Η πορεία της Χρυσής Αυγής στο πολιτικό στερέωμα μοιάζει να είναι μια μακρινή ανάμνηση. Κι όμως, ο Ιούλιος του 2019, όταν το νεοναζιστικό μόρφωμα εξοβελίστηκε από τη Βουλή, είναι μόλις ενάμιση χρόνο πίσω. Κι όμως, η σημερινή απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων είναι ίσως το πιο ουσιαστικό ράπισμα στη Χρυσή Αυγή, η οποία αποσύρεται στο παρασκήνιο ως αυτό που ήταν εξ αρχής: μια εγκληματική συμμορία, με διοίκηση και σαφή ιεραρχία.
Η άνοδος της Χρυσής Αυγής το 2012 στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό προκάλεσε αμηχανία σε πολλούς κύκλους και κέντρα εξουσίας. Η πορεία της ήταν απρόβλεπτη, όσο και η συμπεριφορά πολλών πολιτών που έβλεπαν σε αυτή μια γνήσια έκφραση αντισυστημισμού. Ορισμένοι πολιτικοί, όμως, έπαιξαν σημαντικό ή και συμβολικό ρόλο στην προοδευτική απονομιμοποίηση της Χρυσής Αυγής. Γιατί, όπως και αν το δει κανείς, δεν είναι όλοι ίδιοι.
Flash back στο 2013. Λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και ενώ η κοινωνία τελεί σε σοκ, ο τότε υπουργός Δημοσίας Τάξεως Νίκος Δένδιας συγκεντρώνει 32 αναφορές που έχουν διαβιβαστεί στο υπουργείο και τις διαβιβάζει αρμοδίως στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ευτέρπη Κουτζαμάνη. Ο κ. Δένδιας, ένας συντηρητικός, αλλά αναφανδόν αστός πολιτικός, κάνει μια κίνηση ματ: καλεί τη Δικαιοσύνη να αντιμετωπίσει τη Χρυσή Αυγή με τη λογική του «πακέτου», μη επιτρέποντας τον κατακερματισμό ενέργειας και εστίασης σε 32 διαφορετικές δικογραφίες. Ετσι, επί της ουσίας, άνοιξε ο δρόμος για την ποινική αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής ως συμμορίας.
Ο κ. Δένδιας δεν θα μπορούσε να το έχει κάνει αυτό χωρίς την έγκριση του Μεγάρου Μαξίμου και του Αντώνη Σαμαρά. Αλλά ο ίδιος έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτή την ενέργεια, ενώ είναι σαφές ότι οι χρυσαυγίτες έκτοτε του το…κρατούσαν. Δεν ήταν, δε, λίγες οι φορές που ακόμα και στο καφενείο της Βουλής τον εξύβριζαν, με κορωνίδα το περιστατικό χειροδικίας του Ηλία Κασιδιάρη εις βάρος του, μέσα στην Ολομέλεια της Βουλής, το 2017.
Και αν ο κ. Δένδιας έδωσε μια μάχη σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, ο νυν βουλευτής του ΚΙΝΑΛ και επί οκταετία δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης, αντιμετώπισε τους χρυσαυγίτες από το 2010, όταν και πρωτοεξελέγη ο Νίκος Μιχαλολιάκος δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων. Ο κ. Καμίνης έδωσε μια ουσιαστική μάχη, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα δίχτυ κοινωνικής αλληλεγγύης στο κέντρο της Αθήνας και να μη λυμαίνονται τις γειτονιές οι χρυσαυγίτες. Οι φύλαρχοι του Μιχαλολιάκου δεν του το συγχώρησαν, όπως δεν του συγχώρησαν και την απαξίωσή του προς το πρόσωπό τους, με τον κ. Καμίνη να αποχωρεί από την αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου κάθε φορά που έπαιρνε τον λόγο ο χρυσαυγίτης εκπρόσωπος. Και ο πρώην δήμαρχος έχει ένα ιδιότυπο «παράσημο»: ο «Καιάδας» ή κατά κόσμον Γιώργος Γερμενής, εισέβαλε κάποια στιγμή με όπλο στη μέση του στον Κόμβο Αλληλεγγύης του Δήμου, προσπαθώντας να χαστουκίσει τον Καμίνη. Δυστυχώς, το χαστούκι εισέπραξε ένα μικρό κοριτσάκι, με τον Γερμενή να βγαίνει «σηκωτός».
Τελευταίος, αλλά με ισχυρό συμβολισμό, ο Πύρρος Δήμας: τον Ιούνιο του 2014, ο χρυσαυγίτης Νίκος Μίχος κινείται απειλητικά με πρόθεση να δείρει τον Πέτρο Τατσόπουλο, ο οποίος κάθεται στα έδρανα των ανεξάρτητων βουλευτών. Ο Πύρρος Δήμας, τότε βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, σηκώνεται, μπαίνει μπροστά από τον Μίχο και του λέει να κάνει πίσω και να μην τολμήσει άλλο βήμα. Ο χρυσαυγίτης σαστίζει, μέχρι να τον τραβήξει στα οικεία του έδρανα ο «πάτρωνας» Ηλίας Κασιδιάρης. Εστω και για λίγα λεπτά, ένας άνθρωπος που έζησε το (αλβανικό) απολυταρχικό καθεστώς στο πετσί του, ο Δήμας, λειτούργησε ως δημοκρατικό ανάχωμα, όχι για τον Πέτρο Τατσόπουλο, αλλά για όλο το πολιτικό σύστημα.