Ο άγνωστος κίνδυνος για την υγεία των θαλασσών

Από τις πέντε μεγαλύτερες απειλές για την υγεία των θαλασσών - υπεραλίευση, πλαστικά, αύξηση της θερμοκρασίας, αύξηση του επιπέδου της θάλασσας και οξίνιση των ωκεανών (δηλαδή η αύξηση της οξύτητας), η τελευταία είναι η πιο άγνωστη, η πιο υποτιμημένη και η πιο επικίνδυνη. Η αύξηση της οξύτητας των θαλασσών εξαιτίας του διοξειδίου του άνθρακα απειλεί κοράλλια, πλαγκτόν και ολόκληρη τη φυσική αλυσίδα
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΠΟΥ ΥΠΟΝΟΜΕΥΟΥΜΕ. Η οξίνιση των θαλασσών δηλώνει τη μείωση του pΗ τους. Οι ωκεανοί μπορούν να «παγιδεύουν» το διοξείδιο του άνθρακα και με αυτόν τον τρόπο να μετριάζουν τα αποτελέσματα των αυξημένων εκπομπών του αερίου εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας. Καθώς όμως το διοξείδιο του άνθρακα απορροφάται από τις θάλασσες και τους ωκεανούς, το νερό γίνεται πιο όξινο αυξάνοντας την οξύτητα των ωκεανών. Πριν από λίγες ημέρες ο πλανήτης υποτίθεται ότι εόρτασε την Παγκόσμια Ημέρα των Ωκεανών. Το φετινό θέμα ήταν «οι Ωκεανοί μας, το μέλλον μας». Ενα μέλλον που η μόλυνση που προκαλείται από την αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θέτει σε κίνδυνο. Στη φωτογραφία επάνω, δύο μεγάλοι λευκοί καρχαρίες τριγυρίζουν δύτες προστατευμένους σε ειδικό «κλουβί» στη Γουαδελούπη. Οι καρχαρίες είναι από τα είδη που κινδυνεύουν περισσότερο καθώς υφίστανται ανηλεές κυνήγι για τα πτερύγιά τους που θεωρούνται εξαιρετικός μεζές στις κουζίνες της Ανατολής
Davide Lopresti
ΤΟ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ. Καθώς το CO2 διαλύεται στο νερό με τη μορφή ανθρακικού οξέος προκαλεί αύξηση της οξύτητας των υδάτων. Τα τελευταία 150 χρόνια το pH μειώθηκε από 8,25 σε 8,14 προκαλώντας αύξηση της οξύτητας κατά 30% σύμφωνα με έρευνα του Ντόναλντ Πέμαν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας Σάντα Κρουζ το οποίο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Paleocenography». Αν το φαινόμενο συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς στο τέλος του αιώνα το pH θα έχει μειωθεί στο 7,8 (διαλύματα με ph μικρότερo από 7 χαρακτηρίζονται ως όξινα, ενώ με pH μεγαλύτερο από 7 χαρακτηρίζονται αλκαλικά). Με αυτή τη φωτογραφία ενός ιππόκαμπου ο Ντάβιντε Λοπρέστι κέρδισε τον διαγωνισμό «Underwater Photographer of the Year»
Davide Lopresti
Η ΖΗΜΙΑ. «Η οξίνιση προκαλεί προβλήματα σε όλη τη θαλάσσια βιολογική αλυσίδα», εξηγεί ο Σάντρο Φούτσι, ερευνητής του ιταλικού Ινστιτούτου Επιστημών της Ατμόσφαιρας (Isac-Cnr). «Το πλαγκτόν, τα κοράλλια και τα μαλάκια είναι τα πρώτα που υφίστανται τις συνέπειες, αλλά ακολουθεί ολόκληρη η διατροφική αλυσίδα». Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι έχουν ήδη υποστεί τις συνέπειες καθώς η λεύκανσή τους οφείλεται τόσο στην αύξηση της θερμοκρασίας όσο και στην αύξηση της οξύτητας. Ηδη από το 2008 ερευνητές έχουν παρατηρήσει ότι το κέλυφος κάποιων μικροσκοπικών οργανισμών που ζουν στην Ανταρκτική έχει αρχίσει να υφίσταται σημαντικές αλλοιώσεις και πρόσφατα το ίδιο φαινόμενο παρατηρήθηκε και στις ακτές των ΗΠΑ. Tα κοράλλια και θαλάσσιοι οργανισμοί με «σκληρό» εξωτερικό σκελετό ή κέλυφος, όπως τα στρείδια και τα κοχύλια, αντλούν από το θαλασσινό νερό ιόντα ασβεστίου και ανθρακικών ενώσεων τα οποία συνθέτουν για να δημιουργήσουν το ανθρακικό ασβέστιο του σκελετού τους. Σε συνθήκες χαμηλού pH τα κοράλλια, τα κοχύλια κ.ά. δεν μπορούν να σχηματίσουν τον σκελετό τους με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσονται κανονικά. Στην φωτογραφία, μία μέδουσα Pelagia noctiluca, η κοινή τσούχτρα στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο. Η αύξηση του πληθυσμού της δεν σχετίζεται με τη ρύπανση, αλλά με άλλους παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η κλιματική αλλαγή και η υπεραλίευση που μειώνει τους πληθυσμούς των ψάριων που τρέφονται με μέδουσες
Davide Lopresti
ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ. «Νομίζουμε ότι το ζήτημα του οξίνισης είναι κάτι που αφορά κυρίως το μέλλον» προειδοποιεί ο Φράνσις Καν του Πανεπιστημίου του Ορεγκον. «Στην πραγματικότητα συμβαίνει τώρα κάτω από τα μάτια μας» τονίζει. Η θαλάσσια περιοχή γύρω από τα νησιά Φίτζι στον Ειρηνικό είναι από τις πιο πλούσιες σε ποικιλία θαλάσσιας ζωής, όπως φαίνεται και από την παραπάνω εικόνα
Davide Lopresti
ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ. Στις θάλασσες της περιοχής μας ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή τη στιγμή είναι η μόλυνση από το πλαστικό το οποίο καταπίνουν τα κήτη. Την πιο πρόσφατη απόδειξη αποτελούν τα στοιχεία έρευνας που διεξήγαγε η WWF στις ακτές της Λιγουρίας στην Ιταλία: βιοψίες σε περισσότερα από εκατό κητοειδή έδειξαν ότι δελφίνια και φάλαινες φυσητήρες διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Στην φωτογραφία, φάλαινες στο νησί Φάφα του συμπλέγματος Τόνγκα, στον νότιο Ειρηνικό
Davide Lopresti