Υπάρχει μία γαλλική αδελφότητα φιλανθρωπικής δραστηριότητας, ένα κατάλοιπο του δυτικού Μεσαίωνα, που επιλαμβάνεται της ταφής όλων, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, ασκώντας επιτάφιες τελετουργίες στο πλαίσιο ενός ιδιότυπου συγκρητισμού. Μπορεί και λειτουργεί «ανεξίθρησκα», επειδή στα βόρεια της Γαλλίας, όπου και η δράση της, στις ημέρες μας ζουν (και πεθαίνουν) άπιστοι κάθε είδους και πιστοί κάθε θρησκείας, δόγματος και αιρέσεως.
Οι «αδελφοί» είναι, σαν να λέμε, νεκροθάφτες-τελετάρχες από φιλανθρωπικό κίνητρο. Κατά δήλωσή τους, έχουν θάψει μουσουλμάνους, ιεχωβάδες, ευαγγελιστές, χριστιανούς και αθέους. Δεν διευκρινίζουν αν στους χριστιανούς που έθαψαν περιλαμβάνονται και ορθόδοξοι, αλλά μάλλον αποκλείεται αυτό να έχει συμβεί. Ούτε τους εβραίους αναφέρουν.
Ονομάζονται Confrérie des Charitables de Saint-Éloi, και η ιστορία τους ανάγεται στο σωτήριον έτος 1188.
Στην εποχή μας δεν ασχολούνται με «τα οστά τα γεγυμνωμένα», αφού οι εκταφές δεν είναι δουλειά δική τους φυσικά, δεν πηγαίνουν στα νεκροταφεία για μεροκάματο οι άνθρωποι. Ωστόσο γνωρίζουν την κοινή ανθρώπινη μοίρα, έχουν ακουστά την τελική επίγνωση όλων μας, ό,τι στη δική μας ορθόδοξο Νεκρώσιμο Ακολουθία αποδίδεται με το «βασιλεύς ή στρατιώτης, πλούσιος ή πένης, δίκαιος ή αμαρτωλός» (ό,τι στη θύραθεν παιδεία μας εκφράζει το θυμόσοφο «τούτη η γης που την πατούμε», κ.λπ.). Ετσι δεν κάνουν ταξικές διακρίσεις, θάβουν και φτωχούς και λεφτάδες.
Τα μαύρα κοστούμια τους, τα χαρακτηριστικά δίκοχα καπέλα τους, τα λευκά γάντια τους είναι τα ενδυματολογικά στοιχεία που τους κάνουν ξεχωριστούς. Με τον ήχο ενός κουδουνιού, τα μέλη αυτής της αδελφότητας σηκώνουν το φέρετρο και το κατεβάζουν στον τάφο. Στέκονται κατόπιν γύρω του ασκεπείς και αναφωνούν: «Αναπαύσου εν ειρήνη!»
Πρόκειται για τελετουργικό πανομοιότυπο με εκείνο του 1188.
«Είμαστε όλοι ίσοι μπροστά στον θάνατο» λέει ο σημερινός επικεφαλής της αδελφότητας, ένας 72χρονος Γάλλος. «Ο ρόλος μας είναι να είμαστε παρόντες στο νεκροταφείο για να εξασφαλίσουμε στους νεκρούς μια σωστή, αξιοπρεπή ταφή. Είναι ένας ρόλος με ιστορία 830 χρόνων». Μέσα σε τόσα χρόνια η αδελφότητα αντιμετώπισε επιδημίες πανούκλας και άλλα λοιμώδη νοσήματα με σθένος, ευλογημένη, λέει, από τον Saint-Éloi, γνωστό στις μη γαλλόφωνες περιοχές και ως Saint Eligius, πολιούχο των σιδεράδων.
Στη θύελλα της Γαλλικής Επανάστασης η αδελφότητα απαγορεύτηκε για ένα διάστημα, ωστόσο αποκαταστάθηκε από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Τότε, και προς τιμήν του, οι «αδελφοί» αντικατέστησαν με δίκοχα τα τρίκοχα καπέλα που φορούσαν.
Η σχέση τους με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δοκιμάστηκε το 1853, και έκτοτε τα μέλη της, όπως λέει ο επικεφαλής, «αποφεύγουν να μιλούν για θρησκεία και πολιτική». Οπότε; «Είμαστε απλώς μια φιλανθρωπική οργάνωση, αυτό που κάνουμε το κάνουμε δωρεάν και για οποιονδήποτε και ανεξάρτητα από το θρήσκευμά του. Η αδελφότητα βασίζεται στην ιδέα της αλληλεγγύης».
Τα μέλη της αδελφότητας σήμερα αριθμούν 40 άτομα, ηλικίας μεταξύ 40 και 80 ετών, από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Εκεί πάνω, στην περιοχή του Καλέ, θάβουν περί τους 200 ανθρώπους κάθε χρόνο. Τώρα τους θυμήθηκε και ο βρετανικός Guardian, την εποχή των χιλιάδων λάκκων που ανοίγει καθημερινώς ο κορονοϊός και οι οποίοι αναγκάζουν τους ανθρώπους να σκέφτονται, πέρα από την τήρηση των περιοριστικών κανόνων σε αυτή τη ζωή, και το ταξίδι στην άλλη, την «ατελεύτητον», εκεί όπου «ουκ έστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός»…