Ο ιός που έχει περάσει ήδη τα σύνορα της Κίνας, έχει αναγνωριστεί από τους επιστήμονες ως στέλεχος κοροναϊού. Πρόκειται για μία οικογένεια ιών που τα τελευταία 20 χρόνια έχει αποδειχθεί θανατηφόρα, μολύνοντας περισσότερους από 10.000 ανθρώπους, ενώ έχει στοιχίσει τη ζωή σε περίπου από 1.600.
Αυτό που αναζητούν τώρα οι επιστήμονες, είναι αν έχει τη «δύναμη» να προκαλέσει παγκόσμια επιδημία. Προς το παρόν λίγα είναι τα δεδομένα που έχουν στα χέρια τους για τον ιό που «χτυπάει» τους πνεύμονες και προκαλεί τη νέα πνευμονία οδηγώντας σε θάνατο.
Στα εργαστήρια, ένα από τα πρώτα πράγματα που επιχειρούν να αναγνωρίσουν, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα τον περιορίσουν, ώστε να μην εξαπλωθεί.
Σύμφωνα με τη βρετανική Telegraph, ουδείς γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση, γι’ αυτό και οι επιστήμονες επιταχύνουν όσο μπορούν τις διαδικασίες. Παράλληλα, οι ειδικοί απαντούν στις πιο συχνές ερωτήσεις που αφορούν την ασφάλεια, την πρόληψη και την αντιμετώπιση του ιού.
Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα;
Ηδη έχουν επιβεβαιωθεί 60 περιστατικά στην πόλη Γουχάν της κεντρικής Κίνας. Τρία άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι τη Δευτέρα το μεσημέρι και ακόμη έξι νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Ο ιός έχει ήδη περάσει τα σύνορα, με δύο περιστατικά επιβεβαιωμένα στην Ταϊλάνδη και ένα στην Ιαπωνία. Ολοι αυτοί είχαν ταξιδέψει στη Γουχάν.
Προσβάλλουν οι κοροναϊοί ανθρώπους και ζώα;
Οι ιοί αυτής της οικογένειας προσβάλλουν κυρίως ζώα, όμως μέχρι στιγμής, μόνο επτά στελέχη έχουν μεταδοθεί από τα ζώα σε ανθρώπους.
Είναι επιθετικοί και θανατηφόροι ιοί;
Συνήθως όχι. Τα συμπτώματα που προκαλούν στον άνθρωπο οι περισσότεροι ιοί της συγκεκριμένης οικογένειας είναι ήπια, όπως αυτά του κοινού κρυολογήματος. Ωστόσο, υπήρξαν και δύο κοροναϊοί στην πρόσφατη Ιστορία, οι οποίοι προκάλεσαν το ανθρώπους το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (ΣΟΑΣ ή γνωστό ως Sars) και το Αναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (Mers), που αποδείχθηκαν ιδιαίτερα θανατηφόρα.
Ποιες ήταν οι παγκόσμιες επιπτώσεις από το Sars και το Mers;
Το Sars εμφανίστηκε ως επιδημία το 2002-2003, μόλυνε 8.096 ανθρώπους και σκότωσε 774. Το Mers εκδηλώθηκε το 2012, μόλυνε 2.494 άτομα και στοίχισε τη ζωή σε 858, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Τι δεν γνωρίζουμε ακόμη για τον ιό;
Πολλά. Το πρώτο που αναζητούν οι ειδικοί είναι το ζώο από το οποίο μεταδόθηκε στον άνθρωπο ο ιός. Στην περίπτωση του Sars, για παράδειγμα, η ασθένεια είχε μεταδοθεί από νυχτερίδα σε γάτα και από τη γάτα στον άνθρωπο. Ο Mers από νυχτερίδα σε καμήλα και από καμήλα σε άνθρωπο.
Η ψαραγορά της πόλης Γουχάν, που ήταν το επίκεντρο της μόλυνσης, εκτός από ψάρια εμπορεύεται νυχτερίδες, μαρμότες (είδος τρωκτικού) και πουλερικά.
«Δεν νομίζω ότι τα θαλασσινά μπορούν να έχουν μολυνθεί με τέτοιου τύπου ιό, άρα κάποιο άλλο από τα άλλα ζώα που πωλούνται στην αγορά, είναι το πιθανότερο να ήταν ο φορέας και τελικά η πηγή της μόλυνσης ανθρώπων. Ακόμη όμως δεν έχουμε επιβεβαιώσει τίποτα», λέει στη Telegraph ο Ιαν Μακ Κάι, καθηγητής ιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κουήνσλαντ στην Αυστραλία.
Πώς γίνεται η μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο;
Το πιο πιθανό είναι να γίνεται μέσω στενής επαφής. Δηλαδή ο ιός δεν μεταδίδεται πολύ εύκολα από τον αέρα, όπως η γρίπη. Για παράδειγμα, δεν μολύνθηκαν όλοι όσοι βρίσκονταν στην ψαραγορά τις ημέρες που εμφανίστηκε ο ιός. Ενας άντρας όμως μόλυνε τη σύζυγό του. Ο άνδρας που νόσησε στην Ιαπωνία, δήλωσε στις Αρχές ότι είχε στενή επαφή με μία γυναίκα που είχε πνευμονία.
Ως εκ τούτου, ο ΠΟΥ εκτιμά ότι η μόλυνση γίνεται μόνο με στενή επαφή. Αυτό σημαίνει ότι ο ιός δεν μεταδίδεται ιδιαίτερα εύκολα, όπως ο ιός της γρίπης, άρα είναι πιο δύσκολη η πρόκληση παγκόσμιας επιδημίας. Κολλάει, μάλλον από το σάλιο και άλλα βιολογικά υγρά.
Το θετικό είναι ότι δεν έχουν αρρωστήσει ούτε μέλη οικογενειών ατόμων που νοσηλεύονται σήμερα σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Από την άλλη πλευρά όμως, η εμφάνιση τόσων πολλών περιστατικών τις τελευταίες ημέρες προκαλεί ανησυχία στις υγειονομικές αρχές.
Πόσοι έχουν μολυνθεί μέχρι σήμερα;
Τα επίσημα καταγεγραμμένα περιστατικά από τον Δεκέμβριο που αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά ο νέος ιός είναι 60. Ωστόσο, επιδημιολόγοι από το Imperial College του Λονδίνου, εκτιμούν ότι ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος και κυμαίνεται από 1.700 μέχρι και 4.000 περιστατικά.
Ποια είναι τα συμπτώματα που έχει κάποιος που θα αρρωστήσει;
Τα πρώτα συμπτώματα που εκδηλώνει κάποιος είναι πυρετός, αίσθημα κόπωσης και ξηρός βήχας (χωρίς βράσιμο στο στήθος, βλέννα από τη μύτη ή καταρροή). Οσο όμως η νόσος εξελίσσεται, ο ασθενής ενδέχεται να εμφανίσει και αναπνευστική δυσχέρεια.
Ατομα μεγαλύτερης ηλικία και με επικείμενα νοσήματα, δηλαδή διαβήτη, άσθμα και άλλες χρόνιες παθήσεις, μπορεί να έχουν πιο έντονα συμπτώματα. Δύο από τους τρεις νεκρούς ανήκαν σε αυτήν την κατηγορία.
Πώς ξεχωρίζουμε τα συμπτώματα από αυτά της εποχικής γρίπης;
Δυστυχώς ούτε οι γιατροί δεν μπορούν να τα ξεχωρίσουν και γι΄ αυτό ακριβώς τον λόγο δεν γνωρίζουν ούτε στα νοσοκομεία πώς να διαχειριστούν την κατάσταση και έτσι ο περιορισμός της νόσου γίνεται ακόμη πιο δύσκολος.
Υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία ή εμβόλιο;
Οπως και με τους άλλους κοροναϊούς, στους οποίους ανήκει και ο ιός του κοινού κρυολογήματος, δεν υπάρχει συγκεκριμένο φάρμακο που να αντιμετωπίζει τη νόσο και η θεραπεία επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Εμβόλιο επίσης δεν υπάρχει. Ωστόσο, χρησιμοποιώντας ως βάση τον Mers, οι επιστήμονες ενδέχεται να καταφέρουν να δημιουργήσουν και να παρασκευάσουν ταχύτητα ένα εμβόλιο που θα καλύψει μία ενδεχόμενη παγκόσμια απειλή. Αυτό πάντα ως σενάριο και σύμφωνα εκτιμήσεις για όσα έχουν επιτευχθεί τα προηγούμενα χρόνια με παρόμοιες περιπτώσεις.
Πόσο επικίνδυνος είναι συγκριτικά με τον Sars και τον Mers;
Η ειδοποιός διαφορά του νέου ιού είναι ότι ενώ ο Sars και ο Mers ήταν υψηλής μεταδοτικότητας (μόλυναν εύκολα όσους βρίσκονταν γύρω μας) σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι χαμηλής μεταδοτικότητας.
«Ωστόσο, σε τόσο πρώιμα στάδια ουδείς γνωρίζει πώς θα συμπεριφερθεί ο ιός αργότερα, πώς δηλαδή θα εξελιχθεί», σχολιάζει ο Ραλφ Μπάρικ, καθηγητής μικροβιολογίας και ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Γενικά είναι κάτι που δεν μπορεί κανείς να προβλέψει.
Γιατί αυτές οι ασθένειες εμφανίζονται πιο συχνά στην Κίνα;
Η Κίνα είναι πολυπληθής χώρα με πολλές μεγάλες αγορές ζωικών τροφίμων. Ετσι, οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με περισσότερα ζωντανά ζώα και είναι πιο εύκολο να κολλήσουν κάτι από αυτά.
Πρέπει να ανησυχούμε;
«Οχι», λένε οι βρετανοί επιστήμονες και δεν έχουν εκδώσει ακόμη καμία ταξιδιωτική οδηγία για την Κίνα, όπως επίσης δεν υπάρχει ούτε από την Ελλάδα ταξιδιωτική οδηγία. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ δεν υπάρχουν περιορισμοί, προς το παρόν, σε σχέση με ταξίδια ή συστάσεις για έλεγχο στις πύλες εισόδου.