Ο Ζαν Μπαπτίστ Σιμεόν Σαρντέν ήταν ένας Γάλλος ζωγράφος που έζησε από το 1699 έως το 1799. Το φαγητό και η κουζίνα αποτέλεσαν κύρια θέματα της ζωγραφικής του, και για το λόγο αυτό σήμερα θέλω να παρουσιάσω ορισμένα από τα έργα αυτά. Θα περιοριστώ σε έργα που έχω δει εκ του σύνεγγυς εκεί που εκτίθενται.
Το πρώτο είναι «Το Σαλάχι» (1725-1726), ένα από τα πιο διάσημα έργα του που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Αποτελεί έργο που επηρέασε όχι μόνο σύγχρονους του Σαρντέν ζωγράφους, αλλά και μεταγενέστερους. Ο νατουραλισμός του αντικειμένου είναι επιφανειακός, αφού το έργο χαρακτηρίζεται από μεγάλη ένταση και μια αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά. Αυτό μας το επικοινωνεί η γάτα που με σηκωμένη την ουρά φρίττει. Σηκώνοντας το βλέμμα ο θεατής αντικρύζει όλο το μεγαλείο της αποτρόπαιας όψης του σαλαχιού. Αυτά δεν είναι παιχνίδια για τους λιγόψυχους.
Τα αντικείμενα, που ολοκληρώνουν τη σύνθεση, δεν αποκτούν τη θέση τους με βάση μια κανονική λειτουργία της κουζίνας, είναι όλα στημένα. Δείτε για παράδειγμα το μαχαίρι που το μισό βρίσκεται στο κενό. Ή το περίτεχνα τυλιγμένο τραπεζομάντηλο. Είναι φανερό ότι ο ζωγράφος απολαμβάνει τη «σκηνοθεσία» του, σαν ένας σύγχρονος σκηνοθέτης έργων μυστηρίου. Το λευκό δεν είναι ακριβώς λευκό, παίζει με τις αποχρώσεις λευκού πάνω στο δέρμα του σαλαχιού, και δημιουργεί αντίθεση με τα ματωμένα σωθικά.
Είναι ταυτόχρονα και μια άσκηση αισθητικής. Η όψη του κατακρεουργημένου σαλαχιού εξευγενίζει την ασχήμια του, όπως πάντα συμβαίνει με τον μεγάλο πόνο και τον θάνατο. Η ένταση της ζωγραφιάς τονίζεται από την περιορισμένη παλέτα του ζωγράφου. Γήινα χρώματα, μουντό λευκό, κόκκινο. Δεν υπάρχει οδός διαφυγής, ο πίνακας δεν διαθέτει έξοδο κινδύνου.