Ακόμη μία πρωτοποριακή γονιδιακή θεραπεία κατάφερε να εξαφανίσει καρκίνο τελικού σταδίου σχεδόν στο ένα τρίτο των ασθενών. Μάλιστα, το φάρμακο δημιουργείται από το ίδιο το αίμα του ασθενή, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η βρετανική φαρμακευτική εταιρεία Kite Pharma που διεξάγει τις κλινικές δοκιμές εδώ και έξι μήνες.
Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, που αναμένεται να ανακοινωθούν επίσημα τον Απρίλιο στο Συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Αντικαρκινική Έρευνα (American Association for Cancer Research), στους πρώτους έξι μήνες της θεραπείας, το 36% των συμμετεχόντων έδειξε πλήρη απαλλαγή από τον καρκίνο και στους οκτώ στους δέκα οι όγκοι είχαν συρρικνωθεί κατά το ήμισυ. Στην κλινική μελέτη συμμετείχαν 101 ασθενείς με λέμφωμα Χότζκιν για έξι μήνες.
«Τα ποσοστά είναι εξαιρετικά. Αντιμετωπίστηκαν βαριά περιστατικά που δεν είχαν καμία άλλη θεραπευτική επιλογή. Καμία ελπίδα», σχολιάζει με ενθουσιασμό ο δρ Γρεντ Λόκ, ειδικός στους αιματολογικούς καρκίνους από το Αντικαρκινικό Κέντρο Moffitt στην Τάμπα και υπεύθυνος της μελέτης.
Η θεραπεία είναι ένα «ζωντανό φάρμακο» που δημιουργείται από γιατρούς, οι οποίοι «φιλτράρουν» το αίμα του ασθενή και αφαιρούν τα κύτταρα – κλειδιά του ανοσοποιητικού συστήματος (Τ-κύτταρα). Ακολούθως, τα αναπρογραμματίζουν γενετικά στο εργαστήριο, ώστε να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται στα κύτταρα του καρκίνου. Τα κακοήθη κύτταρα έχουν την ιδιότητα να ξεγελούν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία σταματούν κάθε επίθεση στον οργανισμό. Η νέα θεραπεία, που ονομάζεται CAR-T, ενδυναμώνει τα ανοσοκύτταρα και έτσι ο καρκίνος δεν μπορεί να ξεφύγει. Δυναμώνει δηλαδή τον οργανισμό και του δίνει νέες ιδιότητες ώστε να μπορεί να τα αντιμετωπίσει.
Οι ασθενείς που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν εκδηλώσει έναν από τους τρεις τύπους του λεμφώματος Χότζκιν, μία νόσο που εμφανίζουν κάθε χρόνο περίπου 400 Έλληνες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η θεραπείες που ακολουθούνται είναι συνδυαστικές (χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες) και ιδιαίτερα ισχυρές.
Στις δοκιμές που έκαναν οι βρετανοί ειδικοί, συμμετείχε και ο 43χρονος Παντίλα Δίμας από το Ορλάντο των ΗΠΑ, του οποίου η κατάσταση είχε επιδεινωθεί μετά από τις χημειοθεραπείες, οι οποίες παράλληλα δεν του πρόσφεραν τίποτα. Με τη γονιδιακή θεραπεία όμως ο καρκίνος πέρασε στο παρελθόν. «Σκεφτόμουν πώς θα ανακοινώσω στη μητέρα, τη σύζυγο και τα παιδιά μου ότι η ζωή μου τελειώνει», λέει ο ίδιος στην εφημερίδα The Telegraph.
Όπως πάντα, μετά τον ενθουσιασμό της επιτυχίας υπάρχουν και αρκετές επιφυλάξεις για τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να έχει μία θεραπεία. Κατά τη διάρκεια των συγκεκριμένων κλινικών δοκιμών δύο ασθενείς έχασαν τη ζωή τους, καθώς το ανοσοποιητικό τους δεν λειτούργησε όπως αναμενόταν μετά τη γονιδιακή τροποποίηση. Το 13% εκδήλωσε μία επικίνδυνη κατάσταση κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα υπεραντιδρά στον πόλεμο κατά των καρκινικών κυττάρων, ενώ το ένα τρίτο των ασθενών παρουσίασε αναιμία ή άλλα αιματολογικά προβλήματα.
Το λέμφωμα είναι μια κακοήθης νεοπλασματική νόσος του λεμφικού συστήματος, που με την σειρά του αποτελεί μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Περιλαμβάνει τα λεμφαγγεία, που διακλαδώνονται στον οργανισμό όπως τα αιμοφόρα αγγεία, καθώς και τους λεμφαδένες (μικρά οργανίδια που διατάσσονται κατά μήκος αυτού του δικτύου). Μέσα στα λεμφαγγεία κυκλοφορεί η λέμφος, ένα διάφανο υγρό που περιέχει κύτταρα της άμυνας του οργανισμού, τα λεμφοκύτταρα. Οι δε λεμφαδένες σχηματίζουν ομάδες στις μασχάλες, στον τράχηλο, στο θώρακα, στη βουβωνική χώρα και στην κοιλία. Μέρος του λεμφικού συστήματος είναι και ο σπλήνας, ο θύμος αδένας, οι αμυγδαλές και ο μυελός των οστών.
Το λέμφωμα παρουσιάζεται όταν, για κάποιο άγνωστο λόγο, ένα λεμφοκύτταρο υποστεί καρκινική εξαλλαγή και αρχίσει να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα. Αυτό μπορεί να συμβεί σε έναν λεμφαδένα ή οπουδήποτε αλλού υπάρχει λεμφικός ιστός και με αφετηρία αυτό το σημείο να επεκταθεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Τα αίτια της νόσου παραμένουν αδιευκρίνιστα.