Τα κολοκύθια είναι λαχανικά του καλοκαιριού σε πολλές ποικιλίες, από το κοινό μακρόστενο πράσινο κολοκυθάκι που το απολαμβάνεις μικρό αλλά και μεγαλύτερο μέχρι την κολοκύθα ή νεροκολοκύθα με την ογκώδη μορφή της, που φτάνει σε μεγάλο βάρος. Μεγαλώνει αργά και φτάνει στην ωρίμανση της το φθινόπωρο, εποχή που η γεύση της είναι πιο γλυκιά. Έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα που την κάνει ελκυστική. Μπορούμε να την απολαύσουμε με αμέτρητους τρόπους σε τσικάλι, τηγάνι, στο φούρνο, μέχρι να φτιάξουμε μαρμελάδα και γλυκό του κουταλιού!
Το μεγάλο πλεονέκτημα της είναι ότι διατηρείται όλο το χειμώνα μέχρι και την άνοιξη της επόμενης χρονιάς. Στο πατρικό μου υπάρχει ένα σκιερό εξωτερικό μέρος του σπιτιού που ο πατέρας μου διατηρεί για ένα μεγάλο διάστημα αρκετές γλυκοκολοκύθες, αυτές με το έντονο πορτοκαλί χρώμα. Κάποια ποσότητα την προσφέρει σε γείτονες και φίλους. Υπάρχει όμως αρκετή και στα δέματα που μου στέλνει κατά καιρούς, στα οποία μου βάζει και κάποια μεγάλα κομμάτια.
Εμείς στην Κρήτη μάθαμε να την λατρεύουμε από γενιά σε γενιά και μάθαμε πολλά μυστικά για να την απολαμβάνουμε. Τόσο πολύ που ένα ωραίο νησάκι στο κόλπο του Μεραμπέλλου απέναντι από το θέρετρο της Ελούντας, το βαφτίσανε κολοκύθα! Χιλιάδες τουρίστες το επισκέπτονται την καλοκαιρινή περίοδο μιας και αποτελεί ιδανικό μέρος για περίπατο στα μονοπάτια του, ανάμεσα στους αγρούς και τα ερειπωμένα οικήματα άλλων εποχών. Εκεί κάνουν το μπάνιο τους στις μικρές παραλίες και επισκέπτονται τον μικρό ναό του Αγίου Λουκά και τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φωκά.
Ο μεγάλος λυράρης, βιολάτορας και μαντιναδολόγος της Σητείας, ο Γιάννης Δερμιτζογιάννης, έλεγε σε μια μαντινάδα του:
Κεφάλι που δεν πόνεσε, δεν έχει νοιώσει λύπη
καμιά δεν έχει διαφορά, από το κολοκύθι.
Σήμερα θα φτιάξω πιτάκια τηγανιού με χειροποίητο φύλλο και γέμιση γλυκιά κολοκύθα σοταρισμένη με κρεμμύδι, αλάτι, πιπέρι και κύμινο.