«Η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση, πυρήνας της οποίας αποτελεί το Παλαιστινιακό, είναι μια από τις πιο περίπλοκες, αντιφατικές και δυσεξήγητες όλων των εποχών. Τα δίκια και τα άδικα εξισώνονται και αλληλοεξουδετερώνονται, πένθος και ύβρεις, νόμιμες διεκδικήσεις και στρεψοδικίες εναλλάσσονται από το 1947, χρονιά του πρώτου ψηφίσματος των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο πρότεινε μια διχοτόμηση που δεν έγινε όπως είχε σχεδιαστεί» γράφει ο Αλεσάντρο Τρότσινο της Corriere della Sera.
«Ποτέ άλλοτε μεροληπτικές και προκαθορισμένες θέσεις […] δεν ήταν τόσο αποδεκτές όσο σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα. Ωστόσο, συχνά συνεχίζουμε να συζητάμε ένθερμα για εκδοχές χρησιμοποιώντας μηχανικά τετριμμένες απόψεις που έχουν χάσει το νόημά τους, συνθήματα που καταλήγουν να μολύνουν τον διάλογο, καθιστώντας αδύνατη την κατανόηση των λόγων του καθενός» προσθέτει ο ιταλός δημοσιογράφος, επιχειρώντας μια αποσαφήνιση των επικρατέστερων απόψεων όσον αφορά την πολυετή ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση.
«Οι μαχητές της Χαμάς δεν είναι τρομοκράτες, είναι αντιστασιακοί»
«Ο παραλληλισμός με την αντίσταση δεν ισχύει» γράφει ο Τρότσινο. Αντιστασιακοί ήταν οι παρτιζάνοι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, άνθρωποι «που μάχονταν εναντίον της ναζιστικής/φασιστικής κατοχής, εναντίον μιας ολοκληρωτικής, αντιδημοκρατικής και ανελεύθερης κοσμοθεωρίας». Αντιθέτως, η Χαμάς είναι ένα φονταμενταλιστικό ισλαμιστικό κίνημα το οποίο έχει εγκαθιδρύσει μια θρησκευτική δικτατορία που βασίζεται σε μια αντιδραστική ερμηνεία του ισλαμικού νόμου. Τα μέλη της είναι «φορείς μιας κουλτούρας (που εδράζεται στον) πιο αντιδραστικό, σκοταδιστικό, σοβινιστικό, σεξιστικό, ομοφοβικό και θρησκευτικό φανατισμό». Στόχος τους είναι η ολική καταστροφή του εχθρού, ενώ δεν ασπάζονται καμία από τις αξίες που θεωρούνται θεμελιώδεις στη Δύση.
«Η Χαμάς εκπροσωπεί τους Παλαιστίνιους γιατί εκλέχθηκε δημοκρατικά»
Ο ιταλός δημοσιογράφος σημειώνει καταρχάς ότι πρακτικά «η δημοκρατία στον Αραβικό Κόσμο είναι άγνωστη». Το μόνο δημοκρατικό κράτος στη Μέση Ανατολή είναι το Ισραήλ, όπου, ωστόσο, οι Παλαιστίνιοι με ισραηλινή υπηκοότητα υφίστανται διακρίσεις και αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Οι Παλαιστίνιοι ψήφισαν για τελευταία φορά το 2006. Τότε η Χαμάς είχε αναδειχθεί νικήτρια σε βάρος της Φατάχ, αλλά πέτυχε τον στόχο της χρησιμοποιώντας μεθόδους εκφοβισμού, ενώ, αν είναι αλήθεια ότι στην επικράτησή της συνέβαλε η διαφθορά στους κόλπους της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (της οποίας ηγείται η Φατάχ), είναι επίσης αλήθεια ότι σχεδόν αμέσως μετά τις εκλογές είτε εξόντωσε είτε εξεδίωξε τους πολιτικούς της αντιπάλους από τη Λωρίδα της Γάζας, την οποία έθεσε υπό τον έλεγχό της (ενώ η Φατάχ συνέχισε να κυβερνά τη Δυτική Οχθη). Από τότε έχουν περάσει περισσότερα από 17 χρόνια και δεν έχουν διεξαχθεί ξανά εκλογές.
«Η βία για απαλλαγή από τον κατακτητή είναι απαραίτητη»
Ο Αλεσάντρο Τρότσινο επικαλείται τον Μαρξ και την αντίληψη της βίας ως «μαίας της Ιστορίας», συμφωνώντας, φυσικά, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η βία είναι απαραίτητη για την απαλλαγή από τον όποιο εισβολέα, κατακτητή ή δυνάστη. «Αλλά η βία των στρατών, των νόμιμων απελευθερωτικών πολέμων, είναι διαφορετική από τη βία κατά αμάχων, που απανθρωποποιεί τον αντίπαλο μετατρέποντάς τον σε εχθρό, που καταπολεμάται μέσω βασανιστηρίων και αδιάκριτων και βάναυσων δολοφονιών με θύματα αθώους ανθρώπους. Η βαρβαρότητα, ο εφησυχασμός της βίας, δεν έχει καμία σχέση με τον απελευθερωτικό αγώνα» συνοψίζει ο δημοσιογράφος.
«Και το Ισραήλ σκοτώνει αμάχους»
Οι βομβαρδισμοί των Ισραηλινών σκοτώνουν, όπως οι αραβικές επιθέσεις. Η βία είναι κανόνας σε αυτή την περιοχή. Το Ισραήλ την ασκεί νόμιμα, αλλά μερικές φορές η βιαιότητα της αντίδρασής του είναι δυσανάλογη της αιτίας, γεγονός που ο Αλεσάντρο Τρότσινο εξηγεί επικαλούμενος την ιστορία του Ισραήλ, «μιας μικρής χώρας που περιβάλλεται από κράτη που ζητούσαν την καταστροφή του εδώ και δεκαετίες, διεξάγοντας αιματηρούς πολέμους».
Ωστόσο, στην ιστορία του Ισραήλ υπάρχουν επίσης αρκετά επεισόδια που ισοδυναμούν με «πράξεις συλλογικής βίας» προσθέτει, αναφερόμενος ενδεικτικά στη σφαγή του Ντέιρ Γιασίν, (σημειώθηκε στις 9 Απριλίου 1948, όταν μέλη σιωνιστικών πολιτοφυλακών εισήλθαν στο παλαιστινιακό χωριό και σκότωσαν πολλές δεκάδες Παλαιστίνιους, περιλαμβανομένων γυναικόπαιδων και ηλικιωμένων) και στη σφαγή της Σάμπρα και της Σατίλα, που διαπράχθηκε τον Σεπτέμβριο του 1982 από λιβανέζους μαρωνίτες χριστιανούς πολιτοφύλακες με τη συνεργία του ισραηλινού στρατού.
«Η Χαμάς πολεμά την ισραηλινή κατοχή, όπως οι Ουκρανοί τους ρώσους εισβολείς»
«Οι ιστορικοί παραλληλισμοί έχουν το ελάττωμα να είναι συχνά ανακριβείς και παραπλανητικοί» αναφέρει σχετικά ο Αλεσάντρο Τρότσινο. Εξηγεί πως οι Ουκρανοί έχουν ένα ανεξάρτητο κράτος στο οποίο εισέβαλε η Ρωσία xωρίς καμία δικαιολογία, πέρα από την επιθυμία της Μόσχας «να πάρει καθυστερημένα εκδίκηση» για την ταπείνωση που υπέστη με τη διάλυση της ΕΣΣΔ και να αποτρέψει την περαιτέρω προσέγγιση του ΝΑΤΟ στα σύνορά της. Ομως η εισβολή ήταν απρόκλητη, αποτέλεσμα του ρωσικού ιμπεριαλισμού και της θέλησης του Πούτιν για εξουσία. Ανεξάρτητο κράτος είναι και το Ισραήλ.
Η διεθνής κοινότητα συναίνεσε στη δημιουργία ενός εβραϊκού κράτους την 29η Νοεμβρίου του 1947 μέσω του ψηφίσματος 181 του ΟΗΕ, στο οποίο προβλεπόταν επίσης η δημιουργία και ενός παλαιστινιακού κράτους. Οι Παλαιστίνιοι και τα αραβικά κράτη απέρριψαν το σχέδιο, ενώ την επόμενη χρονιά, όταν το Ισραήλ διακήρυξε την ανεξαρτησία του (τον Μάιο του 1948), κήρυξαν τον πόλεμο στο νεοσύστατο κράτος, τον οποίο τελικά έχασαν. «Δίκαια και άδικα, στην προκειμένη περίπτωση, εναλλάσσονται στο πλαίσιο μιας ιστορίας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην πολυπλοκότητά της. Κάθε επιθετική ενέργεια και κάθε αντίδραση πρέπει να τοποθετείται στο ιστορικό της πλαίσιο».
«Το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να υπερασπίζεται τον εαυτό του»
Κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να υπερασπίζεται τα σύνορά του και τους πολίτες του. Ομως, όπως επισημαίνουν όλοι οι διεθνείς φορείς, η αντίδραση πρέπει να είναι ανάλογη με το έγκλημα. Στην προκειμένη περίπτωση το ζήτημα είναι η ερμηνεία του δικαιώματος νόμιμης αυτοάμυνας των κρατών. Το Ισραήλ περιβάλλεται από εχθρικά έθνη, οπότε η προληπτική άμυνα ενίοτε καθίσταται επιτακτική, όπως συνέβη τον Ιούνιο του 1967 με τον Πόλεμο των Εξι Ημερών. Αλλά μια υπερβολική αντίδραση που μοιάζει με συλλογική τιμωρία, στο πλαίσιο της οποίας σκοτώνονται αδιακρίτως άμαχοι, αντιτίθεται στο άρθρο 33 της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης (για την προστασία των πολιτών σε καιρό πολέμου).
«Η Γάζα ήταν ελεύθερο έδαφος πριν από την πρόσφατη επίθεση της Χαμάς»
Η ισραηλινή κατοχή της Γάζας τερματίστηκε το 2005 (από το 1967), με την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, τη διάλυση των ισραηλινών οικισμών και την επιστροφή 8.500 εποίκων πίσω στην επικράτεια του Ισραήλ, κατόπιν σχετικής πρότασης του πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν. Αλλά το Ισραήλ διατήρησε τον έλεγχο των θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων και των σημείων διέλευσης (πέρα από εκείνο της Ράφα, που παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Αιγυπτίων). Μετά τις εκλογές του 2006, όταν η Χαμάς κατέστη κυρίαρχη δύναμη στη Γάζα, το Ισραήλ προέβη στον αποκλεισμό της Λωρίδας. «Περισσότερο από ελεύθερο έδαφος, λόγω της συνδυασμένης επίδρασης του ισλαμιστικού καθεστώτος της Χαμάς και του ισραηλινού αποκλεισμού, η Λωρίδα της Γάζας έχει καταστεί ένα είδος φυλακής» συνοψίζει ο Τρότσινο.
«Οι Εβραίοι έχουν καταλάβει την Παλαιστίνη»
Στην Παλαιστίνη ζούσε μια μεγάλη αραβική πλειονότητα και μερικοί Εβραίοι που είχαν αρχίσει να εγκαθίστανται στην περιοχή από το 1878, έτος ίδρυσης της Πετάχ Τίκβα, της πρώτης εβραϊκής αποικίας στην περιοχή. Το 1880 υπήρχαν 24.000 Εβραίοι σε έναν πληθυσμό 500.000 ανθρώπων. Ωστόσο, ο αριθμός τους άρχισε να αυξάνεται σταδιακά λόγω των πογκρόμ στη Ρωσία. Πριν από το 1947 καταγράφηκε μια εισροή Εβραίων που αγόραζαν εκτάσεις γης από τους Αραβες. Την εποχή του ψηφίσματος του ΟΗΕ περί της ίδρυσης δύο κρατών στην περιοχή, οι Εβραίοι κατείχαν μόλις το 7% της ελεγχόμενης από τους Βρετανούς επικράτειας της Παλαιστίνης. Στη συνέχεια, ωστόσο, στο πλαίσιο της Νάκμπα (Καταστροφή), η πλειονότητα των Παλαιστινίων (περί τις 700.000 άνθρωποι) εκδιώχθηκαν βίαια ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
«Οι Παλαιστίνιοι δεν υπάρχουν»
Μέχρι την άφιξη των Εβραίων, ο αραβικός πληθυσμός της περιοχής δεν είχε μια καθορισμένη ταυτότητα ως έθνος. Ο αραβικός εθνικισμός αναδύθηκε την ίδια περίοδο, ενώ ο παλαιστινιακός εθνικισμός αποτέλεσε μια μεταγενέστερη αντανάκλασή του, μια αντίδραση στο αντίστοιχο ισραηλινό ρεύμα, που συνέβαλε στη συγκρότηση ενός παλαιστινιακού λαού (όπως ο ισραηλινός λαός δημιουργήθηκε από την εβραϊκή διασπορά, στον απόηχο των πογκρόμ και του Ολοκαυτώματος). «Η σύνθεση της σκέψης των πρώτων σιωνιστών, στα τέλη του 19ου αιώνα, περιέχεται στη φράση “Μια χώρα χωρίς ανθρώπους για έναν λαό χωρίς γη” […] Ακόμη και σήμερα ο Μπεζαλέλ Σμότριτς, ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Θρησκευτικός Σιωνισμός, υποστηρίζει ότι Παλαιστίνιοι δεν υπάρχουν» γράφει ο Τρότσινο.
«Οι Παλαιστίνιοι πάντα αρνούνταν να κάνουν ειρήνη»
Το 1947 οι Αραβες της Παλαιστίνης και των γειτονικών χωρών απέρριψαν το ψήφισμα που προέβλεπε την ίδρυση δύο κρατών και επιτέθηκαν στο Ισραήλ. Επί δεκαετίες οι Παλαιστίνιοι απέρριπταν ολοκληρωτικά την ύπαρξη του κράτους του Ισραήλ, ζητώντας και επιδιώκοντας την καταστροφή με συνεχείς επιθέσεις και πολέμους. Ομως στη συνέχεια, πρώτα με τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ (1978) και έπειτα με τις συμφωνίες του Οσλο (1993), Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί αποπειράθηκαν να πορευτούν προς την ειρήνη και τη συνύπαρξη. «Αλλά οι Παλαιστίνιοι υιοθέτησαν συχνά διφορούμενες θέσεις. Και οι Ισραηλινοί, περιλαμβανομένων και Εργατικών κυβερνήσεων, μέσω της πολιτικής των εποικισμών καθιστούν τη λύση των δύο κρατών ολοένα πιο ανεφάρμοστη».