Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον (1732-1799) ήταν ο πρώτος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ και ένας από τους ιδρυτές των ΗΠΑ. Εξελέγη ομόφωνα πρόεδρος το 1788 και υπηρέτησε δύο θητείες. Γεννήθηκε από μια αριστοκρατική οικογένεια στην Βιρτζίνια, που είχε στην ιδιοκτησία της καπνοκαλλιέργειες και σκλάβους.
Ο μάγειρας Ηρακλής γεννήθηκε σκλάβος το 1754 και σε ηλικία 16 ετών (κατά άλλους 13 ετών) αγοράστηκε από τον Τζώρτζ Ουάσινγκτον. Αφού υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις, ο Ηρακλής έγινε μάγειρας τον Φεβρουάριο του 1786, σε ηλικία 32 ετών. Εκτός από τον Ηρακλή, μάγειρας στο σπιτικό ήταν και ο Νέηθαν. Το όνομα του ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας ήταν πολύ διαδεδομένο εκείνη την εποχή, επειδή η Αμερικάνικη ελίτ περνούσε μια φάση νεοκλασικής νοσταλγίας για την Αρχαία Αθήνα και την Ρώμη.
Η περίοδος 1787 – 1791 ήταν πολύ δύσκολη για τον Ηρακλή. Πέθανε η γυναίκα του Αλίκη το 1787, και το 1790 μεταφέρθηκε στην Φιλαδέλφεια, που ήτανε τότε η πρωτεύουσα των ΗΠΑ. Από σκλάβος μάγειρας σε μια φυτεία στην αγροτική Βιρτζίνια, ο Ηρακλής βρέθηκε στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, να μαγειρεύει για τον πρόεδρο Ουάσινγκτον. Στην αλληλογραφία του με τον γραμματέα του, ο Ουάσινγκτον δίνει λεπτομέρειες για τις απαραίτητες προετοιμασίες, όπως και για το αίτημα του Ηρακλή να τον βοηθάει στην κουζίνα ο γιος του Ρίτσμοντ.
Εντύπωση προκαλεί το ότι ο πρόεδρος αποκαλεί τον Ηρακλή «Herculas» και όχι το σωστό «Hercules». Στην προεδρική κατοικία στην Φιλαδέλφεια υπήρχαν και άλλοι οκτώ σκλάβοι εκτός από τον Ηρακλή, που όμως ήταν ο μοναδικός σκλάβος στην κουζίνα. Οι λοιποί απασχολούμενοι στην προεδρική κατοικία ήταν όλοι ελεύθεροι πολίτες.
Τον Μάϊο του 1791 παρουσιάστηκε μια σημαντική ευκαιρία για τον Ηρακλή. Η πολιτεία της Πενσυλβάνια όπου βρίσκεται η Φιλαδέλφεια είχε αποφασίσει ότι όποιος σκλάβος παραμένει στην πολιτεία περισσότερους από έξι μήνες, αυτόματα ελευθερώνεται. Όμως ο Ουάσινγκτον δεν άφησε κάτι τέτοιο να συμβεί. Προφασιζόμενος την άφιξη της γυναίκας του στην Φιλαδέλφεια, ο πρόεδρος έστειλε τους σκλάβους που απασχολούσε στην προεδρική κατοικία πίσω στην φυτεία της Βιρτζίνια, όπου θα παρέμεναν σκλάβοι.
Τελικά μετά από πολλά πήγαινε – έλα, ο Ηρακλής παρέμεινε στην προεδρική κατοικία μέχρι το 1795, οπότε σε ηλικία 41 ετών επέστρεψε στην φυτεία της Βιρτζίνια οριστικά. Ο Ηρακλής ήταν ένας ιδιαίτερα απαιτητικός και σκληρός μάγειρας, που δεν συγχωρούσε το παραμικρό λάθος στους βοηθούς του. Το τραπέζι πρέπει να είναι τέλεια στρωμένο, χωρίς ίχνος από σκόνη, και τα μαχαιροπίρουνα να λάμπουν, παρατηρεί ένας μέλος της οικογένειας του Ουάσινγκτον.
Στο διάστημα αυτό ο Ηρακλής υπηρέτησε τον πρόεδρο παραδειγματικά και απέκτησε μεγάλη φήμη και το παρατσούκλι «Uncle Harkles» (θείος Χάρκλες), αλλά και διασυνδέσεις, που τον βοήθησαν να «δραπετεύσει» από την φυτεία της Βιρτζίνια στις 22 Φεβρουαρίου 1797 και να αποκτήσει τελικά την ελευθερία του. Προηγήθηκε η καμαριέρα της γυναίκας του Ουάσινγκτον, Μάρθας, που δραπέτευσε τον Απρίλιο του 1796, όπως και δύο άλλοι σκλάβοι που απασχολούσε η προεδρική κατοικία.
Το τι απέγινε ο Ηρακλής μετά την απόδρασή του δεν είναι γνωστό. Κάποιος τον είδε στη Νέα Υόρκη το 1801. Άλλοι λένε ότι απασχολήθηκε από Ευρωπαίους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι προτίμησε την ελευθερία από τα λούσα και την φήμη που του έδινε η θέση του μάγειρα στην προεδρική κατοικία.
*Υπαγόρευσε η Leah Chase, στο εστιατόριο Dooky Chase’s, στη Νέα Ορλεάνη ΗΠΑ, στις 14 Απριλίου 2006.
Πηγές
[1] Kelley Fanto Deetz: Bound to the Fire: How Virginia’s Enslaved Cooks Helped Invent American Cuisine, The University Press of Kentucky (October 16, 2017)
[2] The man who fed the first president — and hungered for freedom, by Adrian Miller, The Washington Post, February 25, 2017
Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες στο άρθρο της Washington Post
Ο Νίκος Μορόπουλος γράφει συνταγές και ιστορίες στο Bostanistas και διατηρεί το δίγλωσσο blog Panathinaeos