Ανοιχτός σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός υπό την προϋπόθεση τα ελεύθερα εδάφη της Ουκρανίας να τεθούν «υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ» εμφανίστηκε την Παρασκευή ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εξηγώντας πως οι εγγυήσεις ασφαλείας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας θα του επέτρεπαν να διαπραγματευτεί την επιστροφή των υπολοίπων εδαφών, τα οποία κατέχουν οι Ρώσοι, με «διπλωματικό τρόπο».
«Αν θέλουμε να σταματήσουμε τη θερμή φάση του πολέμου, πρέπει να θέσουμε υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ τα εδάφη της Ουκρανίας που ελέγχουμε» τόνισε συγκεκριμένα ο ουκρανός πρόεδρος σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Sky News, κληθείς να σχολιάσει δημοσιεύματα κατά τα οποία ένα από τα σχέδια του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τον τερματισμό του πολέμου περιλαμβάνει την παραχώρηση κατεχομένων εδαφών της Ουκρανίας στη Ρωσία, με αντάλλαγμα την ένταξη της χώρας στη Συμμαχία.
Η ίδια η πρόσκληση στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να αναγνωρίζει τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα της χώρας, πρόσθεσε ο Ζελένσκι, ωστόσο φάνηκε να αποδέχεται πως οι κατεχόμενες ανατολικές περιοχές θα έμεναν εκτός μιας αρχικής συμφωνίας: «Πρέπει να το κάνουμε γρήγορα. Και στη συνέχεια, τα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας μπορεί η χώρα μας να τα επανακτήσει με διπλωματικό τρόπο».
Σε κάθε περίπτωση απαιτείται κατάπαυση του πυρός προκειμένου να «διασφαλιστεί ότι ο Πούτιν δεν θα επιστρέψει» για να καταλάβει περισσότερα εδάφη, όπως ανέφερε ο ουκρανός πρόεδρος σε άλλο σημείο της συνέντευξης.
Οι παραπάνω δηλώσεις σηματοδοτούν μια σημαντική απόκλιση από τις θέσεις που εξέφραζε η κυβέρνηση Ζελένσκι προηγουμένως, καθώς το Κίεβο απέρριπτε μέχρι πρότινος οποιοδήποτε σενάριο παραχώρησης ουκρανικών εδαφών.
Είναι πιθανό το Κίεβο να επανεξετάζει τη στάση του λόγω των εξελίξεων τόσο σε διεθνές επίπεδο (επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο) όσο και επί του πεδίου: οι ουκρανικές δυνάμεις βρίσκονται υπό πίεση τους τελευταίους μήνες, ενώ η Ρωσία έχει σημειώσει πρόοδο στο ανατολικό μέτωπο.
Υπενθυμίζεται πως τον Σεπτέμβριο του 2022 η Ρωσία ανακοίνωσε μονομερώς την προσάρτηση περιοχών γύρω από τις ουκρανικές περιφέρειες Ντονέτσκ, Χερσώνα, Λουγκάνσκ και Ζαπορίζια, μετά από δημοψηφίσματα που δεν αναγνωρίστηκαν διεθνώς. Η θέση της Ουκρανίας –αλλά και των συμμάχων της– είναι πως τα εδάφη αυτά παραμένουν ουκρανικά και ότι η κατοχή τους από τη Ρωσία είναι παράνομη.
Η Μόσχα, από την πλευρά της, έχει υποστηρίξει πως δεν θα παραδώσει κανένα από τα εδάφη που κατέχει ο στρατός της σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία, επιμένοντας ότι η παραχώρηση εδαφών από το Κίεβο αποτελεί προϋπόθεση ώστε να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις.