειαστεί αλλά και να επουλώνει τα οποία τραύματα.
Πλέον, ωστόσο, γίνεται λόγος ευρέως για μια εναλλακτική επιλογή στην περίπτωση ρωσικής εισβολής, για μια «συνδυαστική απάντηση» στο πλαίσιο της οποίας οι οικονομικές κυρώσεις θα μπορούσαν να συνοδευτούν από μία αύξηση του κόστους για τον Πούτιν στο μέτωπο, μέσω μίας υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ αντίστασης των Ουκρανών κατά των ρώσων εισβολέων, εξηγεί ο Αντονι Φαϊόλα.
Από το 2014 έως σήμερα οι ΗΠΑ παρείχαν στην Ουκρανία βοήθεια συνολικού ύψους σχεδόν 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κυρίως υπό τη μορφή αμυντικού στρατιωτικού εξοπλισμού ενώ οι Αμερικανοί συνέβαλαν και στην εκπαίδευση των ειδικών δυνάμεων του ουκρανικού στρατού.
Ενα νέο… Αφγανιστάν
Πλέον, ωστόσο, η Ουάσιγκτον έχει αρχίσει να υπαινίσσεται ότι μία ρωσική εισβολή θα μπορούσε να αλλάξει άρδην τα δεδομένα, με τον Λευκό Οίκο να επιλέγει να προσφέρει στην Ουκρανία τους απαραίτητους πόρους και τα απαραίτητα μέσα για τη διεξαγωγή ανταρτοπόλεμου στις περιοχές της χώρας όπου θα εισβάλουν οι Ρώσοι, επιδιώκοντας, έτσι, να «μετατρέψουν την εισβολή του Πούτιν σε τέλμα παρόμοιο με εκείνο του Αφγανιστάν», εξηγεί ο αμερικανός δημοσιογράφος.
Τον προηγούμενο μήνα ο Ντέιβιντ Ιγκνάσιους, επίσης αρθρογράφος της Washington Post, ανέφερε πως ο Λευκός Οίκος εξέταζε τρόπους παροχής οπλικών συστημάτων και υλικοτεχνικής υποδομής στον ουκρανικό στρατό (ούτως ώστε να αντισταθεί στις ρωσικές δυνάμεις) αλλά και σε αντάρτικες ομάδες στην περίπτωση που η Μόσχα ανατρέψει την ουκρανική κυβέρνηση και ξεσπάσει ανταρτοπόλεμος.
Την προηγούμενη εβδομάδα η Ελεν Κούπερ των New York Times έγραψε ότι στο πλαίσιο της υποστήριξης της ουκρανικής αντίστασης προβλέπεται η εκπαίδευση μαχητών σε κράτη – μέλη της ανατολικής επικράτειας του ΝΑΤΟ (στην Πολωνία, την Ρουμανία και την Σλοβακία) και η παροχή ιατρικού εξοπλισμού, υπηρεσιών, ακόμη και καταφυγίων κατά τη διάρκεια ρωσικών επιθέσεων. «Στις συνομιλίες με τους συμμάχους, ανώτεροι αξιωματούχοι του Μπάιντεν κατέστησαν επίσης σαφές ότι η CIA (κρυφά) και το Πεντάγωνο (φανερά) θα επιδιώξουν να συνδράμουν οποιαδήποτε ουκρανική εξέγερση», συμπλήρωσε η δημοσιογράφος της νεοϋορκέζικης εφημερίδας.
Καθώς εντείνονται οι φόβοι για σύρραξη στην Ουκρανία η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε την Τετάρτη την αποστολή επιπλέον αμυντικής στρατιωτικής βοήθειας ύψους 200 εκατομμυρίων δολαρίων. Νωρίτερα, μέσα στην εβδομάδα, η Βρετανία άρχισε να στέλνει αντιαρματικά όπλα στην Ουκρανία. «Δεν είναι στρατηγικά όπλα και δεν αποτελούν απειλή για τη Ρωσία. Προορίζονται για χρήση στο πλαίσιο αυτοάμυνας», εξήγησε ο βρετανός υπουργός Αμυνας Μπεν Γουάλας.
Το κόστος μιας (πιθανότατης) εισβολής
Ο Αντονι Φαϊόλα σημειώνει πως οι ευρωπαϊκές χώρες θα δυσκολευτούν πάρα πολύ να υποστηρίξουν μια εξέγερση των Ουκρανών κατά των ρώσων εισβολέων ενώ υπάρχει και η απειλή της Μόσχας περί ρωσικών στρατιωτικών αποστολών στην Κούβα και στη Βενεζουέλα. Ζήτημα επίσης αποτελεί η χείριστη παράδοση των ΗΠΑ στην υποστήριξη αντάρτικων κινημάτων. «Ωστόσο ο στόχος ενδέχεται να μην είναι η νίκη αλλά η τιμωρία: η διόγκωση του κόστους της ουκρανικής περιπέτειας για τον Πούτιν».
Σύμφωνα με τον Σεθ Τζόουνς, διευθυντή του Διεθνούς Προγράμματος Ασφάλειας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών της Ουάσιγκτον, η τιμωρία θα μπορούσε να είναι μια παρατεταμένη ουκρανική αντίσταση που θα φέρει σε δύσκολη θέση τον ρωσικό στρατό και τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Προϋπόθεση, ωστόσο, για να συμβεί κάτι παρόμοιο είναι να εξοπλίσουν πλήρως -και ανεξάρτητα από το κόστος- οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους την Ουκρανία με όλα όσα χρειάζεται ένας σύγχρονος στρατός που μάχεται διαρκώς – αντιαεροπορικά, αντιαρματικά και αντιπλοϊκά συστήματα, συστήματα κυβερνοασφάλειας και κυβερνοπολέμου, όπλα και πυρομαχικά πυροβολικού, ανταλλακτικά αυτοκινήτων, καύσιμα και ιατρική υποστήριξη, μεταξύ άλλων.
Μιλώντας στην Washington Post, ο Τζέιμς Νίξεϊ, διευθυντής του προγράμματος Ρωσία – Ευρασία στο Ινστιτούτο Chatham House του Λονδίνου σημείωσε πως οι Ουκρανοί, όντας πολύ καλύτερα εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι σε σχέση με όταν οι «μικροί πράσινοι άνδρες του Πούτιν» (μασκοφόροι και χωρίς διακριτικά ρώσοι στρατιώτες) εισέβαλαν στο Ντονμπάς το 2014, κατά πάσα πιθανότητα θα προβάλουν πολύ πιο σθεναρή αντίσταση στην περίπτωση που εισβάλουν στη χώρα τους οι Ρώσοι. Η αρωγή των Ουκρανών από τη Δύση θα αύξανε σημαντικά την πίεση στο Κρεμλίνο. Φυσικά το βαρύτερο τίμημα σε αυτήν την περίπτωση θα το πληρώσουν οι Ουκρανοί. Αλλά και ο Πούτιν «δεν θα είναι επίσης σε θέση να κρύψει όλους αυτούς τους σάκους πτωμάτων», ανέφερε ωμά ο Τζέιμς Νίξεϊ.
